Τι φοβάται η αγορά μετά την Ηλεκτρονική και την Μαρινόπουλος

Η υπόθεση του λουκέτου της Ηλεκρονικής Αθηνών και της τρικυμίας στην Μαρινόπουλος σίγουρα δεν έπεσαν ως κεραυνός εν αιθρία στην αγορά. Γνώστες και μη ήταν ενήμεροι για τα προβλήματα της αλυσίδας του Γιάννη Στρούτση, που για χρόνια έδινε μια άνιση μάχη απέναντι σε πολυεθνικούς γίγαντες. Ακριβώς για τον λόγο αυτό, άλλωστε και το άδοξο τέλος ενός σημαντικού «αδύναμου κρίκου» προκάλεσε τόσο μεγάλη αίσθηση. Και παράλληλα διαμόρφωσε το ερώτημα για το επιχειρείν, εάν υπάρχουν και άλλοι τέτοιοι κρίκοι... Η περίπτωση της Μαρινόπουλος (ανεξάρτητα από την κατάληξή της που δεν έχει ακόμη κριθεί) έδειξε ότι η κρίση μπορεί να απειλήσει και τους ισχυρότερους.

Όμως, όπως επισημαίνουν έμπειρα στελέχη της αγοράς, στο αναλυτικό ρεπορτάζ του economy365.gr, πραγματικότητα παραμένει ότι σε όσους κλάδους τα περιθώρια κέρδους είναι μικρά και ο ανταγωνισμός ασφυκτικός, η πιθανότητα για έναν αδύναμο κρίκο να ...σπάσει, γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη. Διόλου τυχαίο ότι μετά την επιβολή των capital controls πέρυσι το καλοκαίρι, τα οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων επαναλαμβάνουν σχεδόν ...μονότονα το ίδιο συμπέρασμα: τη διαμόρφωση μιας αγοράς δύο ταχυτήτων στην οποία οι ισχυρότεροι επιβιώνουν, ενδεχομένως διευρύνοντας τα μερίδια και βελτιώνοντας το προφίλ τους, ενώ οι ασθενέστεροι αδυνατούν να επιλύσουν τα προβλήματά τους και συνεχίζουν να περιστρέφονται στη δίνη των ζημιών.

Ηλεκτρονικά

Αυτοί ήταν οι κανόνες του παιχνιδιού στα ηλεκτρονικά, όπου οι δυο ισχυρότεροι πολυεθνικοί παίκτες με την ενίσχυση των μητρικών τους ομίλων, τη βρετανική Dixons για την Κωτσόβολος και τη γερμανική Media Markt για την ομώνυμη ελληνική θυγατρική, κατάφεραν να μείνουν όρθιοι στο ελληνικό παιχνίδι. Οι τελευταίοι μάλιστα χρειάστηκαν να ρίξουν σχεδόν 75 εκατ. ευρώ για να κρατήσουν «ζωντανή» την ελληνική δραστηριότητα-εν μέσω έντονων φημών για αποχώρηση τη διετία 2013-2015- προτού καταφέρουν να ορθοποδήσουν και να διεκδικήσουν την «επαναφορά» που σήμερα μεταφράζεται με νέα καταστήματα. Αύξηση κεφαλαίου πραγματοποίησε και η Ηλεκτρονική (στα 26,5 εκατ. ευρώ) το ίδιο διάστημα χωρίς όμως να καταφέρει να αλλάξει τις συνθήκες που έφεραν το λουκέτο. Αντίθετα, η Κωτσόβολος με τη στήριξη της Dixons και μετά από ένα πρόγραμμα περιστολής κόστους και αναδιάρθρωσης, είδε το 2016 να φέρνει επιστροφή στην κερδοφορία και διατήρηση με τάσεις ενίσχυσης του μεριδίου τη στην αγορά με ένα αξιοπρόσεκτο 24-26%.

Σούπερ μάρκετ

Στον αντίστοιχα «σκληρό» κλάδο των σούπερ μάρκετ μπορεί να μην σημειώθηκε ένας «ξαφνικός θάνατος», όπως αυτός της Ηλεκτρονικής, θύματα όμως υπήρξαν, ενώ θα υπάρξει και συνέχεια η οποία εν πολλοίς θα κριθεί από το θρίλερ του «μεγάλου ασθενούς» που δεν είναι άλλος από τον Μαρινόπουλο.

Από το 2014 οι μεγαλύτεροι του κλάδου (Σκλαβενίτης, Μαρινόπουλος κλπ) είχαν αρχίσει να απορροφούν μέσω συγχωνεύσεων μικρότερες επιχειρήσεις, μέχρις ότου το στοίχημα έγινε η Βερόπουλος που ήταν η μεγαλύτερη επιχείρηση με σημαντικά προβλήματα. Η Βερόπουλος με το ευρύ δίκτυο καταστημάτων έγινε αρχικά στόχος της Σκλαβενίτης, σε ένα deal που «πάγωσε» από τα capital controls το περασμένο καλοκαίρι, για να δώσει τη θέση του σε μια οριστική συμφωνία με τη ΜΕΤΡΟ των αδελφών Παντελιάδη. Η συγχώνευση μπορεί να διαμορφώσει ένα δίκτυο 285 και πλέον καταστημάτων (246 στη λιανική και 45 στο Cash & Carry) με 8.500 εργαζομένους και τζίρο άνω του 1 δισ. ευρώ με προοπτική διαμόρφωσης της τρίτης δύναμης στον κλάδο την επόμενη ημέρα.

Με τη συγχώνευση – διάσωση του αδύναμου κρίκου να λειτουργεί ως επιτυχημένο μοντέλο, στην αγορά δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν τις συγκεντρώσεις σαν μια λύση ανάγκης στον συγκεκριμένο κλάδο. Και έτσι είδαν προ μηνών τη συμφωνία της Σκλαβενίτης με την Μαρινόπουλος για τη δημιουργία 33 υπερμάρκετ που επρόκειτο να ξεκινήσουν να λειτουργούν αυτό μήνα. Η συμφωνία, προσωρινά έδωσε ανάσες στην οικονομική στενότητα του leader του κλάδου- και στη θεωρία διαμόρφωνε προοπτικές για έναν όμιλο με συνδυασμένο τζίρο 3 δισ. ευρώ (εάν συνυπολογίσουμε τις πωλήσεις της Σκλαβενίτης και Μαρινόπουλος). Ωστόσο δεν έμελλε να υλοποιηθεί. Προβλήματα χρηματοδότησης και τεχνικά ζητήματα στην Επιτροπή ανταγωνισμού της κόλλησαν, ενώ η οικονομική στενότητα στον Μαρινόπουλο, επανήλθε φέρνοντας εξώδικα από τους προμηθευτές και ελλείψεις στα ράφια.

Για την αλυσίδα των 13.000 εργαζομένων με τζίρους που αντιστοιχούν στο 1% του ΑΕΠ, η ώρα της κρίσης έχει έρθει. Τα σενάρια είναι όλα ανοικτά και περιλαμβάνουν από την ένταξη της εταιρείας σε καθεστώς εξυγίανσης, μέχρι την ανάληψη του ελέγχου από την Σκαβενίτης, ή και άλλες εγχώριες δυνάμεις του λιανεμπορίου.

Που οδηγούν όλα αυτά; Σε ένα κλάδο που από 85 ομίλους το 2013, προβλέπεται να μείνει με πέντε μεγάλους παίκτες στο τέλος της δεκαετίας.

Τηλεπικοινωνίες

Με τρεις παίκτες εκτιμάται ότι θα «μείνουν» και οι τηλεπικοινωνίες με τον ΟΤΕ τη Vodafone και τη Wind να διαμορφώνουν εκ των πραγμάτων τις ασφαλείς υποψηφιότητες. Το παράδοξο στον κλάδο είναι ότι η «πολύφερνη νύφη» και leader του τομέα της συνδρομητικής Forthnet/NOVA, αποτελεί από ετών αντικείμενο διεκδίκησης για τη Wind και τη Vodafone, σε ένα επιχειρηματικό σκάκι με αβέβαιο τέλος. Οι δυο παίκτες της κινητής που διατηρούν ποσοστό σχεδόν 40% στη Forthnet επιθυμούν να αναλάβουν τον πλήρη έλεγχο για να αποκτήσουν πρόσβαση στο «μπουκέτο» της NOVA. Συναντούν όμως τις αντιστάσεις του ομίλου που πρόσφατα ανακοίνωσε συμφωνία με τις τράπεζες για την αναδιάρθρωση του υψηλού δανεισμού του (325 εκατ), που είναι και η αχίλλειος πτέρνα του. Έτσι η έκβαση του θρίλερ, πιθανότατα θα κριθεί από τη στάση των τραπεζών που πιθανόν να κληθούν να καλύψουν και το ομολογιακό δάνειο των 100 εκατ. σε περίπτωση που οι δυο μνηστήρες αποσύρουν το ενδιαφέρον τους. Κάτι που δεν αποκλείεται, καθώς και οι δύο εξετάζουν (ή και εφαρμόζουν, όπως στην περίπτωση της Vodafone) άλλες επιλογές για το τηλεοπτικό περιεχόμενο.

Υγεία

Στον πολύπαθο χώρο της υγείας, το πρόβλημα «ακούει» στον όμιλο της Euromedica. Ο όμιλος που γιγαντώθηκε την προηγούμενη δεκαετία φτάνοντας τα 72 διαγνωστικά, αντιμετωπίζει σήμερα τεράστια προβλήματα με τον δανεισμό του και τις υποχρεώσεις που ξεπερνούν τα 600 εκατ. Με τον κλάδο να θεωρείται από τους πλέον επίφοβους επενδυτικά, η λύση στην υπόθεση Euromedica θα περάσει πάλι από τις τράπεζες.