Τα προγράμματα ΕΣΠΑ που τρέχουν αυτή την περίοδο

Έξι προγράμματα ΕΣΠΑ έχει θέσει σε εφαρμογή η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας για την υποστήριξη των επιχειρήσεων και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Συγκεκριμένα:

1. Υλοποιείται μεταρρύθμιση στις διαδικασίες αδειοδότησης των επενδύσεων. Με το Ν.4442/2016 θεσπίζεται ένα νέο, απλό και σαφές νομοθέτημα για την άσκηση της οικονομικής δραστηριότητας, με γενικές διατάξεις στο πρώτο μέρος του και συγκέντρωση στο ειδικό μέρος των διατάξεων για κάθε κλάδο οικονομικής δραστηριότητας που απλοποιείται.

Το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα ξεκίνησε με την απλούστευση της αδειοδότησης σε τρεις βασικούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας που επιλέχθηκαν να εξεταστούν κατά προτεραιότητα (Μεταποίηση τροφίμων, Τουρισμός, Καταστήματα Υγειονομικού Ενδιαφέροντος), οι οποίοι αποτελούν κάτι λιγότερο από το 30% της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας.

Στην επόμενη φάση μέχρι τον Μάρτιο του 2017 έχουν επιλεχθεί και εξετάζονται τα Κέντρα Αποθήκευσης και Διανομής (logistics) και οι εξορυκτικές δραστηριότητες. Παράλληλα έχει συσταθεί ομάδα εργασίας για την απλοποίηση και της άδειας εγκατάστασης, που ως διαδικασία διατρέχει το σύνολο της Μεταποίησης. Οι τομείς αυτοί, μαζί με τη Μεταποίηση, αντιστοιχούν στο 23% του ΑΕΠ της χώρας.

Επιπλέον, δίνεται έμφαση στους εκ των υστέρων ελέγχους κατά την πραγματική λειτουργία των επιχειρήσεων. Το νέο σύστημα ελέγχων θα αποτελέσει το αντικείμενο της επόμενης μεγάλης νομοθετικής παρέμβασης του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης. Με τον τρόπο αυτό, το σύνολο της αγοράς θα ελέγχεται και θα εποπτεύεται αποτελεσματικά και μεθοδευμένα, και όχι αποσπασματικά και σχεδόν ανοργάνωτα, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα. Για πρώτη φορά οι έλεγχοι θα οργανώνονται με ενιαία μεθοδολογία, με βάση την ανάλυση κινδύνου και άλλα παραμετροποιημένα στοιχεία, με αποτέλεσμα να διασφαλίζεται η ποιότητα και η απόδοση τους. Δεν θα διεξάγονται πλέον μόνο κατόπιν καταγγελίας ή κατά τυχαίο τρόπο, αλλά μεθοδικά και στοχευμένα.

2. Η Γενική Γραμματεία Βιομηχανία υποστηρίζει και έχει την ευθύνη για τη λειτουργία του Συμβουλίου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Εφοδιαστικής Αλυσίδας (ν. 4302/2014). Ο τομέας της Εφοδιαστικής Αλυσίδας σχετίζεται άρρηκτα με τη βιομηχανία και ανασχεδιάζεται Σχέδιο Δράσης ως συνολική στρατηγική για την ανάπτυξη του.

3. Ενισχύεται η χωροθέτηση της βιομηχανίας σε οργανωμένους υποδοχείς. Συγκεκριμένα, η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας έχει εκπονήσει επιχειρησιακό σχέδιο για την ανάδειξη των περιοχών των περιφερειακών ενοτήτων της Ελληνικής Επικράτειας όπου καθίσταται απαραίτητη η ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων.

4. Θεσπίζονται για πρώτη φορά εργαλεία διαβούλευσης όπως είναι το Φόρουμ Βιομηχανίας, από το οποίο, με αγαστή συνεργασία και αφουγκραζόμενοι την επιχειρηματικότητα, προτάθηκαν συγκεκριμένες πολιτικές πρώτα - πρώτα για τη χάραξη της βιομηχανικής πολιτικής, εγκαθιδρύοντας ένα καινούργιο πλαίσιο, μια καινούργια κουλτούρα συνεργασίας, τόσο εντός της Δημόσιας Διοίκησης, όσο και μεταξύ της τελευταίας με την ίδια την επιχειρηματική κοινότητα. Πολλές από αυτές τις πολιτικές που προήλθαν από το εργαλείο αυτό διαβούλευσης έχουν ήδη υλοποιηθεί, κυρίως όσον αφορά την ενέργεια, την αδειοδότηση και συγκεκριμένους τομείς κλαδικής πολιτικής.

Το «Φόρουμ Βιομηχανίας» αποτελεί ένα διαρκές συμβουλευτικό όργανο για θέματα βιομηχανικής και επιχειρηματικής πολιτικής, τα οποία διαρθρώνονται σε έξι βασικούς τομείς ως εξής:

• Τους δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας
• Τη βιομηχανία και την καινοτομία
• Τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
• Την εξοικονόμηση ενέργειας
• Τα χρηματοδοτικά εργαλεία
• Το επιχειρηματικό περιβάλλον

Ειδικά, στον τομέα των δυναμικών κλάδων της ελληνικής οικονομίας, αναπτύσσονται σχέδια ανάπτυξης τόσο στον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας όσο και στο τρίπτυχο «Αγροδιατροφή -Βιομηχανία - Τουρισμός», με σκοπό για την αλλαγή στο τουριστικό πρότυπο ανάπτυξης.

5. Για τη χρηματοδότηση της υλοποίησης των στρατηγικών επιλογών της Κυβέρνησης, βασικό εργαλείο αποτελεί το ΕΣΠΑ 2014-2020 και ειδικότερα τα κονδύλια του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ).

Στο πλαίσιο αυτό έχουν εγκριθεί έξι προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, συνολικού προϋπολογισμού 470 εκ ευρώ, τα οποία υποστηρίζουν άμεσα την αναχαίτιση της κρίσης και την ενίσχυση της ανάπτυξης. Τα προγράμματα αυτά, για τα οποία συντάσσονται οι τελικοί οδηγοί, προκειμένου να δημοσιευτούν στο άμεσο μέλλον οι σχετικές προσκλήσεις, αφορούν τα εξής:

a. Η δράση «Σύγχρονη Μεταποίηση» για τη χρηματοδότηση επιχειρηματικών σχεδίων μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αποσκοπεί στον μετασχηματισμό της μεταποιητικής παραγωγικής βάσης της Ελληνικής Οικονομίας προς νέες ή διαφοροποιημένες γραμμές παραγωγής, προϊόντα και μεταποιητικές υπηρεσίες.
b. Η δράση «Ενίσχυση της Περιβαλλοντικής Βιομηχανίας» για τη χρηματοδότηση επιχειρηματικών σχεδίων για την επιχειρηματική αξιοποίηση υγρών, στερεών και αερίων αποβλήτων και απορριμμάτων τρίτων, με την παραγωγή και διάθεση πρώτων υλών και ενδιάμεσων ή τελικών προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας.
c. Η δράση «Ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων Τοπικής Εμβέλειας για την Μεταποίηση και Εφοδιαστική Αλυσίδα» επιχειρεί να προσανατολίσει και κινητοποιήσει τους επιχειρηματικούς φορείς στις τοπικές οικονομίες προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και λειτουργίας οργανωμένων Επιχειρηματικών Πάρκων διαφόρων κατηγοριών με βάση τον Ν 3982/2011.
d. Η δράση «Ενίσχυση Αλυσίδων Προστιθέμενης Αξίας» απευθύνεται σε υφιστάμενες Μικρομεσαίες κυρίως Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους εννέα τομείς προτεραιότητας της οικονομίας και περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση σχεδίων ανάπτυξης συνεργατικών σχηματισμών με τη μορφή κάθετων ή και οριζόντιων διασυνδέσεων μεταξύ επιχειρήσεων στη λογική δημιουργίας αλυσίδων αξίας, προκειμένου να επιτυγχάνονται οικονομίες κλίμακας και κοινοί στόχοι (π.χ. διείσδυση σε νέες αγορές).
e. Η δράση «Εξωστρέφεια - Διεθνοποίηση ΜμΕ» αποσκοπεί στην ενίσχυση της εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας νέων και υφιστάμενων, κυρίως μεταποιητικών Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, ως βασικής επιλογής για την αναβάθμιση της παραγωγικής βάσης της χώρας.
f. Η δράση «Αξιοποίηση Επιχειρηματικής Εμπειρίας - Επιχειρηματική Επανεκκίνηση» έχει ταυτόχρονα με τον αναπτυξιακό της σκοπό και μια ισχυρή κοινωνική διάσταση, καθώς αφορά στην ίδρυση νέων επιχειρήσεων από ανέργους ηλικίας άνω των 45 ετών. Το πρόγραμμα αυτό θα παρέχει ένα πλαίσιο νέων επιχειρηματικών ευκαιριών σε άνεργους που στο παρελθόν είχαν αναπτύξει επιχειρηματική δραστηριότητα ή διαθέτουν σημαντική επαγγελματική εμπειρία για να το πράξουν, προκειμένου να συμβάλει στην επανένταξή τους στην αγορά εργασίας.

Επιπλέον στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα 2014-2020» προβλέπονται δράσεις για τη στήριξη των ΜμΕ και ιδιαίτερα του μεταποιητικού κλάδου συνολικής Δημόσιας Δαπάνης 55.533.603,00.

Σύμφωνα με το τον παρακάτω πίνακα οι δράσεις αυτές εξειδικεύονται ως εξής:

1. Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και του μεγέθους των Μεταποιητικών επιχειρήσεων της ΠΔΕ 18.300.000,00 ευρώ
2. Καινοτομική Επιχειρηματικότητα - Επιχειρηματικότητα νέας γενιάς 11.755.279,00
3. Ενίσχυση των αλυσίδων προστιθέμενης αξίας για τα προς διεθνοποίηση προϊόντα της Δυτικής Ελλάδας. Ενίσχυση συνεργατικών σχηματισμών και δικτυώσεων 6.500.000,00
4. Ενίσχυση των δημιουργικών επιχειρήσεων της Δυτικής Ελλάδας 8.800.000,00
5. Ενίσχυση των «πράσινων επιχειρήσεων - επιχειρήσεις ανακύκλωσης» 7.078.324,00
6. Εξωστρέφεια Διεθνοποίηση των ΜμΕ της ΠΔΕ 3.100.000,00

Οι παραπάνω δράσεις θα υλοποιηθούν μέσω Ενδιάμεσου Φορέα Διαχείρισης (Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού της ΠΔΕ και του ΕΦΕΠΑΕ) και αναμένεται να ενεργοποιηθούν εντός του 1ου εξαμήνου 2017.

Επιπρόσθετα των ανωτέρω, στο ΠΕΠ «Δυτική Ελλάδα 2014-2020» προβλέπονται δράσεις στήριξης των ερευνητικών έργων των ΜμΕ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας με Π/Υ Δημόσιας Δαπάνης 8.750.000€ εκ των οποίων πολλές αφορούν τον τομέα της μεταποίησης (π.χ. ενεργειακές εφαρμογές, τρόφιμα κλπ).

6. Σε συνεργασία με την ΕΤΕΑΝ Α.Ε. σχεδιάζεται η συνέχιση των υφιστάμενων ΜΧΤ, αλλά και η ανάπτυξη σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων, στοχευμένων ανά στάδιο ανάπτυξης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, αλλά και νέα ΜΧΤ όπως οι «Μικροπιστώσεις», η «Επιχειρηματική Συμμετοχή σε Καινοτόμες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις» κ.α.

Αναλυτικότερα στο πλαίσιο λειτουργίας της ΕΤΕΑΝ Α.Ε., κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, πρόκειται να συσταθεί το νέο Ταμείο Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ II), το οποίο θα χρηματοδοτηθεί με πόρους συνολικού ύψους 400 εκ. ευρώ του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητας και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ). Οι παραπάνω πόροι σχεδιάζεται να κατευθυνθούν σε δράσεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε πηγές χρηματοδότησης και συγκεκριμένα, προς ταμεία συνεπένδυσης κεφαλαίων με ενδιαφερόμενες τράπεζες για την παροχή δανείων με ευνοϊκούς όρους (χαμηλά επιτόκια, περίοδοι χάριτος, μακράς περίοδος αποπληρωμής κλπ), την παροχή εγγυήσεων σε δάνεια ή την παροχή μικροπιστώσεων. Οι τελευταίες θα αποτελέσουν ένα ειδικό εργαλείο για την παροχή χρηματοδότησης προς πολύ μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 10 εργαζομένους και έχουν ανάγκη από δανειακά κεφάλαια χαμηλού ύψους (από 3.000 € έως 25.000 €).

Ειδικότερα, στόχοι του Ταμείου είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για την ίδρυση νέων καινοτόμων, εξωστρεφών και δυναμικών επιχειρήσεων, για την ανάπτυξη υφιστάμενων μέσω του τεχνολογικού και οργανωτικού εκσυγχρονισμού τους, την ενίσχυση της εξωστρέφειάς τους και την εισαγωγή καινοτομιών στην οργάνωση και λειτουργία τους, καθώς και για την ενδυνάμωση επιχειρήσεων ή άλλων οργανισμών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας. Οι τελικοί αποδέκτες των ενισχύσεων του Ταμείου θα είναι υπό σύσταση, νέες και υφιστάμενες επιχειρήσεις και ιδίως πολύ Μικρές, Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις, όλων των τύπων (ΑΕ, ΕΠΕ κ.λπ.). Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε επιχειρήσεις, επενδύσεις και επενδυτικά σχήματα που σχετίζονται (κατά προτεραιότητα) με τους εννέα στρατηγικούς τομείς του προγράμματος, αφορούν σε οικονομικά βιώσιμες δραστηριότητες, ενώ θα αποκλείονται οι προβληματικές επιχειρήσεις. Οι πόροι θα κατευθυνθούν προς τις ΜμΕ που δραστηριοποιούνται στους στρατηγικούς τομείς προτεραιότητας για το ΕΠΑνΕΚ, δηλαδή της Αγροδιατροφής/Βιομηχανίας Τροφίμων, των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών, των Υλικών/Κατασκευών, της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, της Ενέργειας, του Περιβάλλοντος, των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, της Υγείας και του Τουρισμού.

Τέλος, προχώρησε η ίδρυση Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (EquiFund) με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων. Το νέο, καινοτόμο Ταμείο φέρει την ονομασία EquiFund και ιδρύθηκε από το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων.

Η επενδυτική πλατφόρμα του Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών ξεκινά τη λειτουργία της με κεφάλαια 200 εκατ. ευρώ από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους (ΕΣΠΑ), 60 εκατ. ευρώ από το EIF, καθώς και επιπλέον κεφάλαια από διεθνή πιστωτικά ιδρύματα και ιδιώτες επενδυτές.

Η δημιουργία του νέου Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών EquiFund επιδιώκει τη σύζευξη ανάμεσα σε καινοτόμες και δυναμικές ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αντιμετωπίζουν δυσκολία πρόσβασης σε κεφάλαια, από τη μια μεριά, και σε επενδυτές, εγχώριους και διεθνείς, από την άλλη, που επιθυμούν να επενδύσουν σε τέτοιες επιχειρήσεις, καθώς αναγνωρίζουν τις δυνατότητες και προοπτικές της χώρας, αλλά, λόγω του μεγέθους των επιχειρήσεων, αδυνατούν να τις εντοπίσουν και να τις προσεγγίσουν μία προς μία. Συνολικά, αναμένεται να συγκεντρωθεί ένα ποσό που θα πλησιάσει και ενδεχομένως θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ. Θα χρηματοδοτηθούν επιχειρήσεις κάθε κατεύθυνσης, μέσα από τα δύο Παράθυρα της γενικής επιχειρηματικότητας. Ιδιαίτερη, όμως, προτεραιότητα δίνεται, μέσα από το Παράθυρο Καινοτομίας, στη σύνδεση της ερευνητικής δραστηριότητας με την παραγωγή. Στόχος είναι να μπορέσει η ελληνική οικονομία να αξιοποιήσει την υψηλού επιπέδου έρευνα που γίνεται στη χώρα. Να μπορέσει η χώρα να προσφέρει - σε μια οικονομία έντασης γνώσης- μια αληθινή προοπτική στις νέες και τους νέους επιστήμονες, που είτε βρίσκονται ακόμη στην Ελλάδα είτε την έχουν εγκαταλείψει τα χρόνια της κρίσης".