Υπό την πίεση των θεσμών, ο ΣΥΡΙΖΑ βάζει στο λεξιλόγιό του ακόμη μια λέξη «ταμπού»: την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Η αρχή θα γίνει από τα... εύκολα, με την αυτοαξιολόγηση και δη των στελεχών εκπαίδευσης από την επόμενη σχολική χρονιά (2017-2018). Το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας θα αναπτυχθεί σε βάθος τριετίας όταν και προγραμματίζεται να εφαρμοστεί, για πρώτη φορά ύστερα από περίπου 35 χρόνια, ένα «light» σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.
Ο υπουργός Παιδείας κ. Κώστας Γαβρόγλου διαβεβαιώνει, μέσω της «Ημερησίας», ότι οι διαδικασίες θα γίνουν βήμα - βήμα, ύστερα από μελέτη των πρακτικών που εφαρμόζονται σε χώρες της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ, αλλά και ευρύ διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. «Στόχος μας είναι να καταρτιστεί ένα πλαίσιο αξιολόγησης το οποίο δεν θα έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, αλλά θα αποτελεί, ουσιαστικά, «μοχλό» για τη βελτίωση της εκπαίδευσης. Η διαδικασία αυτή, μάλιστα, θα χτυπά και ένα «καμπανάκι» για την πολιτεία, αφού και αυτή θα αξιολογείται για την προσπάθειά της να επιλύει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα σχολεία», τονίζει ο κ. Γαβρόγλου. Και προσθέτει: «Είναι γεγονός ότι υπάρχει μια τεράστια καχυποψία γύρω από το ζήτημα της αξιολόγησης. Θα πρέπει, όμως, να ξεφύγουμε από αυτή τη ‘μεταφυσική’ που μας μπλοκάρει».
20.000 στελέχη
Με βάση το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας, η διαδικασία θα ξεκινήσει από το 2017 «λελογισμένα με την αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης». Πρόκειται για περίπου 20.000 στελέχη, τα οποία κατέχουν διοικητικές θέσεις ευθύνης στην εκπαίδευση: Από τους 13 περιφερειακούς διευθυντές, τους διευθυντές εκπαίδευσης και τους σχολικούς συμβούλους έως και τους διευθυντές των σχολικών μονάδων. Θα ακολουθήσει η αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων της χώρας, η οποία θα είναι υποχρεωτική και θα διενεργείται σε ετήσια βάση. Στη συνέχεια, θα ανοίξει το αμφιλεγόμενο ζήτημα της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.
Οι ομοσπονδίες των δασκάλων και των καθηγητών βρίσκονται σε επιφυλακή, εκφράζοντας επιφυλάξεις απέναντι στις προθέσεις της κυβέρνησης. «Περιμένουμε να δούμε το νομοθετικό πλαίσιο για να τοποθετηθούμε επισήμως. Δεν μπορούμε να ταχθούμε a priori αρνητικά απέναντι στην αξιολόγηση. Ούτε, όμως, πρόκειται να αποδεχθούμε η αξιολόγηση να γίνει με όρους Μνημονίου και με κριτήρια που ουδεμία εκπαιδευτική αξία έχουν. Εάν στόχος της αξιολόγησης είναι το κλείσιμο δημόσιων σχολείων και η απόλυση των ‘κακών’ εκπαιδευτικών, τότε η κυβέρνηση θα μας βρει απέναντι», επισημαίνει ο πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος κ. Θανάσης Κικινής.
Παράλληλα, ο ίδιος τονίζει την ανάγκη κατάλληλης επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών σημειώνοντας ότι από το 2011, όταν και τα σχετικά προγράμματα σταμάτησαν, δάσκαλοι και καθηγητές είναι «ανοχύρωτοι» απέναντι στις απαιτήσεις των καιρών.
Υπαναχώρηση ΣΥΡΙΖΑ
Την ανάγκη επίσπευσης της εφαρμογής συστήματος αξιολόγησης στα σχολεία τόνισε με κατηγορηματικό τρόπο και η Κομισιόν, στην τελευταία έκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης του 2016. «Η ανατροπή προγενέστερων μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούσαν στην αύξηση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της αξιολόγησης στα σχολεία και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί εστία ανησυχίας», αναφέρει, μεταξύ άλλων, η Κομισιόν. Και προσθέτει: «Δεδομένης της θετικής επίδρασης που μπορούν να έχουν η αυτονομία και η λογοδοσία στις εκπαιδευτικές επιδόσεις, θεωρείται ανησυχητικό το γεγονός ότι έχουν ανασταλεί οι διαδικασίες για την αξιολόγηση των σχολείων και των εκπαιδευτικών (αυτοαξιολόγηση για τα σχολεία και ατομική αξιολόγηση εκπαιδευτικών), ακόμα και στην ιδιωτική εκπαίδευση (ΟΟΣΑ 2016). Η αρμόδια διοικητική αρχή (ΑΔΙΠΠΔΕ) δεν επιτελεί έτσι πλήρως την αποστολή της, που συνίσταται στη διασφάλιση της ποιότητας και στην αξιολόγηση».
Από... Μπαλτά
Υπενθυμίζεται ότι, πριν από τις προγραμματικές δηλώσεις της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το 2015, ο τότε υπουργός Παιδείας, Αριστείδης Μπαλτάς είχε σπεύσει να ανακοινώσει το «πάγωμα» όλων των διαδικασιών αξιολόγησης που είχαν προωθηθεί από τους προκατόχους του. Το ζήτημα είχε ανοίξει επί υπουργείας Άννας Διαμαντοπούλου, το 2011, όταν ξεκίνησε και υλοποιήθηκε έως το 2013 πιλοτικό πρόγραμμα αυτοαξιολόγησης σε περίπου 500 σχολικές μονάδες με την εθελοντική συμμετοχή περίπου 6.000 νηπιαγωγών, δασκάλων και καθηγητών. Στόχος της τότε ηγεσίας του υπουργείου ήταν το πρόγραμμα να γενικευθεί σε όλα τα σχολεία. Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη καθώς, παρότι το πρόγραμμα δεν είχε τιμωρητικό χαρακτήρα, εκδηλώθηκαν αντιδράσεις από μεγάλη μερίδα εκπαιδευτικών, αλλά και τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ήταν μεταξύ των κομμάτων που είχαν ταχθεί κατά της διαδικασίας...
Τα αποτελέσματα της πρώτης αυτοαξιολόγησης
Οι ελλείψεις σε κτιριακές υποδομές και υλικοτεχνικό εξοπλισμό, καθώς και η απουσία κατάλληλης επιμόρφωσης των δασκάλων και των καθηγητών είναι τα κυριότερα προβλήματα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, όπως προέκυψε από τα αποτελέσματα της πρώτης αυτοαξιολόγησης των σχολικών μονάδων. Τα αποτελέσματα αυτά, όπως δήλωσε ο υπουργός Παιδείας κ. Κώστας Γαβρόγλου, θα αξιοποιηθούν στο πλαίσιο της νέας διαδικασίας.
Αναλυτικά, στο πλαίσιο της πρώτης αυτοαξιολόγησης των σχολικών μονάδων, το 49% των εκπαιδευτικών έκρινε ότι η επιστημονική και παιδαγωγική κατάρτιση που λαμβάνει είναι ανεπαρκής. Επίσης, οι έξι στους δέκα -ποσοστό 59%- απάντησαν ότι απαιτούνται επιπλέον πόροι για τα σχολεία. Στο πλαίσιο αυτό, το 45% των εκπαιδευτικών αξιολόγησε αρνητικά τους χώρους του σχολείου του, ενώ το 39% είχε αντίστοιχη άποψη για τον εξοπλισμό και τα διαθέσιμα εποπτικά μέσα.
Στον αντίποδα, πάντως, οι εκπαιδευτικοί έβαλαν «άριστα» σε τομείς της σχολικής ζωής για τους οποίους την κύρια ευθύνη φέρουν οι... ίδιοι. Ετσι το 94% αξιολόγησε θετικά τις σχέσεις μεταξύ των εκπαιδευτικών, ενώ το 93% είπε ότι προχωράει καλά η διαμόρφωση και η εφαρμογή του σχολικού προγράμματος και η παρακολούθηση της φοίτησης και της σχολικής διαρροής. Επίσης, το 92% απάντησε ότι οι σχέσεις τους με τους μαθητές είναι πολύ καλές, ενώ την ίδια απάντηση έδωσε το 81% των εκπαιδευτικών ως προς τις σχέσεις τους με τους γονείς.