Oι τράπεζες "αρπάζουν" την διοίκηση των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων

Στα χέρια των τραπεζών θα περάσει η διοίκηση χιλιάδων επιχειρήσεων μετά τις ραγδαίες αλλαγές που φέρνει το θεσμικό πλαίσιο για τις υπερχρεωμένες εταιρείες. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ημερησίας του Σαββάτου», εντός των επόμενων εβδομάδων θα κατατεθεί διάταξη από το υπουργείο Δικαιοσύνης σύμφωνα με την οποία θα δίνεται η δυνατότητα για άμεση μετατροπή του χρέους σε μετοχές σε περίπτωση που ο βασικός μέτοχος ή οι μέτοχοι χρωστούν.

Με τη διάταξη οι τραπεζίτες αναλαμβάνουν ουσιαστικά το management των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων. Θα ορίζουν δικούς τους επιτρόπους, θα λαμβάνουν μέρος στις αποφάσεις από τότε και στο εξής και θα προχωρούν στο σχέδιο αναδιάρθρωσης που κρίνουν βιώσιμο. H ρύθμιση αυτή αλλά και όλο το σχέδιο για την αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων θα συζητηθούν με την τρόικα την Τρίτη για να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις.

Οι πληροφορίες της «Η» κάνουν λόγο για την επιβολή του «γερμανικού μοντέλου» εξυγίανσης των «κόκκινων» επιχειρήσεων. Το μοντέλο αυτό προτάθηκε από τη νομοπαρασκευαστική επιτροπή του υπουργείου Δικαιοσύνης για την αλλαγή του πτωχευτικού κώδικα ενώ φέρεται να το ζητά επιμόνως τόσο η πλευρά των δανειστών όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος αλλά και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες που έχουν δώσει δισεκατομμύρια ως δάνεια σε επιχειρήσεις.

Όπως λένε καλά πληροφορημένες πηγές, το μέτρο της υποχρεωτικής αποβολής μετόχων μέσω της «ανταλλαγής» χρέους με μετοχές που θα αποκτούν οι τράπεζες, θεωρείται ιδιαίτερα αναπτυξιακό μέτρο για τρεις λόγους.

1 Ο πρώτος είναι γιατί θα σωθούν χιλιάδες βιώσιμες αλλά υπερχρεωμένες επιχειρήσεις τις οποίες ο μέτοχος τις αφήνει να «φυτοζωούν», θέτοντας σε κίνδυνο και χιλιάδες θέσεις εργασίας.

2 Ο δεύτερος είναι διότι θα φέρει ξένους επενδυτές που ενδιαφέρονται να μπουν σε επιχειρηματικούς κλάδους στην Ελλάδα, που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Όπως ο ξενοδοχειακός, ο ευρύτερος τουριστικός, τα τρόφιμα, οι ιχυοκαλλιέργειες κ.λπ.

3 Ο τρίτος λόγος είναι ότι με τον τρόπο αυτό θα πιεστούν οι Ελληνες επιχειρηματίες να βάλουν λεφτά από την τσέπη τους. Κάποιοι θα υποχρεωθούν να φέρουν χρήματα που έχουν κρύψει στο εξωτερικό, προκειμένου να πληρώσουν τα χρέη τους και για να μη χάσουν την εταιρεία τους.

Το γερμανικό μοντέλο επιτρέπει την ανάληψη του ελέγχου και της διοίκησης μιας υπερχρεωμένης επιχείρησης από τις τράπεζες ,όταν ο δανεισμός τους υπερβαίνει την καθαρή εμπορική τους αξία. Με την υποχρεωτική και με διαδικασίες fast track «μετοχοποίηση» των οφειλών παρακάμπτεται ο μέτοχος που αρνείται να βάλει «φρέσκο» χρήμα στην εταιρεία του, τόσο για να αποπληρώσει τα δάνειά του όσο και τις υπόλοιπες υποχρεώσεις του σε Δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, καθώς και εργαζόμενους. Ο βασικός μέτοχος θα καλείται να συμμετάσχει στο νέο σχέδιο για την εταιρεία, που μπορεί να προβλέπει ακόμη και την αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή. Αν διαφωνεί και βάζει εμπόδια θα αποβάλλεται με συνοπτικές διαδικασίες και θα χάνει την εταιρεία του. Ειδικά για τους «στρατηγικούς κακοπληρωτές» θα υπάρχουν κι άλλα... καταδιωκτικά μέτρα που θα θέτουν σε κίνδυνο και άλλα περιουσιακά στοιχεία. Μάλιστα, θα χρησιμοποιούνται πληροφορίες και από άλλες πηγές για να «αποκαλύπτονται» συμμετοχές σε άλλες εταιρείες, τραπεζικές καταθέσεις, δηλώσεις στην εφορία κ.λπ).

Προστασία σε Α.Ε.
Κάποιες πληροφορίες κάνουν λόγο για πρόταση που έχει κατατεθεί από συγκεκριμένους κυβερνητικούς κύκλους για την κατάργηση της προστασίας της περιουσίας των μετόχων εταιρειών περιορισμένης ευθύνης, όπως είναι οι Α.Ε. Μοιάζει με πρόσφατη διάταξη που ψηφίστηκε και τελικά αποσύρθηκε, η οποία έλεγε ότι μέτοχοι με ποσοστό άνω του 10% σε Ανώνυμες Εταιρείες θα καθίσταντο αυτόματα υπεύθυνοι για χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Η διάταξη προκάλεσε σάλο και δεν ίσχυσε ποτέ, όμως, νέα αναταραχή στους επιχειρηματικούς κύκλους προκαλεί η πληροφορία για άρση της προστασίας της περιουσίας των μετόχων.

Αν συμβεί κάτι τέτοιο εκτιμάται ότι θα τινάξει στον αέρα τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα, καθώς κανείς δεν θα επενδύει πλέον φοβούμενος ότι παράλληλα με το επιχειρηματικό ρίσκο που αναλαμβάνει, θα κινδυνεύει να χάσει και την προσωπική του περιουσία. «Σε καμιά περίπτωση, λένε επιχειρηματικοί κύκλοι, δεν μπορεί να γενικευτεί η άρση της προστασίας επειδή υπάρχουν εταιρείες που χρεοκόπησαν, αλλά οι μέτοχοι είναι πλούσιοι».

Το γερμανικό μοντέλο, πάντως, για την άρση της προστασίας της περιουσίας που είναι σε μορφή μετοχών μιας υπερχρεωμένης εταιρείας θα προχωρήσει κανονικά, εφόσον πάντα ο μέτοχος χρωστά πάνω από την εμπορική αξία της επιχείρησης. Αυτή ορίζεται με βάση την αποτύπωση στα λογιστικά βιβλία και με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα.

Η άρση των περιορισμών των τραπεζών να «εισέρχονται» στις τράπεζες, ουσιαστικά δημιουργεί προϋποθέσεις για να γίνουν οι τραπεζίτες manager των υπερχρεωμένων εταιρειών.

Στη συνέχεια θα προχωρούν στη διαδικασία που προβλέπει ο εξωδικαστικός συμβιβασμός και είτε η επιχείρηση θα επιβιώσει με μια σειρά από κινήσεις (εξαγορά από επενδυτή, διαγραφή χρεών και σε εφορίες, Ταμεία, αποπληρωμή οφειλών σε περισσότερες δόσεις με μικρότερο επιτόκιο) είτε θα βάλει λουκέτο. Εκτιμάται ότι περί τις 300 με 400 χιλιάδες είναι οι εταιρείες (μικρές και μεγάλες) και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα χρεών.

Οι εκτιμήσεις της αγοράς κάνουν λόγο για κλείσιμο του 20% αυτών, από τις οποίες 20 με 25 χιλιάδες είναι επιχειρήσεις και άλλοι 40-50 χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες, δηλαδή θα κλείσουν περί τις 70 χιλιάδες. Όμως, θα διασωθούν ίσως και πάνω από 300 χιλιάδες και θα γλιτώσουν και χιλιάδες εργαζόμενοι από την ανεργία.

Εξωδικαστικός συμβιβασμός
Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός που προσφάτως δόθηκε στη δημοσιότητα (είχε γράψει εκτενώς η «Ημερησία του Σαββάτου» το καλοκαίρι) προβλέπει σειρά μέτρων που θα βοηθήσουν την αγορά να πάρει ανάσα. Η διάσωση της Forthnet από τις τράπεζες με την κάλυψη του ομολογιακού της δανείου είναι ένα μοντέλο που θα εφαρμοστεί. Οι πιστωτές βάζουν επίτροπο στην εταιρεία και αναζητούν στρατηγικό επενδυτή για την εταιρεία. Διαφορετικός τρόπος, αλλά πάνω στο ίδιο μοντέλο, χρησιμοποιήθηκε και για τον Μαρινόπουλο. Οι τράπεζες, το Δημόσιο και οι πιστωτές δέχθηκαν «κούρεμα» οφειλών, βρέθηκε ο στρατηγικός επενδυτής, δηλαδή ο Σκλαβενίτης, κατατέθηκε ένα βιώσιμο σχέδιο για την επιχείρηση και μένει να επιβεβαιωθεί η διάσωση του μεγαλύτερου λιανεμπορικού ομίλου.

Η διαδικασία
Οι τραπεζίτες θα έχουν τον πρώτο λόγο από εδώ και στο εξής για τα κόκκινα δάνεια και τα λοιπά χρέη των επιχειρήσεων και θα προτείνουν από πολυετείς επιμηκύνσεις της περιόδου αποπληρωμής, διαγραφές μέρους των οφειλών ή και άλλους τρόπους ρύθμισης ή αναδιάρθρωσης του χρέους. Κάθε ενδιαφερόμενος επιχειρηματίας θα μπορεί να υποβάλει αίτηση για ρύθμιση των οφειλών του στην ιστοσελίδα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, όπου και θα του υποδεικνύονται τα έγγραφα που οφείλει να προσκομίσει με ηλεκτρονικό τρόπο.

Την αίτηση για αναδιάρθρωση των οφειλών θα την αναλαμβάνει συντονιστής από το Μητρώο Διαμεσολαβητών του υπουργείου Δικαιοσύνης. Ενώπιόν του θα διεξάγονται οργανωμένα διαπραγματεύσεις μεταξύ της επιχείρησης και όλων των πιστωτών, συμπεριλαμβανομένων του Δημοσίου και των Ασφαλιστικών Ταμείων, στην περίπτωση που υπάρχουν σχετικά χρέη. Στις διαπραγματεύσεις θα συμμετέχουν εκπρόσωποι τόσο των εργαζόμενων όσο και των προμηθευτών, εφόσον υπάρχουν οφειλές και προς εκείνους.

Για να υπάρξει συμφωνία μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών πρέπει να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 60% της συνολικής οφειλής. Στη συνέχεια η υπόθεση θα παραπέμπεται σε δικαστή προς επικύρωση.