ΙΝΕ ΓΣΕΕ: Μελέτη με τίτλο:«Υγεία και μακροχρόνια φροντίδα στην Ελλάδα»

Στις εν εξελίξει μεταρρυθμίσεις στα πεδία της υγειονομικής και μακροχρόνιας φροντίδας στην Ελλάδα κατά τα τελευταία χρόνια υπό τις συνθήκες της οικονομικής κρίσης και της παρατεταμένης λιτότητας, επικεντρώνεται η μελέτη με τίτλο: «Υγεία και μακροχρόνια φροντίδα στην Ελλάδα», που εκπόνησε το Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ.

Στη μελέτη διερευνώνται, από μια συγκριτική σκοπιά, οι θεσμικές αλλαγές σε επιμέρους τομείς των παραπάνω πεδίων, οι τάσεις εξέλιξης των δαπανών για την υγεία και τη μακροχρόνια φροντίδα, η διάρθρωση της παροχής υπηρεσιών (με έμφαση κυρίως στην πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη και την κοινωνική φροντίδα), οι επιπτώσεις της κρίσης και των πολιτικών λιτότητας στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας και στις εκβάσεις υγείας, καθώς επίσης και ο διευρυνόμενος ρόλος της εθελοντικής δράσης και των ΜΚΟ στο χώρο της υγείας.

Η ανάλυση στηρίζεται στην επεξεργασία: (α) πρωτογενών δεδομένων που συγκεντρώθηκαν με συνεντεύξεις και συμπλήρωση ερωτηματολογίων, (β) δευτερογενών στοιχείων από διάφορες πηγές (βάσεις δεδομένων ΟΟΣΑ, ΠΟΥ, Eurostat και ΕΛΣΤΑΤ). Επίσης αξιοποιήθηκαν μικροδεδομένα της EU-SILC και των Ερευνών Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ για τη μελέτη της ανισότητας στην υγεία.

Στο πρώτο μέρος της μελέτης διερευνώνται μέσα από μια μακροσκοπική, συγκριτική σκοπιά τα διαφορετικά συστήματα υγείας (και μακροχρόνιας φροντίδας) και οι τάσεις εξέλιξής τους, και εξετάζονται οι επιπτώσεις της κρίσης στο πεδίο της υγειονομικής περίθαλψης και των ανισοτήτων στην υγεία. Στο δεύτερο μέρος σχολιάζονται διεξοδικά οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, στη χρηματοδότηση, στην οργάνωση και τη ρύθμιση της παροχής υπηρεσιών υγειονομικής και μακροχρόνιας φροντίδας, με ιδιαίτερη έμφαση στην αναδιάταξη των σχέσεων δημόσιου-ιδιωτικού. Επιχειρείται η κριτική αποτίμηση των αλλαγών με κριτήρια τις αρχές της ίσης πρόσβασης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της βιωσιμότητας του συστήματος.

Επιπλέον η μελέτη επικεντρώνεται στην ανισότητα στην υγεία. Με βάση απλές συσχετίσεις μεταξύ διαφόρων χωρών αλλά και πιο ειδικές οικονομετρικές αναλύσεις εξετάζονται συγκριτικά οι επιπτώσεις στις εκβάσεις υγείας (αναφορικά με την αυτο-εκτιμώμενη υγεία και την πρόσβαση στην ιατρική φροντίδα). Ακόμη, εξετάζονται οι ανισότητες μεταξύ των διαφορετικών εισοδηματικών ομάδων ως προς τη δαπάνη των νοικοκυριών για ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη. Παράλληλα εξετάζεται η εθελοντική δράση και ο διευρυνόμενος ρόλος των ΜΚΟ στο πεδίο της υγείας κατά τα χρόνια της κρίσης και αποτιμώνται οι θετικές και οι αρνητικές πλευρές της υποκατάστασης του κοινωνικού κράτους από οργανώσεις/παρεμβάσεις της κοινωνίας των πολιτών.  Η μελέτη περιλαμβάνει επίσης αναλυτική διερεύνηση των απόψεων των «παρόχων» υπηρεσιών υγείας (γιατρών ΕΣΥ, ΕΟΠΥΥ, νοσηλευτικού προσωπικού κ.λπ.) για τα προβλήματα και τις προοπτικές της μεταρρύθμισης, καθώς επίσης και των απόψεων των «εξυπηρετούμενων» για το βαθμό κάλυψης των αναγκών τους για ιατρική περίθαλψη.

Ολόκληρη η μελέτη ΕΔΩ

Συγγραφείς: Μαρία Πετμεζίδου, Στέφανος Παπαναστασίου, Μαρία Πεμπετζόγλου, Χρίστος Παπαθεοδώρου και Περικλής Πολυζωίδης

Το το Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, αποτελεί  έναν χώρο έρευνας και δράσης που απευθύνεται στους εργαζομένους, στην ακαδημαϊκή κοινότητα, στους φορείς χάραξης πολιτικής και στο σύνολο των πολιτών. Στόχος του είναι να προσφέρει επιστημονικά τεκμηριωμένες αναλύσεις για μια σειρά κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων που βρίσκονται στο επίκεντρο της τρέχουσας συγκυρίας και που έχουν άμεση σχέση με τα συμφέροντα του κόσμου της εργασίας. Το Παρατηρητήριο είναι σημείο συνάντησης και δημιουργικού διαλόγου πληθώρας ερευνητών, με απώτερο στόχο την ανάδειξη διαστάσεων των σύγχρονων οικονομικών και κοινωνικών φαινομένων που έχουν ιδιαίτερη αξία για την οπτική των εργαζομένων και των συνδικάτων. Παράλληλα, η ερευνητική του δραστηριότητα εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια καταγραφής πολιτικών που δύνανται να συνεισφέρουν με ουσιαστικό τρόπο στην επίλυση των σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει στην τρέχουσα περίοδο ο κόσμος της εργασίας.

Η δραστηριότητα του Παρατηρητηρίου επικεντρώνεται σε τρεις βασικούς τομείς:

• α) στην οικονομία και την ανάπτυξη,
• β) στο κοινωνικό κράτος και το μέλλον της εργασίας και
• γ) στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού σε περιβάλλον δημοκρατίας και ισότητας.

Ο πρώτος τομέας αφορά τα αίτια και τις επιπτώσεις της πρόσφατης οικονομικής κρίσης, τις σύγχρονες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο δημόσιος τομέας και η δημοσιονομική πολιτική στην Ελλάδα, καθώς και τις αλλαγές που είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθούν στο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας. Ο δεύτερος τομέας αναφέρεται στην ασκούμενη κοινωνική πολιτική, στα ζητήματα της φτώχειας και των ανισοτήτων, στις εργασιακές σχέσεις και στο θεσμικό πλαίσιο των αγορών εργασίας.

• Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στην ανάλυση της τρέχουσας συγκυρίας και στην αποδόμηση που επιχειρείται σε μια σειρά δικαιωμάτων και κατακτήσεων των εργαζομένων. Τέλος, ο τρίτος τομέας επικεντρώνεται σε θέματα που αφορούν την εκπαίδευση και την κατάρτιση των εργαζομένων, τις ποιοτικές και ποσοτικές διαστάσεις της ανεργίας, τον κοινωνικό αποκλεισμό και το ρατσισμό που βιώνει σημαντική μερίδα των εργαζομένων και των ανέργων στη χώρα.

Είναι προφανές ότι οι τρεις προαναφερθέντες τομείς έχουν επικαλύψεις μεταξύ τους. Μέσα από τα κείμενά του το Παρατηρητήριο επιδιώκει να αναδείξει αυτές τις επικαλύψεις και να φέρει στην επιφάνεια τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν από την πολύπλευρη ανάλυση των σύγχρονων οικονομικών και κοινωνικών φαινομένων. Στο πλαίσιο της προσπάθειας που επιχειρείται, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική η κατάθεση παρατηρήσεων, προτάσεων αλλά και εναλλακτικών προσεγγίσεων από όσους και όσες επιθυμούν να συνεισφέρουν στην ερευνητική δραστηριότητα του Παρατηρητηρίου.