«Υπερφορολόγηση χωρίς αναπτυξιακά χαρακτηριστικά, αλλά με κοινωνικούς και οικονομικούς αποκλεισμούς», χαρακτηρίζει η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος το πολυνομοσχέδιο, στο ακόλουθο υπόμνημά της, που έδωσε στη δημοσιότητα.
"Με το νομοσχέδιο «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» ολοκληρώνεται ακόμη μια περίοδος εμπροσθοβαρών μέτρων λιτότητας που περιλαμβάνουν ένα νέο βαρύ πακέτο φορολόγησης το οποίο εκτείνεται σε κάθε πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά και μια πρόβλεψη για νέα αυτόματη δημοσιονομική προσαρμογή, τον περίφημο κόφτη. Είναι πρωτοφανές στα παγκόσμια χρονικά να λαμβάνεται ως εγγύηση, για κάποιον που αδυνατεί να αποπληρώσει χρέη, η μείωση των διαθέσιμων πόρων προκειμένου να καταστεί βιώσιμη η οικονομία. Δεν είναι παράλογο να ισχυριστούμε ότι η στοχοθεσία ενός τόσο υψηλού πλεονάσματος παραβιάζει κάθε οικονομική λογική ιστορικά.
Φαίνεται ότι διατηρείται μια τιμωρητική, πλήρως αντιευρωπαϊκή - στον πυρήνα της - φιλοσοφία και λογική σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης του δημοσιονομικού προβλήματος της χώρας, τις μεταρρυθμίσεις και τη χάραξη αναπτυξιακής πολιτικής, ενισχύοντας έτσι τα διαλυτικά φαινόμενα και επιταχύνοντας την διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, αλλά και της πολιτικής ζωής με απρόβλεπτες για το μέλλον συνέπειες.
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε και το εξής: η διαμάχη περί μείωσης δαπανών – αύξησης των φόρων έχει κάποια όρια αλλά τώρα είναι κενή περιεχομένου. Διότι όποιος πιστεύει ότι μετά από 7 χρόνια λιτότητας, μπορούν να αποδώσουν νέα μέτρα συστολής της οικονομίας (είτε με νέους φόρους, είτε με νέα περικοπή δαπανών σε μισθούς- συντάξεις), έχουμε την αίσθηση ότι είτε ονειροβατεί ιδεοληπτικά, είτε θέλει να κρύψει την αποτυχία των προγραμμάτων στήριξης, κυρίως ως προς την αναπτυξιακή τους διάσταση.
Το νέο σχέδιο νόμου βρίθει από μια σειρά ρυθμίσεων που αναμφίβολα πλήττουν την εγχώρια επιχειρηματικότητα, εξαντλούν τη φοροδοτική ικανότητα και αποδυναμώνουν το καθολικό πρόταγμα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, και ιδιαίτερα των δυναμικών κλάδων που είχαν καταφέρει το τελευταίο διάστημα της κρίσης να επιδείξουν σημάδια αντοχής και ανάκαμψης.
Συγκεκριμένα, το νέο νομοσχέδιο προβλέπει:
- Γενικευμένη αύξηση του ΦΠΑ στο 24% (μια από τις προσφιλείς πρακτικές του ΔΝΤ, η οποία εφαρμόστηκε με δόσεις στη χώρα). Ειδική μνεία πρέπει να κάνουμε στις επιβαρύνσεις που θα υποδεχτούν οι νησιωτικές περιοχές
- Αυξήσεις στα τιμολόγια των επικοινωνιών
- Αύξηση στις χρεώσεις του ΕΝΦΙΑ παρά τις μειώσεις αντικειμενικών, χωρίς πρόβλεψη για τους δανειολήπτες
- Επιβολή τέλους διανυκτέρευσης
- Αυξήσεις σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης
- Αυξήσεις στα τέλη κίνησης/ αυτοκίνησης
- Αυξήσεις σε ειδικούς φόρους στο αλκοόλ
- Επιβολή ειδικών φόρων στον καφέ και την παραγωγή μπύρας
Είναι σαφές ότι το πρόβλημα ως προς τα φορολογικά έσοδα δεν είναι το ύψος των ονομαστικών συντελεστών, αλλά η αποτυχία διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, η αποτυχία αύξησης της εισπραξιμότητας και επίτευξης ενός αποτελεσματικού συντελεστή στο μέσο όρο της ΕΕ (effective tax rate). Επιπλέον, πρόκειται για ένα μίγμα φορολόγησης που δεν έχει αναπτυξιακά χαρακτηριστικά, δηλαδή δε γίνεται με σκοπό τη μεταβίβαση πόρων προς περισσότερο παραγωγικούς σκοπούς και δραστηριότητες με υψηλό πολλαπλασιαστή. Το αντίθετο μάλλον συμβαίνει. Μάλιστα, το νομοσχέδιο έρχεται σε αντίφαση με τον επικείμενο αναπτυξιακό Νόμο που φιλοδοξεί να παρέχει κίνητρα στις επιχειρήσεις για να επενδύσουν στη χώρα. Άραγε, με σταθερούς αυτούς τους φορολογικούς συντελεστές που συζητάμε σήμερα για 20 χρόνια, υπάρχει περίπτωση να επιτευχθεί προσέλκυση επενδύσεων, ακόμη κι αν αλλάξει ξαφνικά η μακροοικονομική εικόνα της χώρας;
Για τα φορολογικά ζητήματα, έχουμε τονίσει κατ΄ επανάληψη την ανάγκη διαμόρφωσης ενός προοδευτικού και δίκαιου φορολογικού συστήματος. Όμως οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις που προωθούνται και θα κορυφωθούν με τη νέα αύξηση του ΦΠΑ περισσότερο προκαλούν νέα υποτίμηση των επαγγελμάτων μας, παρά δημιουργούν όρους δίκαιης ανακατανομής των βαρών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η χώρα μας μετά την αύξηση του ΦΠΑ θα βρίσκεται στις 4 πρώτες θέσεις της ΕΕ με τον υψηλότερο συντελεστή, ενώ παραμένει κάτω από μέσο όρο σε επίπεδο συλλογής εσόδων.
Παράλληλα, με το νέο νομοσχέδιο κατατίθενται ρυθμίσεις οι οποίες αφορούν τη διαχείριση των κόκκινων δανείων, την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, το δημοσιονομικό διορθωτή.
Αναφορικά με τη διαχείριση κόκκινων δανείων, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι παραμένει αμφίβολο κατά πόσο η Τράπεζα της Ελλάδος θα επιβάλλει ένα ισόρροπο μίγμα διαχείρισης στα πιστωτικά ιδρύματα και τους φορείς διαχείρισης. Οι τράπεζες εδώ και χρόνια ασκούν προνομιακά καταχρηστικές πρακτικές σε χρεώσεις, προμήθειες, επιτόκια ακόμη και στην περίοδο των capital controls δίχως να έχουν υπάρξει κυρώσεις. Μάλιστα, με το προτεινόμενο πλαίσιο οι δανειολήπτες φαίνεται να απεμπολούν το δικαίωμα άσκησης προαίρεσης, το οποίο το είχαν κατακτήσει σε αντίστοιχες περιπτώσεις σε άλλες χώρες, όπως η Κύπρος. Επιπλέον, δεν προβλέπεται κάποια ρύθμιση για τους επιχειρηματίες που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές και μη εξυπηρετούμενα δάνεια άνω των 140,000€, γεγονός που τους αφήνει εκτεθειμένους στις διαδικασίες εκπλειστηριασμών.
Η κυβέρνηση προωθεί, με το εισαχθέν πολυνομοσχέδιο και την περίφημη δημιουργία του Υπερταμείου αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας, ενός ταμείου που ουσιαστικά δεσμεύει τη χώρα για πώληση περιουσιακών στοιχείων σε μια χρονική συγκυρία που οι αξίες παραμένουν χαμηλές και η διαπραγματευτική θέση της χώρας ακόμη πιο αδύναμη. Η δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων για 100 χρόνια σχεδόν καταδεικνύει ότι η χώρα έχει απωλέσει ολοκληρωτικά την οικονομική της κυριαρχία. Η χώρα θα πρέπει να διατηρήσει τουλάχιστον τον έλεγχο του ταμείου, χωρίς δικαίωμα βέτο από τους εταίρους- δανειστές. Το γεγονός ότι το 50% από τις πωλήσεις δύναται να μετασχηματιστεί σε επενδύσεις είναι θετικό, όμως δεν έχει προσδιοριστεί επακριβώς ο τρόπος αξιοποίησης, ενώ θα έπρεπε να προβλεφθούν πόροι για κοινωνική αλληλεγγύη και διαγενεακή ισορροπία, δηλαδή να περιέλθουν και στο ασφαλιστικό σύστημα.
Σχετικά με το μηχανισμό αυτόματης προσαρμογής, τον περίφημο «κόφτη» θα αναμέναμε τουλάχιστον να υπάρχουν ρήτρες ανάπτυξης και προσαρμογής των δαπανών προς τα πάνω, στην περίπτωση που η ελληνική οικονομία οδηγηθεί σε αναπτυξιακή πορεία. Ιδιαίτερα, θεωρούμε αρνητικό το γεγονός ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη για ένα κατώτατο ύψος δημοσίων επενδύσεων.
Τέλος, στο νομοσχέδιο στριμώχνονται και διάφορες «ξεχασμένες» διατάξεις από την περίφημη 1η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, όπως τα η απελευθέρωση πώλησης των ΜΗΣΥΦΑ (μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων), γεγονός που καταδεικνύει ότι ορισμένα συμφέροντα συνεχίζουν να έχουν προνομιακή πρόσβαση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Το συγκεκριμένο πακέτο μέτρων που υιοθετεί οδηγεί την ελληνική οικονομία αναπόφευκτα σε μια νέα φάση ύφεσης, η οποία για να ανασχεθεί απαιτεί ένα προσεκτικό σχεδιασμό των επενδυτικών πρωτοβουλιών, ταχύτερες αποφάσεις και διοικητική αναδιοργάνωση θεσμών και υπηρεσιών οι οποίοι θα μπορούσαν να συμβάλλουν σε αυτήν την κατεύθυνση. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο επικυρώνει την αδυναμία των ελληνικών κυβερνήσεων να επιτύχουν μια βιώσιμη λύση για το ελληνικό πρόβλημα, ενώ ακόμη και το ζήτημα του χρέους παραπέμπεται σε ύστερο χρόνο.
Η ΓΣΕΒΕΕ καλεί τις πολιτικές δυνάμεις να αντιληφθούν το μέγεθος της καταστροφής που προκαλεί η διαρκής κατάσταση λιτότητας και μειωμένων προσδοκιών, και να παρουσιάσουν ένα ρεαλιστικό εθνικό πρόγραμμα παραγωγικής αναδιάρθρωσης, με επίκεντρο τις ελληνικές επιχειρήσεις.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Αρνητικά
• Αύξηση στην παροχή σε είδος οχήματος (Ισχύς για τα εισοδήματα που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και επόμενα.
• Η παρακράτηση του φόρου μερισμάτων από 10% σε 15% (εφαρμόζεται για τα εισοδήματα από 1-1-2017 και μετά).
• Αύξηση των συντελεστών στον ΕΝΦΙΑ και συμπληρωματικός φόρος ακίνητης περιουσίας για ακίνητα αξίας άνω των 200.000 € (άρθρο 50). Ειδικότερα:
α. Αυξάνονται οι συντελεστές για τον υπολογισμό του κύριου φόρου φυσικών και νομικών προσώπων επί των οικοπέδων.
β. Αυξάνονται επίσης οι συντελεστές για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου που επιβάλλεται στα φυσικά πρόσωπα επί της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων, στην οποία πλέον συνυπολογίζεται και η αξία των δικαιωμάτων επί των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού.
γ. Ως προς τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες γενικά αυξάνεται ο συντελεστής του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ από το 5 %ο στο 5,5 %, ενώ για τα οριζόμενα ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και τις Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία αυξάνεται ο ίδιος συντελεστής από 2,5 %ο στο 3,5%.Τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας παύουν να απαλλάσσονται από τον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ και πλέον φορολογούνται με συντελεστή 1 %ο.
δ. Οι κατά τα ανωτέρω νέοι συντελεστές ισχύουν από 1.1.2016.
• Αύξηση του ΦΠΑ στο 24% από 1/6/2016. Κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στην 2η ομάδα νησιών του Αιγαίου:
α. Από 1-6-2016 αυξάνεται ο κανονικός συντελεστής ΦΠΑ από το 23% στο 24%.
β. Επαναλαμβάνονται στον Κώδικα ΦΠΑ τα νησιά (Θήρα, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Ρόδος και Σκιάθος) για τα οποία η μείωση των συντελεστών καταργήθηκε από 1-10-2015, σύμφωνα με σχετική κ.υ.α. (πρώτη ομάδα νησιών) και ορίζονται τα νησιά (δεύτερη ομάδα) για τα οποία η μείωση των συντελεστών καταργείται από 1-6-2016 (Σύρος, Θάσος, Άνδρος, Τήνος, Κάρπαθος, Μήλος, Σκύρος, Αλόννησος, Κέα, Αντίπαρος και Σίφνος). (άρθρο 52)
• Φόρος διαμονής στα καταλύματα από 1/1/2018
Επιβάλλεται, από 1-1-2018, φόρος υπέρ του Δημοσίου, με την ονομασία «Φόρος Διαμονής» στα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα και στα ενοικιαζόμενα επιπλωμένα δωμάτια - διαμερίσματα. Το ποσό του φόρου ανά ημερήσια χρήση του δωματίου, σουίτας, διαμερίσματος ή ενιαίας κατοικίας ορίζεται στο ποσό των 0,50 € για ξενοδοχεία 1-2 αστέρων, 1,5 € για ξενοδοχεία 3 αστέρων, στο ποσό των 3,00 € για ξενοδοχεία 4 αστέρων, στο ποσό των 4,00 € για ξενοδοχεία 5 αστέρων, στο ποσό του 0,25 € για δωμάτια - διαμερίσματα 1-2 κλειδιών, 0,50 € για δωμάτια - διαμερίσματα 3 κλειδιών και στο ποσό του 1,00 € για δωμάτια - διαμερίσματα 4 κλειδιών. (άρθρο 53)
• Τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας και συνδρομητικής τηλεόρασης (από 1.7.2017)
Επιβάλλονται, από:
α. 1-6-2016 τέλος στη συνδρομητική τηλεόραση ύψους 10% και
β. από 1-7-2017 τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας ύψους 5%. Τα τέλη αυτά υπολογίζονται επί του συνολικού μηνιαίου λογαριασμού περιλαμβανομένου και του παγίου τέλους υπέρ της επιχείρησης προ του ΦΠΑ. Απαλλαγές από φόρους και τέλη που προβλέπονται από τις ισχύουσες διατάξεις υπέρ ορισμένων προσώπων δεν καταλαμβάνουν τα εν λόγω τέλη. (άρθρα 54 - 55)
• Φόρος κατανάλωσης στα υγρά αναπλήρωσης ηλεκτρονικού τσιγάρου (από 1.1.2017)
• Φόρος κατανάλωσης στον καφέ (από 1.1.2017)
• Αύξηση φόρου στα τσιγάρα (ισχύς από 1.1.2017)
• Αύξηση φόρου καυσίμων (ισχύς από 1.1.2017)
• Αύξηση φόρου πετρελαίου θέρμανσης (ισχύς από 15.10.2016.)
• Ειδικός φόρος στις ζυθοποιίες
Θετικά
• Απαλλαγή από φόρο εισοδήματος της ωφέλειας που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα, νομικές οντότητες καθώς και τα φυσικά πρόσωπα από τη διαγραφή μέρους ή του συνόλου του χρέους τους (ισχύει για οφειλές που την 31η Μαρτίου 2016 βρίσκονταν σε καθυστέρηση ή ήταν επίδικες ή ρυθμισμένες και για συμφωνίες εξωδικαστικού συμβιβασμού που συνάπτονται μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2017)."
Σχετικά με την μη κλήτευση της ΓΣΕΒΕΕ και άλλων κοινωνικών φορέων στην αρμόδια επιτροπή που συζητά το πολυνομοσχέδιο, ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καββαθάς δήλωσε:
«Αποτελεί μέγιστο αντιδημοκρατικό ολίσθημα το γεγονός ότι δεν εκλήθησαν στη Βουλή να καταθέσουν τις απόψεις τους πολλοί κοινωνικοί φορείς και η ΓΣΕΒΕΕ η οποία είναι η μεγαλύτερη συνδικαλιστική εργοδοτική οργάνωση των επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων της χώρας που δραστηριοποιούνται στους κλάδους οι οποίοι πρωτίστως πλήττονται από τα νέα μέτρα της κυβέρνησης. Προκαλεί εύλογες απορίες, στις οποίες η κυβέρνηση οφείλει να απαντήσει, με ποιά κριτήρια εκλήθησαν ορισμένοι φορείς και αποκλείστηκαν άλλοι.»