Αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στα ακίνητα

Υπό αμφισβήτηση θέτει το Συμβούλιο της Επικρατείας την ορθότητα και τη συνταγματικότητα της διαδικασίας που ακολούθησε η κυβέρνηση στα τέλη του 2015 και τις αρχές του 2016 για την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε πλήθος περιοχών της χώρας.

Το ανώτατο δικαστήριο με την υπ’ αριθμόν 683/2017 απόφαση που εξέδωσε τον περασμένο Μάρτιο έκανε δεκτή την προσφυγή ενός πολίτη που ζητούσε να ακυρωθεί η υπουργική απόφαση της 18ης Ιανουαρίου 2016 για την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, όσον αφορά την τιμή αφετηρίας των 4.300 ευρώ ανά τ.μ. που ορίστηκε για τα ακίνητα της ΣΤ’ Ζώνης της δημοτικής κοινότητας Ψυχικού.

Η απόφαση σχολιάζει ο "Ελεύθερος Τύπος", μπορεί να αφορά σε μία μόνο περιοχή της χώρας, όμως από το σκεπτικό της προκύπτει ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δεν έλαβε υπόψη της πλήθος στοιχείων που της προσκομίστηκαν προκειμένου οι τιμές ζώνης που θα καθόριζε να προσεγγίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο το ύψος των πραγματικών τιμών και τις πραγματικές συνθήκες της κτηματαγοράς και ως εκ τούτου ο τρόπος με τον οποίο προχώρησε στην αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών δεν ήταν σύμφωνος με την ισχύουσα νομοθεσία και το Σύνταγμα.

Ανοίγει έτσι ο δρόμος και σε χιλιάδες άλλους πολίτες να προσφύγουν στο ανώτατο δικαστήριο και να ζητήσουν ακύρωση των τιμών που καθορίστηκαν στις δικές τους περιοχές.

Το σκεπτικό

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, σε μια προσπάθειά της να συμμορφωθεί με την υπ’ αριθμόν 4003/2014 και την υπ’ αριθμόν 4446/2015 αποφάσεις του ΣτΕ -με τις οποίες αφενός κρίθηκε ότι η Διοίκηση είχε παραλείψει παρανόμως να προβεί στην επιβαλλόμενη από το άρθρο 41 παρ. 1 του ν. 1249/1982 έκδοση πράξης αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων της χώρας, αφετέρου ορίστηκε η 21η-5-2015 ως χρονικό σημείο έναρξης της ισχύος της πράξης που έπρεπε να εκδώσει η Διοίκηση-, συγκρότησε τον Νοέμβριο του 2015 τις επιτροπές του άρθρου 41 του ν. 1249/1982 και όρισε τα μέλη εκάστης επιτροπής, αντιστοίχως, για τις φορολογικές περιφέρειες Πατρών, Θεσσαλονίκης, Πειραιώς και Αθηνών.

Η  επιτροπή για τη φορολογική περιφέρεια των Αθηνών, η οποία περιλαμβάνει και την Περιφέρεια Αττικής, συνέταξε στις 16-12-2015 εισήγηση, στην οποία διατυπωνόταν γνώμη για την αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης στην Περιφέρεια Αττικής. Συγκεκριμένα, στην ανωτέρω εισήγηση περιλαμβανόταν πίνακας μεταβολής των τιμών ζώνης (Τ.Ζ.) στην Περιφέρεια Αττικής, στον οποίο γινόταν ομαδοποίηση των τιμών των ζωνών της εν λόγω Περιφέρειας, με βάση τις τότε ισχύουσες τιμές (από 600 έως και 8.800 ευρώ), σε εννέα κατηγορίες τιμών ζώνης: μέχρι 600 ευρώ ανά τ.μ., 650-1.000 ευρώ ανά τ.μ., 1.050-1.500 ευρώ ανά τ.μ., 1.550-2.000 ευρώ ανά τ.μ., 2.050-2.500 ευρώ ανά τ.μ., 2.550-3.000 ευρώ ανά τ.μ., 3.050-3.500 ευρώ ανά τ.μ., 3.550-4.000 ευρώ ανά τ.μ. και από 4.050 ευρώ ανά τ.μ. και άνω. Προτεινόταν, δε, ποσοστό οριζόντιας μεταβολής για καθεμία από τις κατηγορίες αυτές: 0% για την πρώτη κατηγορία, μείωση 5% για τη δεύτερη κατηγορία, μείωση 15% για την τρίτη κατηγορία, μείωση από 18% έως 20% για την τέταρτη και την πέμπτη κατηγορία, μείωση από 15% έως 18% για την έκτη κατηγορία, μείωση από 10% έως 11% για την έβδομη κατηγορία, μείωση από 1% έως 10% για την όγδοη κατηγορία και μείωση από 0% έως 1% για την ένατη κατηγορία, αντίστοιχα.

Σε έγγραφο του Β’ Τμήματος της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών προς το δικαστήριο, το οποίο φέρει ημερομηνία 26-5-2016, σημειώνεται ότι τα προαναφερόμενα στοιχεία είχαν περιέλθει στην εν λόγω, η οποία τα είχε συγκεντρώσει στο πλαίσιο της ενημέρωσής της σχετικά με την πορεία των αξιών των ακινήτων και τα είχε καταγράψει σε συγκεντρωτικούς πίνακες.

Με το ίδιο έγγραφο, η παραπάνω υπηρεσία απέστειλε στο δικαστήριο τα ως άνω στοιχεία, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται τα ακόλουθα:

1. στοιχεία μισθωμάτων ακινήτων, που συγκεντρώθηκαν μέσω των εντύπων Ε2 και Ε9, χρήσεων 2012 και 2013,
2. συγκεντρωτικός πίνακας των μεταβολών των μισθωμάτων κατοικιών και επαγγελματικών στεγών για όλη την επικράτεια,
3. πίνακες με στοιχεία μεταβιβάσεων ακινήτων από το αρχείο μεταβιβάσεων των ΔΟΥ όλης της επικράτειας για την περίοδο από 02.01.2014 έως 28.02.2015, στις οποίες το δηλωθέν τίμημα ήταν διαφορετικό από την αντικειμενική αξία του ακινήτου,
4. συγκεντρωτικός πίνακας με τα μέσα ποσοστά απόκλισης ανάμεσα στο δηλωθέν τίμημα και την αντικειμενική αξία.

Ολα τα παραπάνω στοιχεία δεν προκύπτει ότι συνεκτιμήθηκαν από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών κατά τον καθορισμό του περιεχομένου απόφασής του για την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, την οποία εξέδωσε στις 18-1-2016, καθόσον δεν αναφέρονται στο προοίμιό της ως ληφθέντα υπόψη από αυτόν. Αντιθέτως, ο υπουργός προέβη σε οριζόντιες μειώσεις των τιμών ζώνης κλιμακούμενες με μοναδικό κριτήριο το ύψος των τιμών πριν από την αναπροσαρμογή, και εξαιρώντας τις περιοχές όπου οι αξίες ήταν χαμηλότερες των 650 ευρώ ανά τ.μ. και υψηλότερες των 4.000 ευρώ ανά τ.μ.