Πλούσιες και Φτωχιές Περιφέρειες της χώρας-Μεγάλες Ανισότητες

Οι περιφερειακές εισοδηματικές ανισότητες στην Ελλάδα αυξήθηκαν στην 20ετία από το 1995 έως το 2014, σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ (OECD Regions at a Glance 2016). Σύμφωνα με την έκθεση, ο συντελεστής διακύμανσης του διαθέσιμου εισοδήματος στις ελληνικές περιφέρειες αυξήθηκε στο 0,17 το 2014 από 0,16 το 1995. Αντίστοιχη τάση σημειώθηκε στις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Η διαφορά στο διαθέσιμο κατά κεφαλήν εισόδημα μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων περιοχών των χωρών του ΟΟΣΑ αυξάνονταν μεσοσταθμικά κατά 1,5% ετησίως από το 2000 έως το 2013, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να σημειώνονται στη Σλοβακία, την Αυστραλία, την Τσεχία και τον Καναδά. Οι περισσότερες χώρες μειώνουν τις περιφερειακές ανισότητες αναφορικά με την εκπαίδευση και την πρόσβαση στο διαδίκτυο, αλλά οι διαφορές στο κατά κεφαλήν εισόδημα, την ασφάλεια και τη μόλυνση του αέρα διευρύνονται σε πολλές χώρες του Οργανισμού.

Η έκθεση του ΟΟΣΑ συνοδεύεται από τους δείκτες περιφερειακής ευημερίας (Regional Well - being website), που δείχνουν τις επιδόσεις 395 περιφερειών στις 34 χώρες του ΟΟΣΑ σε 11 τομείς: Στο εισόδημα, την απασχόληση, την εκπαίδευση, την υγεία, την ασφάλεια, το περιβάλλον, την κατοικία, την ικανοποίηση από τη ζωή, την ενασχόληση με τα κοινά, το κοινωνικό δίκτυο και την πρόσβαση σε υπηρεσίες (στο διαδίκτυο).

Περιβάλλον

Οι μεγαλύτερες περιφερειακές ανισότητες στην Ελλάδα εντοπίζονται στο περιβάλλον, με την Αττική να παρουσιάζει τη χαμηλότερη ατμοσφαιρική ρύπανση και να βρίσκεται στο μέσο των περιφερειών του ΟΟΣΑ, ενώ η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη έχει την υψηλότερη μόλυνση και βρίσκεται στο 10% των περιφερειών του ΟΟΣΑ με τη χειρότερη περιβαλλοντική επίδοση. Ο μέσος όρος ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ελλάδα είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (13,6 έναντι 10,4 μονάδων με στοιχεία του 2013).

Εκπαίδευση

Μεγάλες ανισότητες υπάρχουν και στον τομέα της εκπαίδευσης, που είναι οι πέμπτες μεγαλύτερες μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Την καλύτερη επίδοση στην εκπαίδευση έχει η Αττική, με το ποσοστό των πολιτών που έχουν τουλάχιστον ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση να βρίσκεται στο μέσο των περιφερειών του ΟΟΣΑ, ενώ τη χαμηλότερη επίδοση έχει πάλι η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Το μέσο ποσοστό των Ελλήνων που έχουν τουλάχιστον ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ανερχόταν στο 72,7% το 2014 έναντι 74,3 του μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ.

Υγεία

Η Ήπειρος έχει την καλύτερη επίδοση όσον αφορά τον δείκτη υγείας και κινείται στο υψηλότερο 20% των περιφερειών του ΟΟΣΑ, ενώ τη χειρότερη επίδοση έχει η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, που κινείται στο μέσο των περιφερειών του ΟΟΣΑ. Οι περιφερειακές διαφορές, πάντως, στην Ελλάδα δεν είναι μεγάλες στον τομέα αυτό. Ο δείκτης της υγείας μετράται με βάση το προσδόκιμο ζωής και το ποσοστό θνησιμότητας, με το 20% των ελληνικών περιφερειών με τις υψηλότερες επιδόσεις να έχει ένα προσδόκιμο ζωής 82,2 χρόνια και το 20% με τις χαμηλότερες να έχει προσδόκιμο 80,7 χρόνια. Το μέσο προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα το 2013 ήταν 81,4 χρόνια έναντι 79,7 στον ΟΟΣΑ.

Ικανοποίηση από τη ζωή

Διαθέσιμο εισόδημα

Σημαντικές είναι οι διαφορές στο κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα, με την περιφέρεια της Αττικής να έχει το υψηλότερο εισόδημα και την περιφέρεια της Δυτικής Ελλάδας το χαμηλότερο. Το υψηλότερο 20% των ελληνικών περιφερειών είχε κατά κεφαλήν εισόδημα (σε ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης) 14.073 δολαρίων το 2013, ενώ για το χαμηλότερο 20% το εισόδημα ήταν μόνο 8.193 δολάρια. Το μέσο εισόδημα της Ελλάδας ανερχόταν σε 10.755 δολάρια έναντι 17.916 δολάρια κατά μέσο όρο στον ΟΟΣΑ.

Απασχόληση

Στον τομέα της απασχόλησης, το σύνολο των 13 ελληνικών περιφερειών βρίσκεται στο χαμηλότερο 10% των περιφερειών του ΟΟΣΑ. Την υψηλότερη επίδοση έχει η Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου και τη χαμηλότερη η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Με βάση στοιχεία του 2014, το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα ήταν 26,2% έναντι 8,6% στον ΟΟΣΑ, ενώ το ποσοστό απασχόλησης ήταν 50,5% έναντι 66,3%, αντίστοιχα.

Πρόσβαση στο διαδίκτυο

Όσον αφορά την πρόσβαση στο διαδίκτυο, στην πρώτη θέση βρίσκεται η Αττική και στην τελευταία η Βόρεια Ελλάδα. Το 2014, το 65% των Ελλήνων είχε πρόσβαση στο διαδίκτυο έναντι 69,8% στον μέσο όρο στον ΟΟΣΑ. Πιο ασφαλής περιφέρεια είναι η Βόρεια Ελλάδα και λιγότερο η περιφέρεια Κεντρικής Ελλάδας. Το ποσοστό των ανθρωποκτονιών στην Ελλάδα το 2013 ήταν 3,3 ανά 100.000 κατοίκους έναντι 3,4 στον ΟΟΣΑ.

Κατοικία

Στον τομέα της κατοικίας, οι περιφερειακές ανισότητες είναι ελάχιστες, καθώς ο μέσος όρος δωματίων ανά άτομο το 2013 ήταν 1,5 τόσο για το υψηλότερο 20% των περιφερειών όσον και για το χαμηλότερο 20%. Ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ ήταν 1,8 δωμάτια ανά άτομο.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ