Αλλαγές σε ΕΠΑΛ και ΙΕΚ

Ο Υφυπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Δημήτρης Μπαξεβανάκης παρουσίασε το πρόγραμμα της πιλοτικής τάξης μαθητείας που θα υλοποιηθεί στην περιφέρεια Κρήτης το επόμενο διάστημα, ενόψει και της έναρξης λειτουργίας του μεταλυκειακού έτους που θεσμοθετήθηκε και θα ξεκινήσει σύντομα στα ΕΠΑΛ της χώρας.

Η ομιλία του αναλυτικά με όλες τις αλλαγές:

"Είμαστε εδώ σήμερα για να σας παρουσιάσουμε το θεσμό του Μεταλυκειακού έτους- Τάξης Μαθητείας όπως πιλοτικά θα εφαρμοστεί στην Περιφέρεια Κρήτης, με την οποία έχουμε εξαιρετική συνεργασία,  ώστε τμηματικά το προσεχές διάστημα να επεκταθεί ο θεσμός αυτός σε όλη τη χώρα.

Αρχικά να τονίσω ότι για το Υπουργείο Παιδείας η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση αποτελούν σημαντική προτεραιότητα, γεγονός που αποδεικνύεται από το σύνολο των αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που έχουμε δρομολογήσει για την ουσιαστική της αναβάθμιση. Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στις σύγχρονες κοινωνίες καλείται να διαδραματίσει έναν πολυδιάστατο και ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. Καλείται να προετοιμάσει με κατάλληλο τρόπο ένα μεγάλο τμήμα της νέας γενιάς για την άσκηση συγκεκριμένου επαγγέλματος, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα το μορφωτικό υπόβαθρο που είναι αναγκαίο για την αποτελεσματική συμμετοχή του στα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά δρώμενα.

Και για να μπορεί να επιτελέσει το σημαντικό αυτό ρόλο χρειάστηκε να ανατρέψουμε εκπαιδευτικές πολιτικές του παρελθόντος, όπως αυτές που οδήγησαν στη διαθεσιμότητα εκπαιδευτικούς των ΕΠΑΛ αποδυναμώνοντας έτσι το ανθρώπινο δυναμικό της δομής των ΕΠΑΛ και στερώντας στους μαθητές/-τριες την πρόσβαση σε ποιοτικά αναβαθμισμένη παιδεία. Με σεβασμό, λοιπόν, στο ανθρώπινο δυναμικό η κυβέρνησή μας α) επανέφερε τους 2500 εκπαιδευτικούς της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης που ήταν σε καθεστώς διαθεσιμότητας – απόλυσης, β)  επαναλειτούργησε όλες τις καταργημένες ειδικότητες στα ΕΠΑΛ και γ) ανέτρεψε τους σχεδιασμούς των προηγούμενων κυβερνήσεων να οδηγήσουν τους νέους μας στην πρόωρη κατάρτιση από την ηλικία των 15.

Για να μπορούμε όμως να εγγυηθούμε συνολική αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, που συναντά την αποδοχή γονέων, μαθητών/-τριών και εκπαιδευτικών έχουμε ολοκληρώσει το στρατηγικό μας σχεδιασμό για την ΕΕΚ..

Ο σχεδιασμός αυτός βασίζεται στην ολιστική θεώρηση ολόκληρου του συστήματος της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, στην αναγνώριση και ενίσχυση του κοινωνικού ρόλου της, με τον περιορισμό των κοινωνικών ανισοτήτων,  στην ανάγκη συνεχούς εναρμόνισής της με τις απαιτήσεις της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, στην ανάγκη παροχής ποιοτικής εκπαίδευσης στους μαθητές και στις μαθήτριες που την επιλέγουν,  στην ανάγκη παροχής ασφαλών επαγγελματικών διεξόδων στους αποφοίτους της, στην εμπέδωση εργασιακής ασφάλειας και στη διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού οράματος για τους εκπαιδευτικούς.

Με τις προωθούμενες αλλαγές στα ΕΠΑΛ, αποτελεί σημαντική μας στόχευση να καταστούν αυτά, από μια επιλογή ανάγκης όπως ίσχυε μέχρι σήμερα, μια συνειδητή επιλογή για τους μαθητές και τις μαθήτριες,  κι ως προς αυτό καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια.

Συγκεκριμένα, με τη νέα δομή των ΕΠΑΛ εξασφαλίζουμε την παροχή αφενός στέρεων γενικών γνώσεων, αφετέρου εξειδικευμένων τεχνολογικών και επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων στους μαθητές, αποφεύγοντας την πρόωρη ειδίκευση. Παρέχουμε, δηλαδή την ενιαία δηλαδή βάση, όπου ο μαθητής χτίζει την επιλογή του ως προς την ειδικότητα που ακολουθεί, βάσει των ενδιαφερόντων, των κλίσεων και των ικανοτήτων του. Γι’ αυτό άλλωστε προωθούμε και δράσεις υποστήριξης των μαθητών μας μέσω συμβουλευτικής και ενισχυτικής διδασκαλίας (προσαρμοσμένης στις μαθησιακές ανάγκες τους), αλλά και υποστήριξη των εκπαιδευτικών των ΕΠΑΛ κυρίως μέσω επιμορφωτικών προγραμμάτων.

Επιπλέον, προκειμένου να εξασφαλίσουμε τη βελτίωση της ποιότητας των σπουδών εξασφαλίσαμε χρήματα για την αναβάθμιση και επικαιροποίηση των Προγραμμάτων Σπουδών των ΕΠΑΛ ενώ στο αμέσως επόμενο διάστημα ολοκληρώνουμε το σχεδιασμό των μεταβατικών προγραμμάτων για τη Γ΄ τάξη ΕΠΑΛ, που θα λειτουργήσει το σχολικό έτος 2017-18 με τη νέα δομή.

Και φυσικά να συμπληρώσω ότι από τη φετινή σχολική χρονιά οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ μπορούν να εισάγονται, εκτός από τα ΤΕΙ, και στα Πανεπιστήμια σε ποσοστό 1% επιπλέον του αριθμού των εισακτέων. Όσον αφορά στα εσπερινά ΕΠΑΛ επαναφέρουμε το 1% των επιπλέον θέσεων, που είχε καταργηθεί με το 2013, με δυνατότητα μάλιστα επιλογής στους απόφοιτους των εσπερινών.

Τέλος να υπογραμμίσω τη μεγάλη βαρύτητα που δίνουμε στο Υπουργείο Παιδείας για την εργασιακή προοπτική των αποφοίτων των ΕΠΑΛ και την ομαλή και ασφαλή είσοδό τους στην αγορά εργασίας, με στόχο τη σύζευξη της επαγγελματικής εκπαίδευσης με την απασχόληση και τη στήριξη των αποφοίτων μετά την απόκτηση του πτυχίου τους.

Σε αυτή την κατεύθυνση υλοποιούμε την εφαρμογή του «μεταλυκειακού έτους – τάξης μαθητείας» που αφορά τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ, ενώ στις προθέσεις μας είναι να εφαρμοστεί και στα ΙΕΚ, τα οποία αποτελούν το δεύτερο μεγάλο πυλώνα της στρατηγικής μας για την ΕΕΚ. Όπως είναι γνωστό στα ΙΕΚ λειτουργούν ειδικότητες σύμφωνα με τις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες παρέχοντας έτσι σε συνδυασμό με τα ΕΠΑΛ περισσότερες δυνατότητες επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε τοπικό επίπεδο.

 Αναφορικά με την τάξη της Μαθητείας θα ήθελα να αναφερθώ εν συντομία σε κάποια βασικά χαρακτηριστικά της:

Α. Αποτελεί ένα πρόγραμμα στο οποίο μπορούν να συμμετάσχουν προαιρετικά όσοι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ το επιθυμούν. Κατά την 9μηνη διάρκειά του περιλαμβάνει εκπαίδευση στο χώρο εργασίας είτε του δημοσίου είτε του ιδιωτικού τομέα με αμοιβή και πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα.

Β. Αναφέρεται αποκλειστικά σε αποφοίτους ΕΠΑΛ άνω των 18 χρονών σε αντίθεση με τον αρχικό σχεδιασμό του από την προηγούμενη κυβέρνηση που επέτρεπε την εργασιακή απασχόληση σε μαθητές 16 ετών.

Γ. Διεξάγεται βάσει Προγραμμάτων Σπουδών ώστε να εξασφαλίζεται η ποιοτική εφαρμογή της με ευθύνη των ΕΠΑΛ και των εργαστηριακών κέντρων μέσα από ειδικό πρόγραμμα σπουδών που διεξάγεται στο χώρο εργασίας της εκάστοτε επιχείρησης για 4 ημέρες την εβδομάδα και 1 ημέρα εργαστηριακού μαθήματος στο σχολείο.

Δ. Οι απόφοιτοι της τάξης μαθητείας θα αναβαθμίζουν τα εκπαιδευτικά τους προσόντα και θα αποκτούν εργασιακή εμπειρία.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφερθώ πιο συγκεκριμένα στην πιλοτική τάξη μαθητείας του Ηρακλείου και τους λόγους για τους οποίους φιλοδοξούμε να αποτελέσει μια καλή πρακτική, πάνω στην οποία θα βασιστεί η επέκταση του θεσμού της μαθητείας.

• 1.Αποτελεί μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε από τη βάση και είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας της τοπικής εκπαιδευτικής και επιχειρηματικής κοινότητας.

Για αυτό το λόγο απαντάει σε ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας, ενώ ταυτόχρονα έχει αναπτυξιακό προσανατολισμό βασισμένη στα ιδιαίτερα πλεονεκτήματα της περιφέρειας Κρήτης.

Πιο συγκεκριμένα:

• Αφορά τον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (θα πραγματοποιηθεί στην ειδικότητα Ηλεκτρολόγοι Εγκαταστάσεων) που αποτελεί τομέα αιχμής της αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας.

          Με δεδομένο ότι οι τοπικές επιχειρήσεις στοχεύουν στη συνεργασία με αντίστοιχες μικρομεσαίες γερμανικές επιχειρήσεις για να αναπτύξουν νέες τεχνολογίες, ήταν απαραίτητο να επενδύσουν τόσο σε νέο και καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό (μαθητεία), όσο και στην κατάρτιση του υπάρχοντος προσωπικού τους (συνεχιζόμενη κατάρτιση).

•  Ο κοινωνικός διάλογος οδήγησε σε μια λύση που: χρησιμοποιεί το θεσμό της μαθητείας για ποιοτική εκπαίδευση στο χώρο εργασίας, στοχεύει στην ανάπτυξη και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε επιχειρήσεις που επιθυμούν να παραμείνουν στην Ελλάδα

2.Μέσω αυτής της δράσης θα επιμορφωθούν στη Ελλάδα και στη Γερμανία εκπαιδευτικοί που θα αξιοποιηθούν ως επιμορφωτές για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές.

• 3.Παράλληλα, σε συνεργασία των εκπαιδευτικών δομών με το ΚΕΚ του επιμελητηρίου θα πραγματοποιηθούν προγράμματα επιμόρφωσης των εκπαιδευτών στις επιχειρήσεις

Η δράση αυτή όχι μόνο αποτελεί βασική προϋπόθεση επιτυχίας του προγράμματος, αλλά φιλοδοξεί να συνεισφέρει ουσιαστικά στην αλλαγή της νοοτροπίας στην Ελλάδα σε σχέση με την εκπαίδευση στις επιχειρήσεις  (σε αυτό το σημείο θέλω να σημειώσω ότι είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που μοιραζόμαστε σε πολλά θέματα κοινές απόψεις με τους φίλους από το επιμελητήριο Ηρακλείου).

4.Για πρώτη φορά θα χρησιμοποιηθεί Πρόγραμμα Σπουδών που θα μπορεί να προσαρμοστεί στις τοπικές ανάγκες.

• 5.Θα επιδιωχθεί συνεργασία με φορείς της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή/και ερευνητικά κέντρα
• 6.Η δράση αυτή θα χρησιμοποιηθεί ως καλή πρακτική για την ενημέρωση/ επιμόρφωση των συναδέλφων εκπαιδευτικών στις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας.

Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω ότι προγράμματα σαν την τάξη της Μαθητείας παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αλληλεπίδραση μεταξύ εκπαιδευτικής κοινότητας, παραγωγικών δυνάμεων και τοπικών κοινωνικών παραγόντων. Αυτό συμβαίνει καθώς προάγουν ένα δημοκρατικό, επικοινωνιακό κλίμα συνεργασίας που ανταποκρίνεται στις ανάγκες και δυνατότητες της τοπικής κοινωνίας, αναδεικνύοντας έτσι το θετικό ρόλο που μπορεί να αναλάβει το σχολείο στη διαμόρφωση αμφίδρομης σχέσης με την κοινωνία με την προοπτική αυτό να επιφέρει αλλαγή στάσεων και νοοτροπίας και να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά για τη βιώσιμη πολιτιστική και κοινωνικό - οικονομική ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας."