Τριπλό το χτύπημα στις συντάξεις(Πίνακες)

Η γήρανση του πληθυσμού, η αύξηση της ανεργίας και η αδήλωτη εργασία είναι τα βασικά συστατικά του «εκρηκτικού μηχανισμού» που απειλεί να τινάξει στον αέρα το Συνταξιοδοτικό, τουλάχιστον με την σημερινή του μορφή που στηρίζεται στα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα οι πιθανότητες κάποιος που σήμερα εργάζεται να λάβει ικανοποιητική σύνταξη στο τέλος του εργασιακού του βίου είναι από ελάχιστες έως μηδαμινές, για αυτό δεν είναι τυχαίο που η συντριπτική πλειοψηφία των αναλυτών ζητούν όοως θα εξετάσετε στο αναλυτικό άρθρο του "insider.grτην εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στο συνταξιοδοτικό.

Οι «μαύρες» αυτές εκτιμήσεις για το μέλλον του συνταξιοδοτικού στηρίζονται σε τρία σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα σήμερα, και συγκεκριμένα:

Το δημογραφικό

Στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μια γήρανση του πληθυσμού που οφείλεται τόσο στην αύξηση του προσδόκιμου, από 72 το 1970 σε 80 το 2015, όσο και της υπογεννητικότητας, από 2,19 το 1961 σε 1,39 παιδιά ανά γυναίκα το 2012 (μ.ο. Ε.Ε. 1,49).

Μπορεί η γήρανση του πληθυσμού να μην αποτελεί μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά η Ελλάδα δυστυχώς καταλαμβάνει μια από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως.

Ανεργία – Μερική Απασχόληση

Η αύξηση της ανεργίας αλλά και της μερικής απασχόλησης μειώνουν τις εισφορές στα Ασφαλιστική Ταμεία.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η ανεργία στην Ελλάδα τα χρόνια της κρίσης έχει υπερδιπλασιαστεί από 9% το 2009 σε 23,5% το 2017, ενώ το 2014 είχε αγγίξει το ποσοστό του 27,20%.

Σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΒ, η μερική απασχόληση στα χρόνια της κρίσης έχει διπλασιαστεί από το 5% του εργατικού δυναμικού στο 10%, ενώ την ίδια στιγμή, για τις νέες προσλήψεις η εκ περιτροπής απασχόληση, έχει αυξηθεί από το 4% στο 15% του συνόλου μεταξύ 2009 και 2016, αντιστοίχως και η μερική απασχόληση από το 17% στο 40%. Αυτή η αύξηση της μερικής απασχόλησης συμπαρασύρει προς τα κάτω των μέσο μισθό των ιδιωτικών υπαλλήλων και κατά επέκταση τις ασφαλιστικές εισφορές τους προς τα κάτω, καθώς οι 587.924 εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης λαμβάνουν ως μέσο μισθό μόλις 393,79 ευρώ μεικτά.

Αδήλωτη εργασία - Φοροδιαφυγή

Η εισφοροδιαφυγή και η φοροδιαφυγή που παρατηρείται στην Ελλάδα ενισχύουν σημαντικά το πρόβλημα του συνταξιοδοτικού.

Σύμφωνα με την «Διαγνωστική Έκθεση για την αδήλωτη εργασία στην Ελλάδα» η οποία καταρτίστηκε υπό την αιγίδα της ΔΟΕ και επικύρωσαν οι κοινωνικοί εταίροι και το υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το ποσοστό αδήλωτης εργασίας στην Ελλάδα εκτιμάται στο 25% του ΑΕΠ της Ελλάδας.

Αυτό σημαίνει ότι αόρατοι για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και το Δημόσιο παραμένουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, που ανασφάλιστοι παρέχουν την εργασία τους σε εργοδότες, τροφοδοτώντας τα ελλείμματα του ασφαλιστικού συστήματος, στερώντας στα Ταμεία τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Οι κλάδοι που κατά κανόνα παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά αδήλωτης εργασίας είναι: Επισιτιστικά επαγγέλματα (εστιατόρια - ταβέρνες, αίθουσες δεξιώσεων, μεζεδοπωλεία, καφετέριες - μπαρ, κέντρα διασκέδασης), βιοτεχνικά πάρκα, βιομηχανικές ζώνες, κομμωτήρια, πρατήρια βενζίνης, συνεργεία αυτοκινήτων, μεταφορικές επιχειρήσεις, λιανικό εμπόριο, καθαριότητα, κατασκευές, φιλοξενία, υπηρεσίες ασφαλείας (Security), επιχειρήσεις φασόν.

Παράλληλα, η Ελλάδα διαχρονικά κατέχει η ένα από υψηλότερα ποσοστά φοροδιαφυγής στην Ευρώπη στερώντας αρκετά δισεκατομμύρια από τα δημόσια ταμεία. Σύμφωνα με στοιχεία της κομισιόν για το 2014 το έλλειμμα ΦΠΑ (vat gap), δηλαδή η διαφορά μεταξύ του ποσού του ΦΠΑ που πράγματι εισπράττεται και το εκτιμώμενο ποσό του ΦΠΑ που θεωρητικά πρέπει να εισπραχθεί με βάση τους κανόνες του ΦΠΑ είναι για την Ελλάδα 4,9 δισ. Ευρώ, όσο ακριβώς και αυτό της Ολλανδίας η οποία έχει 4 φορές το ΑΕΠ της Ελλάδας.

«Χάσμα» 760 δισ. ευρώ

Η Αύξηση των συνταξιούχων λόγω του δημογραφικού, σε συνάρτηση με την μείωση εργαζόμενων λόγω της υπογεννητικότητας, της μετανάστευσης, της υψηλής ανεργίας και της μείωσης των μισθών συνηγορούν ότι το παραδοσιακό διανεμητικό σύστημα ασφάλισης δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της ασφαλιστικής δαπάνης. Το ασφαλιστικό πρόβλημα για την περίοδο 2015-2060 δηλαδή η διαφορά μεταξύ των αναμενόμενων εισφορών και των αναμενόμενων παροχών, εκτιμάται στα 760 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές και σε 470 δισ. ευρώ σε αποπληθωρισμένες τιμές.

Η ιδιωτική ασφάλιση

Η ιδιωτική ασφάλιση παρέχει στους ασφαλισμένους τη δυνατότητα να λαμβάνουν εγγυημένα τη σύνταξή τους από τη στιγμή που συνταξιοδοτούνται είτε για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, είτε με ισόβια σύνταξη. Στην πρώτη περίπτωση το ποσό της εγγυημένης σύνταξης επηρεάζεται σημαντικά από τα έτη ασφάλισης, δηλαδή όσο μεγαλύτερη διάρκεια σε έτη έχει το πρόγραμμα, τόσο μεγαλύτερο είναι το ποσό της εγγυημένης σύνταξης που θα λάβει ο ασφαλισμένος. Στη δεύτερη περίπτωση το ποσό της σύνταξης επηρεάζεται σημαντικά από την ηλικία της συνταξιοδότησης.