Αποκαλυπτικό το Ε1 για τα μεγάλα θύματα της κρίσης

Ποιος είπε ότι τα μεγάλα θύματα αυτής της κρίσης είναι οι συνταξιούχοι; Η μέση κύρια σύνταξη από το 2012 μέχρι και το 2016 μειώθηκε κατά 13,96% με τον μέσο συνταξιούχο να εξακολουθεί να εισπράττει 8848,92 ευρώ ετησίως –ή 737 ευρώ τον μήνα- μόνο από την κύρια σύνταξή του και χωρίς να προσμετράται το επικουρικό. Στο ίδιο διάστημα, ο μισθωτός έχασε το 28,17% του μισθού του και καλείται πλέον να τα βγάλει πέρα με 10.671 ευρώ τον χρόνο ή 889 ευρώ τον μήνα. Ουσιαστικά, η μέση σύνταξη –αν προσμετρηθεί και το μέσο επικουρικό το οποίο διαμορφώνεται στα 215 ευρώ- είναι πλέον ίση με τον μέσο μισθό γεγονός αδιανόητο για μια χώρα η οποία θέλει να έχει ένα βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα.

Ποια είναι η πηγή αυτών των δεδομένων; Η πιο αξιόπιστη δυνατή. Οι κωδικοί των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν την τελευταία 5ετία. Ειδικά μετά την υποχρέωση όλων των εργοδοτών και όλων των ασφαλιστικών ταμείων να αποστέλλουν ηλεκτρονικά τα στοιχεία για τα εισοδήματα μισθωτών και συνταξιούχων στο Taxis, δεν υπάρχουν περιθώρια παρερμηνειών ούτε απόδοσης των στατιστικών ευρημάτων σε στατιστικό λάθος ή στη φοροδιαφυγή. Η κρίση χτύπησε περισσότερο τους εργαζόμενους και λιγότερο τους μισθωτούς. Μπορεί στους συνταξιούχους να έγιναν έως και 14 μειώσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων, αυτές όμως δεν αφορούσαν το σύνολο των συνταξιούχων παρά μόνο αυτούς που εισέπρατταν τις μεγαλύτερες συντάξεις. Αντίθετα, οι εργαζόμενοι χτυπήθηκαν στο σύνολό τους ειδικά από το στιγμή που θεσπίστηκε ο χαμηλότερος βασικός μισθός αλλά και η «κυριαρχία» των ατομικών συμβάσεων έναντι των κλαδικών.

Από την επεξεργασία των κωδικών του εντύπου Ε1 προκύπτουν πολλά αποκαλυπτικά στοιχεία για την οικονομική κατάσταση των φορολογουμένων.

Ιδού τα κυριότερα, όπως τα παρουσιάζει το "Παραπολιτικά":

• Τα εισοδήματα από μισθούς και ημερομίσθια «βούλιαξαν» στο διάστημα 2012-2016 κάτι που αποτυπώνεται πλέον και σε ακρίβεια… ευρώ. Το 2016, οι υπόχρεοι εμφάνισαν 23,172 δις. ευρώ από μισθούς και οι σύζυγοί τους περίπου 7,678 δις. ευρώ. Συνολικά, τα εισοδήματα από μισθούς ανήλθαν το 2015 (καθώς αυτά τα εισοδήματα αποτυπώθηκαν στις δηλώσεις του 2016) στα 30,85 δις. ευρώ ενώ συνολικά, οι μισθωτοί ήταν 2.899.520 άτομα. Στις δηλώσεις του 2012, το άθροισμα των εισοδημάτων υπόχρεων και συζύγων, είχε φτάσει στα 39,954 δις. ευρώ. Δηλαδή, η κρίση στην 4ετία «εξαφάνισε» 9,1 δις. ευρώ μόνο από μισθούς και ημερομίσθια. Ο μέσος μισθός του υπόχρεου περιορίστηκε από τα 14.856,8 ευρώ στα 10,671 ευρώ (σ.σ δηλαδή μειώθηκε κατά 28,17%) ενώ ο μέσος μισθός της συζύγου περιορίστηκε από τα 13747 ευρώ στα 10.547 ευρώ (μείωση 23,7%)

• Τα εισοδήματα από τις κύριες συντάξεις, παρά τις 8 μειώσεις που έχουν γίνει από το 2012 μέχρι σήμερα, μειώθηκαν από τα 25 δις. ευρώ το 2012 στα 21,85 δις. ευρώ το 2016. Σε αντίθεση δηλαδή με το εισόδημα από μισθούς που χάθηκε περίπου το 30%, οι αθροιστικές περικοπές στο εισόδημα από κύριες συντάξεις είναι της τάξεως του 12-13%. Ειδικότερα, οι κύριες συντάξεις των υπόχρεων ήταν 2.027.287 το 2012 και το εισόδημα ήταν 20,85 δις. ευρώ. Το 2016, ο αριθμός των υπόχρεων συνταξιούχων ήταν 2.040.420 και το εισόδημα είχε περιοριστεί στα 18.055 δις. ευρώ. Δηλαδή, η μέση κύρια σύνταξη των υπόχρεων, περιορίστηκε από τα 10.285,8 ευρώ το 2012, στα 8848,92 ευρώ το 2016. Δηλαδή, η μέση σύνταξη του υπόχρεου, μειώθηκε κατά 13,96%. Η μέση κύρια σύνταξη της συζύγου, μειώθηκε πολύ λιγότερο από τα 8093,07 ευρώ στα 7.498,79 ευρώ δηλαδή κάτι περισσότερο από 7%. Η συνολική δαπάνη περιορίστηκε από τα 4,177 δις. ευρώ στα 3,793 δις. ευρώ ενώ και ο αριθμός των δικαιούχων συζύγων μειώθηκε από τα 516.219 άτομα στα 505.886 άτομα.

• Η μεγάλη… καταστροφή, έχει γίνει στις επικουρικές συντάξεις και στα μερίσματα. Το 2012, υπόχρεοι και σύζυγοι είχαν εισπράξει αθροιστικά 4,676 δις. ευρώ ενώ το 2016, το αντίστοιχο ποσό μειώθηκε στα 3,464 δις. ευρώ. Δηλαδή, καταγράφεται μείωση της τάξεως του 26%. Η μέση επικουρική σύνταξη του υπόχρεου περιορίστηκε από τα 3857 ευρώ το 2012 στα 2590 ευρώ το 2016 ενώ η μέση επικουρική σύνταξη της συζύγου μειώθηκε από τα 3930 ευρώ το 2012 στα 2855,3 ευρώ το 2016.

• Την τρανή απόδειξη της μείωσης του καθαρού εισοδήματος των μισθωτών και των συνταξιούχων, δίνουν οι κωδικοί 315 και 316 όπου δηλώνονται οι φόροι που παρακρατήθηκαν από μισθούς και συντάξεις το 2016, συγκριτικά πάντοτε με το 2012. Παρά τη βύθιση των εισοδημάτων –κυρίως από μισθούς και από επικουρικές συντάξεις και δευτερευόντως από κύριες συντάξεις- οι παρακρατηθέντες φόροι παρέμειναν στο ύψος τους, απόρροια φυσικά της συνεχούς αύξησης των φορολογικών συντελεστών. Έτσι, το 2015, οι φόροι που παρακρατήθηκαν από τον υπόχρεο, ανήλθαν στα 4,034 δις. ευρώ ή στα 1739 ευρώ ανά φορολογούμενο ενώ από τις συζύγους παρακρατήθηκαν 928 εκατ. ευρώ ή 1437 ευρώ ανά φορολογούμενο. Το 2012, από τους υπόχρεους είχαν παρακρατηθεί 3,857 δις. ευρώ ή 1731 ευρώ ανά φορολογούμενο ενώ από τις συζύγους 1374 ευρώ. Ο συνδυασμός μείωσης εισοδήματος και διατήρησης των παρακρατηθέντων φόρων στο ύψος τους, ήταν που οδήγησε και στη ραγδαία μείωση του καθαρού εισοδήματος.

• Τα ακαθάριστα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα –αθροιστικά για τον υπόχρεο και τη σύζυγο- έφτασαν το 2016 στα 38,143 δις. ευρώ έναντι 44,336 δις. ευρώ το 2012. Ωστόσο, παρά τον τζίρο των 38 δις. ευρώ, τα καθαρά κέρδη που δηλώθηκαν από επιχειρηματική δραστηριότητα ήταν μόλις 4,5 δις. ευρώ. Καθένας από τους 308.118 υπόχρεους που εμφάνισαν κέρδη είχε μέσο εισόδημα 12.142 ευρώ (αισθητά αυξημένο σε σχέση με τα 10226 ευρώ του 2012) ενώ καθεμιά από τις 75.606 συζύγους με «κέρδη» είχε μέσο εισόδημα 10.386 ευρώ έναντι 9,911 ευρώ το 2012.

• Τα εισοδήματα από τόκους έφτασαν το 2015 στα 1,344 δις. ευρώ και αντιστοιχούν σε περίπου 242 ευρώ ανά καταθέτη. Περίπου 123 εκατ. ευρώ ήταν και οι τόκοι που αντιστοιχούν σε καταθέσεις του εξωτερικού. Σε αυτές τις καταθέσεις βέβαια, το μέσο ετήσιο εισόδημα είναι 3.515 ευρώ για τον υπόχρεο και 2.455 ευρώ για τη σύζυγο. Τα ποσά είναι μεγάλα καθώς είναι μικρός οι αριθμός των φορολογουμένων με καταθέσεις στο εξωτερικό (27.144 υπόχρεοι και 11.337 σύζυγοι)

• Landlords, στην Ελλάδα δεν υπάρχουν παρά ελάχιστοι. Από την ενοικίαση κατοικιών, εισπράχθηκαν 2,8 δις. ευρώ το 2015 έναντι 3,77 δις. ευρώ το 2011 με το μέσο εισόδημα ανά ιδιοκτήτη να είναι μόλις 3370 ευρώ τον χρόνο. Αποδοτικότερη ήταν η ενοικίαση γραφείων και καταστημάτων καθώς απέφερε συνολικό εισόδημα 2,846 δις. ευρώ ή περίπου 5.600 ευρώ κατά μέσο όρο. Πάντως και το εισόδημα από ενοικίαση γραφείων εμφανίζεται να έχει καταρρεύσει καθώς για τους υπόχρεους μειώθηκε από τα 7.354 ευρώ στα 5.853 ευρώ ενώ για τις συζύγους, έχει μειωθεί από τα 6976 ευρώ στα 5446 ευρώ.

• Στο διάστημα 2012-2016, υπερδιπλασιάστηκε ο αριθμός των φορολογουμένων με περιουσία (ακίνητα ή καταθέσεις) στο εξωτερικό. Τους σχετικούς κωδικούς (029 και 030 του πίνακα 2) συμπλήρωσαν το 2016 45.065 υπόχρεοι και 18.038 σύζυγοι (σύνολο 63103 άτομα) όταν το 2012, οι αντίστοιχοι κωδικοί είχαν συμπληρωθεί από 20268 υπόχρεους και 7927 συζύγους (σύνολο 28.195 φορολογούμενοι). Μέσα σε μια τετραετία οι… ειλικρινείς που αποκάλυψαν την ύπαρξη περιουσίας εκτός Ελλάδας αυξήθηκαν επομένως κατά 59,8%.