Συντάξεις Ελεύθερων Επαγγελματιών: Ο Υπολογισμός

Η ημερομηνία διακοπής της επαγγελματικής δραστηριότητας, και όχι μόνο η ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης αποτελεί το "κλειδί" για τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης των ελευθέρων επαγγελματιών.

Όπως προκύπτει μάλιστα, από εγκύκλιο του ΟΑΕΕ:

"Ακόμη κι αν η αίτηση για συνταξιοδότηση έχει κατατεθεί πριν από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, η σύνταξη θα υπολογιστεί με βάση το νέο τρόπο, εφόσον η διακοπή επαγγελματικής δραστηριότητας έγινε μετά την αίτηση και κυρίως, μετά την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού.

Οι νέες συντάξεις διαχωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:

• αυτές που είχαν κατατεθεί μέχρι και τις 12 Μαΐου 2016, ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου 4387,
• αυτές που κατατίθενται από την έναρξη ισχύος του νόμου (13 Μαΐου 2016) και μετά.

Ξεκαθαρίζεται δε, ότι στην πρώτη κατηγορία πρέπει να συνυπολογιστούν κατά περίπτωση, η ημερομηνία διακοπής της επαγγελματικής δραστηριότητας, ή κατάθεσης επαγγελματικής άδεια για τους αυτοκινητιστές ή επέλευσης ασφαλιστικού κινδύνου για τις συντάξεις αναπηρίας και θανάτου.

• Η εγκύκλιος ορίζει ότι με τον παλαιό τρόπο υπολογισμού, θα αντιμετωπίζονται αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ή αναπηρίας που υποβλήθηκαν το αργότερο έως και τις 12/05/2016, εφόσον οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ έχουν παράλληλα διακόψει τη δραστηριότητα τους (και στην περίπτωση των αυτοκινητιστών έχουν καταθέσει και την επαγγελματική άδεια οδήγησης).

Για παράδειγμα, ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ που υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος στις 05/05/2016 και η διακοπή της δραστηριότητας του έχει γίνει μέχρι και την 12/05/2016, ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξής του γίνεται βάσει του προϊσχύοντος καθεστώτος.

Αντίθετα, αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ή αναπηρίας κρίνονται με το νέο ποσοστό, εφόσον η διακοπή της δραστηριότητας έγινε από τις 13/5/2016 και μετά, παρότι οι αιτήσεις κατατέθηκαν έως και την 12/05/2016. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ που υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος στις 05/05/2016 και η διακοπή της δραστηριότητας του έχει γίνει 14/05/2016 ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξής του γίνεται βάσει του νέου καθεστώτος.

Μάλιστα η εγκύκλιος, που υπογράφεται από τον διοικητή του ΟΑΕΕ Χρ. Τσακίρη, ξεκαθαρίζει ότι ανεξάρτητα από το γεγονός η ασφαλιστική σχέση λήγει στο τέλος του μήνα της διακοπής του επαγγέλματος, για τον υπολογισμό της σύνταξης θα εξετάζεται η πραγματική ημερομηνία διακοπής στην αρμόδια αρχή.

• Αντίστροφα, οι περιπτώσεις αιτήσεων συνταξιοδότησης λόγω γήρατος ή αναπηρίας που υποβάλλονται μετά την ισχύ του νόμου, ήτοι από 13/05/2016 και μετά, θα κρίνονται με τις νέες διατάξεις, ανεξάρτητα αν η διακοπή είναι πριν τις 12/05/2016 ή μετά.
• Εάν πρόκειται για παράταση της αναπηρικής σύνταξης εξακολουθεί να εφαρμόζεται το προγενέστερο καθεστώς.

Σε περίπτωση επαναχορήγησης της σύνταξης λόγω αναπηρίας μετά την ισχύ του νέου νόμου, κατόπιν διακοπής αυτής σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (πχ μη λήψη συντάξιμου ποσοστού αναπηρίας) ο υπολογισμός της θα γίνει με τις νέες διατάξεις. Σε περίπτωση που υποβληθεί αίτημα μετατροπής σύνταξης αναπηρίας σε σύνταξη γήρατος μετά την ισχύ του Ν. 4387/2016, ο υπολογισμός θα γίνει με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο. Για παράδειγμα, για σύνταξη λόγω αναπηρίας που έχει διάρκεια μέχρι 31/12/2016, αν έχει κατατεθεί αίτημα μετατροπής μέχρι τις 12/05/2016 κρίνεται με το προγενέστερο καθεστώς, ενώ αίτημα μετατροπής από τις 13/05/2016 και μετά κρίνεται με το νέο καθεστώς.

Στις περιπτώσεις ασφαλισμένων που, ενώ καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης, δηλώνουν ρητά ότι δεν επιθυμούν την διακοπή της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, οι αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί έως και 12/05/2016 θα υπολογιστούν με βάση το πότε κατατέθηκε το αίτημα διακοπής του επαγγέλματος. Πριν τις 12 Μαΐου, με το παλαιό καθεστώς, από τις 13 Μαΐου και μετά, με το νέο.

• Αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω θανάτου ασφαλισμένου, που ο θάνατος έχει επέλθει μέχρι και την 12/05/2016 και εφόσον το σχετικό αίτημα υποβληθεί εντός της προβλεπόμενης ανά φορέα ασφάλισης προθεσμίας, κρίνονται βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου.

Για παράδειγμα: εάν ο θάνατος ασφαλισμένου συνέβη στις 12/05/2016 και η αίτηση κατατέθηκε την ίδια μέρα, η συνταξιοδότηση θα ξεκινά από την 1η/06/2016, θα κριθεί όμως ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης με το προγενέστερο νομοθετικό πλαίσιο. Αν ο θάνατος συνέβη στις 12/05/2016 και αίτηση κατατέθηκε στις 12/06/2017, η έναρξη συνταξιοδότησης ξεκινά την 1η/07/2016 και κρίνεται ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης με το νέο νομοθετικό πλαίσιο.

Αν ο θάνατος του ασφαλισμένου συνέβη στις 13/05/2016, η έναρξη συνταξιοδότησης 01/06/2016 κρίνεται ως προς τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης με το νέο νομοθετικό πλαίσιο. Ως προγενέστερο καθεστώς νοείται αυτό που ίσχυε 31/12/2014, ενώ εξυπακούεται ότι ως αίτηση νοείται η αίτηση με θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα."