Η κατρακύλα της Παιδείας από το 2010 μέχρι σήμερα-Ο ρόλος των υπουργών

Από το 2010 μέχρι σήμερα (επτά ολόκληρα χρόνια), η πολιτική των μη διορισμών εκπαιδευτικών στα σχολεία είχε συνέπεια αφενός την αποψίλωση του προσωπικού, νηπιαγωγών, δασκάλων και καθηγητών (η μείωση έφτασε τις 35.000 εκπαιδευτικούς) και αφετέρου την απογείωση των κενών στις σχολικές μονάδες.

Ιδιαίτερα το ζήτημα των κενών στα σχολεία είναι ένα θέμα που απασχολούσε και απασχολεί μόνιμα εδώ και πολλά χρόνια τη σχολική εκπαίδευση, χιλιάδες εκπαιδευτικούς και -βέβαια- εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές με τις οικογένειές τους, που σχεδόν έχουν «εθιστεί» σε μια πραγματικότητα που επιβάλλει για εβδομάδες -ακόμη και μήνες- μετά την έναρξη του σχολικού έτους να λείπουν οι εκπαιδευτικοί που θα κάνουν μάθημα στα παιδιά.

Εξαφάνιση σχολείων

Το υπουργείο Παιδείας και οι προηγούμενοι διαχειριστές του (Α. Διαμαντοπούλου, Κ. Αρβανιτόπουλος, Α. Λοβέρδος) επιχείρησαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που δημιουργούσε η πολιτική των ελάχιστων έως μηδενικών διορισμών με διάφορα αντιεκπαιδευτικά μέτρα, εκ των οποίων κυρίαρχα ήταν:

► οι συγχωνεύσεις και το κλείσιμο σχολείων (πάνω από 2.000 σχολεία εξαφανίστηκαν από τον χάρτη την περίοδο 2010-2014),

► η αύξηση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα (27-30),

► η κατάργηση ειδικοτήτων στην Επαγγελματική Εκπαίδευση (με αποτέλεσμα τον εξοστρακισμό περίπου 2.000 καθηγητών τεχνικών μαθημάτων) αφενός και αφετέρου η αύξηση του ωραρίου των καθηγητών και η μετατροπή τους σε εργαζόμενους-λάστιχο.

Ολες οι παρεμβάσεις που έγιναν την περίοδο 2011-2015, σύμφωνα με τους τότε υπουργούς Παιδείας, έγιναν «για παιδαγωγικούς και εκπαιδευτικούς λόγους» και είχαν στόχο την «ποιοτικότερη εκπαίδευση».

Οι αναβαθμισμένες πολιτικές εξαπάτησης και οι «φαεινές» ιδέες αντιμετώπισης των ελλείψεων ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της περιόδου, γεγονός που δημιούργησε ένα μόνιμο αίσθημα ανασφάλειας στο εκπαιδευτικό προσωπικό.

Η πρώην υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου ήταν ο πρώτος «κόφτης» εκπαιδευτικού προσωπικού με εργαλείο τη συγχώνευση χιλιάδων σχολείων το 2011.

Την περίοδο αυτή συγχωνεύονται 1.523 σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε 672 και 410 σχολικές μονάδες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε 205.

Παράλληλα καταργούνται συνολικά 181 σχολεία. Αποτέλεσμα; Μέσα σε έναν χρόνο (2011-12) μειώθηκαν οι σχολικές μονάδες συνολικά κατά περίπου 1.350.

Η κίνηση αυτή, ενώ στόχευε στη σημαντική μείωση των αναγκών σε εκπαιδευτικό προσωπικό, προβλήθηκε σαν παρέμβαση που βασιζόταν σε παιδαγωγικά κριτήρια.

Η Αννα Διαμαντοπούλου δεν δίσταζε να δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι «η συνένωση των σχολείων γίνεται για παιδαγωγικούς λόγους», ότι οι συγχωνεύσεις και τα λουκέτα «βασίζονται στον νόμο 1566 και η λογική είναι να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα που προκύπτουν από την αλλαγή των δημογραφικών χαρακτηριστικών στις διάφορες περιοχές, αλλά και η παροχή καλύτερης εκπαίδευσης στους μαθητές».

Παράλληλα, η υπουργός Παιδείας, με σημαία το «οι τάξεις σύμφωνα με την εγκύκλιο έχουν από 25-27 μαθητές, το ευρωπαϊκό σχολείο έχει 30 παιδιά ανά αίθουσα», μέσω των περιφερειακών διευθύνσεων εκπαίδευσης προχωράει σε συγχωνεύσεις τμημάτων, αυξάνοντας τον αριθμό των μαθητών ανά τμήμα και δημιουργώντας ασφυκτικές καταστάσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Ωστόσο, η αποψίλωση των σχολείων δεν ανασχέθηκε, καθώς κάθε χρόνο συνταξιοδοτούνταν χιλιάδες εκπαιδευτικοί, με αποτέλεσμα, καθώς ο μόνιμος εκπαιδευτικός πληθυσμός μειωνόταν χρόνο με τον χρόνο, να μεταβάλλεται η αναλογία μόνιμου και ελαστικά εργαζόμενου προσωπικού (αναπληρωτές-ωρομίσθιοι) υπέρ του δεύτερου, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο το εργασιακό μοντέλο που αργά και συστηματικά εμπεδώνεται στην εκπαίδευση, των ελαστικά εργαζόμενων εκπαιδευτικών.

Ο «κόφτης» Αρβανιτόπουλου

Ο πρώην υπουργός Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος ήταν ο δεύτερος «κόφτης».

Με εργαλείο την αύξηση του ωραρίου των καθηγητών Γυμνασίων και Λυκείων, αλλά και με την κατάργηση 46 ειδικοτήτων στην επαγγελματική εκπαίδευση, δίνει νέα διάσταση στον σχεδιασμό για μείωση των αναγκών για εκπαιδευτικό προσωπικό.

Με μια κυνική επιχειρηματολογία η τότε ηγεσία του υπουργείου Παιδείας δηλώνει ότι«προτάσσει ως αναγκαία για την ουσιαστική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού μας συστήματος την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του, την απλούστευση των λειτουργιών του και την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού του» και στο πλαίσιο αυτό αποφασίζει ότι «μετά από συγκριτική μελέτη ευρωπαϊκών συστημάτων τεχνικής εκπαίδευσης, μελέτη αναγκών της εγχώριας αγοράς εργασίας και ανάπτυξη περιγραμμάτων επαγγελμάτων εξήχθη το συμπέρασμα ότι τα επαγγέλματα υγείας, όπως Βοηθοί Φαρμακείων, Βοηθοί Φυσιοθεραπευτών, Βοηθοί Ακτινολογικών Εργαστηρίων, Βοηθοί Οδοντοτεχνιτών, Βοηθοί Νοσηλευτών, Βοηθοί Ιατρικών & Βιολογικών Εργαστηρίων & Βοηθοί Βρεφονηπιοκόμων του Τομέα Υγείας-Πρόνοιας, καθώς και επαγγέλματα όπως Γραφικών Τεχνών, Σχεδίασης & Παραγωγής Ενδύματος, Αισθητικής Τέχνης, Κομμωτικής Τέχνης & Αργυροχρυσοχοΐας, δεν υπάρχει σκοπιμότητα να παρέχονται από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση».

Το «χεράκι» του έβαλε, στην ίδια πάντα κατεύθυνση, στη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου του 2014, και ο νέος υπουργός Παιδείας της συγκυβέρνησης, Ανδρέας Λοβέρδος.

Ο υπουργός εφηύρε νέους αντιεκπαιδευτικούς, όσο και ευφάνταστους, τρόπους «κάλυψης» των κενών στα σχολεία.

Από τη μια δεν δίστασε να αλλάξει τα αναλυτικά και ωρολόγια προγράμματα στα ολοήμερα σχολεία και, από την άλλη, άλλαξε τις αναθέσεις μαθημάτων στους καθηγητές, στην καταφανώς αντιεκπαιδευτική λογική «δεν με ενδιαφέρει αν μπορείς να διδάξεις το μάθημα, με ενδιαφέρει να μη φαίνονται τα κενά».

Μεγαλοφυείς ιδέες

Αυτό ήταν το πρώτο βήμα, καθώς δεν δίστασε να ανακοινώσει ότι προετοιμάζει νέα «κοπτορραπτική» στα προγράμματα σπουδών, «συγχώνευση-κατάργηση ειδικοτήτων»και μετάλλαξη του εκπαιδευτικού σε «τεχνικό» που μπορεί να διδάξει τα πάντα και να μετακινείται παντού.

Παράλληλα, σε μια έκρηξη μεγαλοφυών ιδεών προσκάλεσε αδιόριστους για εθελοντική εργασία (κάλυψη των κενών) με αμοιβή… μόρια!

Την Πέμπτη 9 Ιουνίου δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ το Ωρολόγιο Πρόγραμμα του ημερήσιου Γυμνασίου για το νέο σχολικό έτος 2016-17.

Την «πληρώνουν» φιλόλογοι, ΠΕ04 (φυσικοί, χημικοί, βιολόγοι, γεωλόγοι) και οι ΠΕ15 (οικιακής οικονομίας).

Εκοψαν 1 ώρα Γεωγραφία, 1 ώρα Βιολογία, 1 ώρα Οικιακή Οικονομία και 3 ώρες Αρχαία. Προστέθηκε 1 ώρα στη Γλωσσική Διδασκαλία της Α’ Γυμνασίου.

Συγκεκριμένα οι αλλαγές είναι:

◾ Α΄ Γυμνασίου: Αφαιρέθηκε 1 ώρα Βιολογίας, 1 ώρα Γεωγραφίας, 1 ώρα Project & 1 ώρα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα. Προστέθηκε 1 ώρα Γλωσσική Διδασκαλία.

◾ Β΄ Γυμνασίου: Αφαιρέθηκε 1 ώρα Οικιακής Οικονομίας, 1 ώρα Project & 1 ώρα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα.

◾ Γ΄ Γυμνασίου: Αφαιρέθηκαν 2 ώρες Project & 1 ώρα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα.

«Ταμείο» για το υπουργείο Παιδείας; 2.000 λιγότεροι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί στη Δευτεροβάθμια και, αν προστεθεί και το «κόψιμο» των ωρών εργαστηρίων Φυσικής και Πληροφορικής, «εξοικονόμηση» συνολικά 3.000 καθηγητών, δηλαδή 3.000 λιγότεροι αναπληρωτές φιλόλογοι, ΠΕ04, μαθηματικοί (είναι σίγουρο σχεδόν ότι οι πληροφορικοί θα καλύψουν κενά μαθηματικών) και Οικιακής Οικονομίας.

Αυτά για τους αναπληρωτές των παραπάνω ειδικοτήτων, ενώ για τους μόνιμους των παραπάνω ειδικοτήτων, μαζικές μετακινήσεις.

Και στις αλλαγές αυτές («ελάφρυνση» του εβδομαδιαίου ωρολόγιου προγράμματος προφανώς για το καλό των μαθητών και της εκπαίδευσης, σύμφωνα με τον υπουργό) βέβαια, το υπουργείο Παιδείας δεν ξέχασε να κάνει το άσπρο μαύρο.

Σύμφωνα με δήλωση του Νίκου Φίλη, «το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε για την επόμενη σχολική χρονιά να προχωρήσει σε ορισμένα πρώτα μέτρα (…) στη δημιουργία ενός σχολείου δημιουργικού και συνεργατικού, που θα κινεί την περιέργεια των παιδιών για τη γνώση και θα κερδίζει το ενδιαφέρον τους για τη μαθησιακή διαδικασία, ενός σχολείου που θα εξασφαλίζει υψηλά μαθησιακά αποτελέσματα, θα οξύνει την κριτική σκέψη, θα καλλιεργεί πολλαπλές δεξιότητες και θα εμπεδώνει δημοκρατικές αξίες».

Τα θύματα των παρεμβάσεων

Λίγες εβδομάδες πριν, μια ανάλογη παρέμβαση στα Νηπιαγωγεία (διπλασιασμός των μαθητών ανά τμήμα) και στα Δημοτικά (μείωση ωρών), παρέμβαση που έχει συνέπεια τη μεγάλη μείωση των αναγκών για διδακτικό προσωπικό, παρουσιάστηκε σαν αναγκαία τομή με στόχο την αναβάθμιση των σχολείων και της εκπαίδευσης των παιδιών.

Είναι φανερό ότι οι αλλαγές στη σχολική εκπαίδευση από το 2011 και μετά βασικό στόχο είχαν και έχουν τις περικοπές προσωπικού.

Σε κάθε περίπτωση, τα θύματα των παρεμβάσεων τη νέα σχολική χρονιά θα είναι κυρίως χιλιάδες αναπληρωτές εκπαιδευτικοί που θα μείνουν στα «αζήτητα», αλλά και χιλιάδες μόνιμοι εκπαιδευτικοί που θα αναγκαστούν να μετακινηθούν σε περισσότερα σχολεία.

"Παρ’ όλα αυτά, είναι επίσης φανερό ότι είναι αμφίβολο αν ο νέος αυτός «κόφτης» θα καταφέρει να καλύψει τα κενά των σχολείων", καταλήγει στο άρθρο του το efsyn.gr.