Επιστροφή για τον φόρο υπεραξίας στα ακίνητα

Πρόβλεψη για είσπραξη 24 εκατ. ευρώ μέσα στο 2017 από την επαναφορά του φόρου υπεραξίας στις αγοραπωλησίες ακινήτων περιλαμβάνουν οι αναλυτικοί πίνακες του κρατικούπροϋπολογισμού που κατατέθηκε τη Δευτέρα στη Βουλή.

Ο συγκεκριμένος φόρος είχε «παγώσει» για δύο χρόνια από την προηγούμενη κυβέρνηση, ενώ και ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα παραταθεί το «πάγωμα» και για το 2017. Παρ’ όλα αυτά, οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών συμπεριέλαβαν την πρόβλεψη για την είσπραξη των 24 εκατ. στον προϋπολογισμό, οπότε μέχρι το τέλος του χρόνου θα φανεί αν η νέα υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου θα προχωρήσει τελικώς στην επιβολή του φόρου ή αν θα καταθέσει νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή για το νέο «πάγωμα», ανοίγοντας όμως τρύπα 24 εκατ. στον κρατικό προϋπολογισμό.

Ο φόρος υπεραξίας βαραίνει τον πωλητή και υπολογίζεται με συντελεστή 15% επί της διαφοράς «τιμή πώλησης ακινήτου μείον τιμή κτήσης». Η απόπειρα ενεργοποίησής του προ διετίας απέτυχε, καθώς κατά τη "Ναυτεμπορική", πέραν της κρίσης στην κτηματαγορά που εξαφάνισε τις υπεραξίες, εντοπίστηκαν και πολλά τεχνικά προβλήματα εφαρμογής. Τα προβλήματα αυτά παραμένουν και σήμερα, οπότε είναι αμφίβολο αν τελικώς θα ενεργοποιηθεί ο φόρος, παρά την πρόβλεψη είσπραξης εσόδων που συμπεριελήφθη στον προϋπολογισμό.

Έσοδα 1 δισ. από τα μέτρα των 2,5 δισ.

Όπως προκύπτει από τους αναλυτικούς πίνακες με τις προβλέψεις των φορολογικών εσόδων για το 2017, το υπουργείο Οικονομικών αναζητά για το νέο έτος εισπράξεις 43,982 δισ. ευρώ, περίπου 1,044 δισ. ευρώ περισσότερο συγκριτικά με το 2016. Η πρόβλεψη για αύξηση των εσόδων κατά μόλις ένα δισ. ευρώ, παρά την επιβολή των νέων μέτρων ύψους περίπου 2,5 δισ. ευρώ δικαιολογείται από το γεγονός ότι σε αρκετούς «κωδικούς» υπάρχει πρόβλεψη για αισθητή μείωση των εισπράξεων.

Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τα έσοδα από άμεσους και έμμεσους φόρους παρελθόντων ετών, αλλά και τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων. Οι προβλέψεις αυτές έχουν την εξήγησή τους: τα νομικά πρόσωπα κλήθηκαν μέσα στο 2016 να καταβάλουν πολύ μεγάλα ποσά φόρων λόγω της αύξησης του συντελεστή από το 26% στο 29% αλλά και της προκαταβολής που επιβλήθηκε επί του αυξημένου συντελεστή. Για την επόμενη χρονιά όλες οι επιχειρήσεις που θα εμφανίσουν λιγότερα κέρδη μέσα στο 2016 συγκριτικά με το 2015, ή θα πληρώσουν λιγότερα ή θα έχουν επιστροφές φόρου. Από την άλλη, η πρόβλεψη για συρρίκνωση των εσόδων από φόρους παρελθόντων ετών κρύβει πιθανότατα την εκτίμηση ότι θα περιοριστούν τα έσοδα από τις ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Από τους επιμέρους κωδικούς των εσόδων προκύπτουν και τα εξής:

• Ο φόρος στο εισόδημα προβλέπεται να αποδώσει 12,446 δισ. ευρώ, περίπου 975 εκατ. ευρώ περισσότερα συγκριτικά με το 2016. Τα φυσικά πρόσωπα θα πληρώσουν τα 8,203 δισ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 1,161 δισ. ευρώ συγκριτικά με το 2016. Αντίθετα, οι επιχειρήσεις, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, θα καταβάλουν 3,041 δισ. ευρώ, περίπου 250 εκατ. ευρώ λιγότερα συγκριτικά με το 2016.
• Η κατακόρυφη αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης στα φυσικά πρόσωπα -η οποία προέρχεται από σειρά μέτρων όπως η μείωση του αφορολόγητου, η αύξηση στα εισοδήματα από ενοίκια, η χρήση νέας κλίμακας για τον υπολογισμό της εισφοράς αλληλεγγύης, η προσμέτρηση των εισοδημάτων από επιτήδευμα στο εισόδημα από μισθωτή υπηρεσία και η φορολόγησή τους με βάση ενιαία κλίμακα- θα φανεί από τις αρχές της χρονιάς. Ο φόρος στο εισόδημα από μισθούς και συντάξεις που θα εισπραχθεί με τη μορφή παρακράτησης θα εκτοξευτεί στα 5,024 δισ. ευρώ έναντι 4,533 δισ. ευρώ το 2016. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι δεν θα δουν καινούργια διαφοροποίηση στον μισθό τους. Η αύξηση των 491 εκατ. ευρώ αποτυπώνεται στον προϋπολογισμό εξαιτίας του ότι η αυξημένη παρακράτηση θα ισχύσει φέτος για 12 μήνες (ή 14 για όσους δικαιούνται δώρα) και όχι από το μέσο της χρονιάς, όπως συνέβη μέσα στο 2016.
• Πρόσθετα έσοδα της τάξης των 172 εκατ. ευρώ περιμένει το υπουργείο Οικονομικών μέσα στο 2017 και από τη νέα κλίμακα υπολογισμού της εισφοράς αλληλεγγύης η οποία προϋπολογίζεται να αποδώσει περίπου 1,114 δισ. ευρώ (έναντι 942 εκατ. ευρώ το 2016).
• Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι για μια ακόμη χρονιά το υπουργείο Οικονομικών περιμένει μείωση στην εισπρακτική απόδοση του τέλους επιτηδεύματος. Προϋπολογίζεται να αποφέρει 279 εκατ. ευρώ έναντι 349 εκατ. το 2016. Ενδέχεται στο υπουργείο Οικονομικών να αναμένουν κύμα «κλεισίματος» βιβλίων, ειδικά από ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες εξαιτίας του νέου τρόπου υπολογισμού των φόρων αλλά και των ασφαλιστικών εισφορών (σ.σ.: θα συνδεθούν με το εισόδημα).
• Το μεγάλο στοίχημα για τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς είναι ο ΦΠΑ. Αναμένονται έσοδα 14,4 δισ. ευρώ έναντι 13,76 δισ. ευρώ που αναμένεται να εισπραχθούν μέχρι το τέλος του 2016. Αυτή η διαφορά των 640 εκατ. ευρώ δεν μπορεί να προέλθει μόνο από τα μέτρα (σ.σ.: εφαρμογή του 24% για ολόκληρο τον χρόνο, κατάργηση του ειδικού καθεστώτος στα νησιά και αύξηση του ΦΠΑ στα καύσιμα λόγω πρόβλεψης για υψηλότερες διεθνείς τιμές αλλά και λόγω αύξησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης) αλλά προϋποθέτει και αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης ή μεγαλύτερη φορολογική συμμόρφωση.
• Ο προϋπολογισμός αποτυπώνει και τις προβλέψεις για τα νέα μέτρα που θα ενεργοποιηθούν από το νέο έτος. Το τέλος συνδρομητών σταθερής τηλεφωνίας θα αποδώσει 54 εκατ. ευρώ, ενώ ο φόρος κατανάλωσης στον καφέ περίπου 62 εκατ. ευρώ. Αναμένονται 22 εκατ. ευρώ από τον φόρο στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, ενώ η απόδοση στο τέλος συνδρομητικής τηλεόρασης θα φτάσει στα 15 εκατ. ευρώ (από 10 εκατ. ευρώ το 2016) εξαιτίας του ότι το μέτρο θα εφαρμοστεί για ολόκληρη τη χρονιά. Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στη βενζίνη θα αποφέρει 202 εκατ. ευρώ περισσότερα συγκριτικά με το 2016 και ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο diesel 268 εκατ. ευρώ περισσότερα.
• Από τους άμεσους φόρους παρελθόντων ετών προβλέπεται να εισπραχθεί 1 δισ. ευρώ μέσα στο 2017, δηλαδή 344 εκατ. ευρώ λιγότερα συγκριτικά με το 2016. Από τους έμμεσους φόρους παρελθόντων ετών η πρόβλεψη κάνει λόγο για είσπραξη 525 εκατ. ευρώ έναντι 693 εκατ. ευρώ το 2016.