Επιστροφή στο... 1950 για τις συμβάσεις

Επιπλέον, με τα μέτρα οι ανειδίκευτοι εργαζόμενοι χάνουν τρεις μισθούς ετησίως, ενώ οι αμειβόμενοι με κλαδικές συμβάσεις θα απολέσουν έως και το μισό μηνιαίο μισθό τους. Παράλληλα το εργατικό δίκαιο για τις συλλογικές συμβάσεις επανέρχεται στη δεκαετία του 1950.

Με την εφαρμογή των μέτρων επέρχεται άμεσα η ανατροπή της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, ενώ σε 15 μήνες το αργότερο ανατρέπεται και το σύνολο των κλαδικών συμβάσεων, συμπιέζοντας τους μισθούς προς τα κατώτατα όρια. Αναλυτικά ο «χάρτης» των ανατροπών περιγράφεται ως εξής:

1. Οι ελάχιστοι μισθοί που ορίζονται από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) θα μειωθούν κατά 22% σε σύγκριση με το επίπεδο που ίσχυε την 1η Ιανουαρίου 2012. Για τους νέους (ηλικίας κάτω των 25), οι μισθοί που ορίζονται από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας θα μειωθούν κατά 32% χωρίς περιοριστικούς όρους. Πρόκειται για απώλεια τριών μισθών ετησίως, ενώ με την κατάργηση των δώρων η απώλεια θα ήταν δύο μισθοί! Σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ, με το μέτρο αυτό πάνω από 4 δισ. ευρώ ετησίως μεταφέρονται από το εισόδημα των εργαζομένων στα κέρδη των επιχειρηματιών, ενώ η απώλεια φορολογικών εσόδων θα είναι πάνω από 1 δισ. ευρώ ετησίως. Μάλιστα, στο κείμενο του μνημονίου προβλέπεται δυνατότητα και νέας μείωσης των κατώτατων ορίων που προβλέπει η ΕΓΣΣΕ, έως τον Ιούλιο, ώστε να ευθυγραμμιστούν με αυτά της Πορτογαλίας, δηλαδή τα 566 ευρώ μικτά. Ηδη, από σήμερα, ο κατώτατος μισθός πέφτει στα 586,08 ευρώ (καθαρά 489,38), ενώ για τους νέους κάτω των 25 η αμοιβή καθορίζεται στα 510,94 ευρώ (καθαρά 440,44 ευρώ). Η μείωση των κατώτατων μισθών εκτιμάται ότι θα συμπαρασύρει μία σειρά επιδομάτων που συνδέονται με την ΕΓΣΣΕ με κυριότερο το επίδομα ανεργίας, το οποίο σήμερα υπολογίζεται με βάση το 55% του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη. Δηλαδή, από τα 461,5 ευρώ που είναι σήμερα το επίδομα ανεργίας, ενδέχεται να υποχωρήσει στα 359,97 ευρώ. Αυτό αναμένεται να ξεκαθαριστεί από το υπουργείο Εργασίας. Αντίστοιχα, πιθανότατα μειώνονται το επίδομα ασθενείας αλλά και η αμοιβή που δίνεται για την άσκηση μαθητείας από τον ΟΑΕΔ σε νέους κάτω των 23 ετών (από τα 527,92 θα πέσει στα 410,26 ευρώ).

2. Καταργούνται οι όροι περί μονιμότητας (συμβάσεις ορισμένου χρόνου που ορίζεται ότι λήγουν σε κάποιο όριο ηλικίας ή στη συνταξιοδότηση) που περιλαμβάνονται σε νόμο ή σε συμβάσεις εργασίας. Θα πρέπει εδώ να διευκρινιστεί ότι ως προς τη μονιμότητα που προβλέπεται σε ορισμένους κανονισμούς εργασίας ή συλλογικές συμβάσεις αλλά ακόμη και σε ατομικές συμβάσεις, που στην ουσία λήγουν με τη συμπλήρωση του προβλεπόμενου ορίου (συνήθως ηλικίας), μέχρι πρότινος, οι συμβάσεις αυτές μπορούσαν να λυθούν πριν από την πάροδο του ορίου αυτού μόνο εάν διαπιστωνόταν σπουδαίος λόγος, δηλαδή όταν οι συγκεκριμένες περιστάσεις καθιστούν επαχθή τη συνέχιση της σύμβασης για εκείνον που τις επικαλείται. Από σήμερα όμως, περισσότεροι από 65.000 εργαζόμενοι σε πάνω από 80 δημόσιες υπηρεσίες, ΔΕΚΟ και τράπεζες, ιδιωτικοποιημένες, υπό ιδιωτικοποίηση ή κρατικού ενδιαφέροντος, μπορούν ανά πάσα στιγμή να βρεθούν εκτός επιχείρησης, καθώς καταργείται η εν λόγω μονιμότητα, οι συμβάσεις μετατρέπονται σε συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου και είναι δυνατόν να λυθούν, χωρίς να προτείνεται και να αποδεικνύεται κάποια συγκεκριμένη αιτία. Μόνο όριο θα παραμένει η αρχή της καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος. Και γι' αυτήν τη διάταξη, η νομική υπηρεσία της Βουλής έχει εκφράσει τις ενστάσεις της, ως προς την κατάργηση με νόμο συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Να σημειωθεί ότι ο προηγούμενος εφαρμοστικός νόμος προέβλεπε για τους συγκεκριμένους εργαζομένους μείωση αποδοχών κατά 35% σε σχέση με τις απολαβές του Δεκεμβρίου του 2009.

3. Αναστέλλονται οι διατάξεις του νόμου και των συλλογικών συμβάσεων που προβλέπουν αυτόματες αυξήσεις μισθών, περιλαμβανομένων εκείνων περί ωριμάνσεων.

4. Συλλογικές συμβάσεις μπορούν να συναφθούν για μέγιστη διάρκεια 3 ετών. Συμβάσεις που έχουν ήδη συναφθεί για 24 μήνες ή περισσότερο θα έχουν υπολειπόμενη διάρκεια ενός έτους.

Μετενέργεια και διαιτησία

5. Συμβάσεις που έχουν λήξει και δεν έχουν υπογραφεί νέες, εφόσον έχει παρέλθει ένα επιπλέον τρίμηνο, καταργούνται. Εφόσον δεν έχει συναφθεί νέα συμφωνία, οι αμοιβές των εργαζομένων θα επανέλθουν στο βασικό μισθό της σύμβασης, και τα μόνα επιδόματα που θα ισχύουν είναι τα επιδόματα ωρίμανσης, τέκνων, εκπαίδευσης και βαρέων επαγγελμάτων, έως ότου αντικατασταθούν από εκείνα της νέας συλλογικής σύμβασης ή των νέων τροποποιημένων ατομικών συμβάσεων. Αυτό σημαίνει δηλαδή ότι η μετενέργεια περιορίζεται σε ορισμένους μόνον όρους της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η διάταξη αυτή θα οδηγήσει όσους αμείβονται με κλαδικές συμβάσεις, σε απώλεια μισού μισθού. Υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπογράψουν ατομικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις, που θα οδηγήσουν αυτόματα σε μοναδικό δίχτυ ασφαλείας το μειωμένο κατά 22% κατώτατο.

6. Αναθεωρείται η νομοθεσία για τη διαιτησία, η οποία θα γίνεται εφόσον συμφωνηθεί από εργαζομένους και εργοδότες. Η κυβέρνηση θα ξεκαθαρίσει ότι η διαιτησία ισχύει μόνο για το βασικό μισθό και όχι για άλλες αμοιβές, και ότι λαμβάνονται υπόψη μαζί με τις νομικές διαστάσεις οι οικονομικές και οι χρηματοπιστωτικές.

7. Εως τα τέλη Ιουλίου καταρτίζεται χρονοδιάγραμμα για την αναθεώρηση της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας με αντικατάσταση του ύψους των μισθών που ορίζονται στην ΕΓΣΣΕ με ελάχιστο ύψος μισθού, το οποίο θα νομοθετείται από την κυβέρνηση σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους.

8. Η κυβέρνηση θα μειώσει τις επικουρικές συντάξεις, αναδρομικά από τον Ιανουάριο του 2012, με σκοπό την εξάλειψη των ελλειμμάτων. Το νέο ενιαίο ταμείο εγκαθιστά μέσα στο πρώτο τρίμηνο σύστημα ατομικών λογαριασμών συνταξιοδότησης.

9. Μειώνονται τα εφάπαξ ποσά σε όσα ταμεία αυτά δεν είναι εναρμονισμένα με τις εισφορές που καταβλήθηκαν.

10. Η κυβέρνηση θα διασφαλίσει ότι τα περιουσιακά στοιχεία της κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανόμενης και της ρευστότητας που προκύπτει από τη συνεχιζόμενη ανταλλαγή χρέους, θα επενδύονται σε έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, καταθέσεις στο υπουργείο Οικονομικών ή οποιοδήποτε άλλο μέσο περιορίζει το δημόσιο χρέος.

11. Θα λειτουργήσει ταμείο Στήριξης του Ασφαλιστικού για την αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου ή Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, τα οποία μεταβιβάζονται και περιέρχονται στο Ταμείο χωρίς αντάλλαγμα με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού.

12. Θα αναθεωρηθούν μέχρι τα τέλη Μαρτίου τα κοινωνικά προγράμματα.

Μείωση εισφορών

13. Μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές σε εταιρίες όπου οι εισφορές για τα Ταμεία υπερβαίνουν τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης για τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα σε συγκρίσιμες επιχειρήσεις / βιομηχανίες που καλύπτονται από το ΙΚΑ.

14. Μειώνονται οι κοινωνικές εισφορές στο ΙΚΑ κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και θα εφαρμοστούν μέτρα που θα διασφαλίσουν ότι αυτό θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερο, σε δύο φάσεις. Πρώτον, πριν από την εκταμίευση του νέου δανείου, θα υιοθετηθεί νομοθεσία, προκειμένου να κλείσουν μικροί φορείς ειδικού σκοπού που ασχολούνται με κοινωνικές δαπάνες οι οποίες δεν αποτελούν προτεραιότητα (ΟΕΚ, ΟΕΕ), με μεταβατική περίοδο που δεν θα υπερβαίνει τους 6 μήνες. Δεύτερον, έως το τέλος Σεπτέμβρη 2012, η κυβέρνηση θα προσαρμόσει τις συντάξεις (προστατεύοντας τους συνταξιούχους με χαμηλό εισόδημα) και θα προσαρμόσει τη βάση για την είσπραξη των εισφορών.

15. Εως το τέλος Σεπτεμβρίου 2012 θα αναπτυχθεί ένα πλήρως διαρθρωμένο σχέδιο για την είσπραξη των κοινωνικών εισφορών. Εως το τέλος Μαρτίου 2012, η είσπραξη των φόρων και των κοινωνικών εισφορών των μεγαλύτερων οφειλετών ενοποιείται και θα υπάρξουν κοινοί έλεγχοι των φόρων και των κοινωνικών εισφορών για τους μεγάλους πληρωτές. Η κάρτα εργασίας θα εισαχθεί σταδιακά από το Μάρτιο του 2012 και κάθε επιχείρηση σε συγκεκριμένους τομείς θα υποχρεούται να τη χρησιμοποιεί έως το τέλος του 2012. Για όσες επιχειρήσεις χρησιμοποιούν την κάρτα εργασίας, θα καταστεί υποχρεωτική η ταυτόχρονη πληρωμή μισθών, παρακρατηθέντων φόρων επί της μισθοδοσίας και κοινωνικών εισφορών με ηλεκτρονικά μέσα.