Λίγα ευρώ φιλοδώρημα στον σερβιτόρο ή μερικά κέρματα στον κουμπαρά· ανάλογες συνήθειες δεν μας επιτρέπουν να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς νομίσματα στα χέρια. Ωστόσο ένα ανώτατο όριο στις συναλλαγές με μετρητά, ναι αυτό είναι ένα ζήτημα που τελευταία συζητιέται πολύ. Κι αυτό για διάφορους λόγους: για παράδειγμα ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ προειδοποιεί ότι με τα μετρητά θα μπορούσαν ευκολότερα να χρηματοδοτηθούν τρομοκράτες. Αλλά και στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής ο περιορισμός των μετρητών θα μπορούσε να φέρει θετικά αποτελέσματα, όπως σημειώνει παρακάτω το imerisia.gr.
Έτσι ανάμεσα στα μέτρα για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, τα οποία συζητιούνται εντονότερα μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, είναι και αυτά που αφορούν τη χρήση των χαρτονομισμάτων. Επιπλέον προβλέπεται ο αποτελεσματικότερος έλεγχος των συναλλαγών με εικονικά νομίσματα ή με προπληρωμένες κάρτες αλλά και της αρχαιοκαπηλίας, η οποία αποτελεί μια από τις σημαντικότερες πηγές χρηματοδότησης του Ισλαμικού Κράτους.
Με αυτό το σκεπτικό οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζήτησαν από την Κομισιόν να εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν στις συναλλαγές με μετρητά. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να ξεκινήσουν σχετικές συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σύμφωνα με την απόφαση των υπουργών Οικονομικών χθες στις Βρυξέλλες. Εκεί συζητήθηκε το όριο των 5.000 ή ίσως και των 10.000 ευρώ. Την ίδια ώρα προτάθηκε να εξεταστεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η πιθανότητα απόσυρσης του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ.
Σε αυτό το πνεύμα ο Μπενουά Κερέ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, δήλωσε στη γερμανική εφημερίδα Rheinische Post ότι «σήμερα έχουμε περισσότερους λόγους από την εποχή της εισαγωγής του ευρώ για να αποσύρουμε το χαρτονόμισμα των 500, καθώς οι ηλεκτρονικές συναλλαγές είναι πλέον πολύ σημαντικότερες. Άλλωστε το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ μπορεί να διευκολύνει εγκληματικές πράξεις».
Παράλληλα ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε τόνισε ότι σε καμία περίπτωση δε συζητιέται η απαγόρευση της χρήσης των μετρητών. Και πρόσθεσε ότι ανάλογες σκέψεις θα έριχναν απλώς περισσότερο νερό στον μύλο των δημαγωγών. Από την πλευρά του ο επίτροπος χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της ΕΕ Τζόναθαν Χιλ υποστήριξε ότι τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ «αποτελούν πρόβλημα, διότι διευκολύνουν τη γρήγορη μεταφορά μεγάλων χρηματικών ποσών».
Το πλαφόν στα μετρητά προσβάλλει τα δικαιώματα των πολιτών
Ωστόσο υπάρχουν διάφοροι λόγοι που κάνουν πολλούς να υποστηρίζουν τη χρήση των μετρητών. Ένας από αυτούς αφορά στη διαφύλαξη της ιδιωτικής σφαίρας των πολιτών. Αρκετοί θα ήθελαν να κρατήσουν μυστικό πόσα μπουκάλια κρασί έχουν παραγγείλει, πόσα πακέτα τσιγάρα καπνίζουν, ή αν πληρώνουν στις διακοπές τους ένα ακριβό ξενοδοχείο ή επιλέγουν άλλες πολυτέλειες. Με αυτό το σκεπτικό μόνο τα μετρητά θα μπορούσαν να προφυλάξουν κάποιον από την περιέργεια του κράτους ή των άλλων ανθρώπων γύρω του.
Έτσι ο πρώην πρόεδρος του ομοσπονδιακού συνταγματικού δικαστηρίου Χανς-Γιούργκεν Πάπιερ θεωρεί ότι ο περιορισμός των συναλλαγών με μετρητά στα 5.000 ευρώ είναι αντισυνταγματικός, επειδή περιορίζει την ελευθερία των πολιτών. Εξάλλου σύμφωνα με σχετική έρευνα που δημοσίευσαν την Τετάρτη γερμανικές τράπεζες η πλειοψηφία των Γερμανών απορρίπτει την ιδέα του περιορισμού στα μετρητά, πόσο μάλλον την εξολοκλήρου κατάργηση των νομισμάτων.
Πράγματι σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, το Λουξεμβούργο, η Σλοβενία, η Λιθουανία και η Λεττονία δεν υφίσταται όριο στις συναλλαγές με μετρητά. Σε άλλες χώρες, όπως η Γαλλία ή η Ιταλία, υπάρχει αντιθέτως όριο στα 1.000 ευρώ. Μόνο όσον αφορά τις συναλλαγές με τράπεζες, καζίνο, δικηγόρους και κατασκευαστικές εταιρείες η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ένα όριο στα 15.000 για όλα τα κράτη μέλη, το οποίο αναμένεται να μειωθεί στα 7.500 ευρώ μέχρι το 2017. Σε όλους τους άλλους τομείς κάθε κράτος μπορεί να θέσει τα δικά του όρια.