Οι ερωτο-απαντήσεις ενημέρωσης για τον 50 νόμο για τα αυθαίρετα

Σε ισχύ τίθεται πλέον ο πέμπτος κατά σειρά νόμος για τα αυθαίρετα, μετά τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, στον οποίο βασικό χαρακτηριστικό του ν.4495/17 είναι η ελάφρυνση των προστίμων για αρκετές κατηγορίες παρανομιών και για τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Η «Καθημερινή» παρουσιάζει τα βασικά σημεία της νέας ρύθμισης, με τη μορφή ερωτήσεων – απαντήσεων.

Ποιες πολεοδομικές παραβάσεις δεν χρειάζονται νομιμοποίηση;

Οι αποκλίσεις των διαστάσεων του κτιρίου έως 10% και έως 50 τ.μ., οι εργασίες που έχουν εκτελεστεί μεν χωρίς άδεια, αλλά χωρίς να υπερβαίνουν τα όσα ορίζει ο νόμος (λ.χ. να μην υπάρχει υπέρβαση συντελεστή δόμησης). Επίσης, η αλλαγή χρήσης χωρίς άδεια από κύρια σε άλλη, η οποία όμως να επιτρέπεται στη συγκεκριμένη περιοχή, και η εκτέλεση εργασιών μικρής κλίμακας χωρίς άδεια. Στις παραβάσεις αυτές επιβάλλεται πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης, όπως ισχύει.

Τι ισχύει για τις μικρές πολεοδομικές παραβάσεις;

Ο νόμος περιλαμβάνει έναν κατάλογο με 18 κατηγορίες πολεοδομικών παραβάσεων που νομιμοποιούνται μόνο με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ. Ανάμεσα σε αυτές, η προσθήκη εξωτερικής μόνωσης στο κτίριο, η κατασκευή πέργκολας έως 50 τ.μ., αποθήκης έως 15 τ.μ., πρόχειρες ξύλινες κατασκευές έως 8 τ.μ.

Τι ισχύει για τα αυθαίρετα προ της 30.11.1955 και τι από 1.12.1955 έως 9.6.1975; Τι ισχύει για αυθαίρετα από 10.6.1975 έως 31.12.1982;

Τα αυθαίρετα της πρώτης κατηγορίας δεν θεωρούνται αυθαίρετα, δεν τους επιβάλλονται πρόστιμα νομιμοποίησης και επιτρέπεται η μεταβίβασή τους. Το ίδιο ισχύει και για παλαιά αυθαίρετα που έχουν εξαιρεθεί από την κατεδάφιση με τους αντίστοιχους νόμους του 1977, 1983, 1985 και 2005. Τα αυθαίρετα της δεύτερης κατηγορία (1955-1975) νομιμοποιούνται με την καταβολή παραβόλου 250 ευρώ, χωρίς την πληρωμή προστίμου. Της τρίτης κατηγορίας (1975-1982) νομιμοποιούνται με την πληρωμή παραβόλου και του 15% του προστίμου.

Τι ισχύει για τα αυθαίρετα από 1.1.1983 έως 31.12.1992 και για εκείνα από 1.1.1993 έως 28.7.2011;

Τα πρώτα νομιμοποιούνται με την πληρωμή παραβόλου και του 60% του προστίμου. Τα δεύτερα καταβάλλοντας το παράβολο και το 100% του προστίμου. Για τα αυθαίρετα με παρανομίες άνω του 40%, η οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση θα γίνει με επιπλέον αγορά συντελεστή, όταν ετοιμαστεί το σχετικό ηλεκτρονικό σύστημα.

Τι γίνεται αν κάποιος κληρονομήσει ακίνητο με αυθαιρεσία;

Αν έχει ανεγερθεί έως τις 28.7.2011, μπορεί να το νομιμοποιήσει σύμφωνα με τα ισχύοντα. Μόνη διαφορά, ότι θα πρέπει να υποβάλει στα δικαιολογητικά και το Ε9 του αποβιώσαντος.

Τι ισχύει για τα αυθαίρετα που έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία υπαγωγής και δεν την έχουν ολοκληρώσει;

Τα αυθαίρετα αυτά μπορούν να υπαχθούν στον νέο νόμο. Η οφειλή επανυπολογίζεται και συμψηφίζεται με τα ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί. Ειδικά για τη ρύθμιση του 2010 για τους ημιυπαίθριους (ν. 3843), το υπόλοιπο πρέπει να καταβληθεί εφάπαξ ως παράβολο υπέρ του Πράσινου Ταμείου.

Πόσο κοστίζει το παράβολο;

Το παράβολο ορίζεται σε 250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση έως 100 τ.μ., 500 ευρώ για 100-500 τ.μ., 1.000 ευρώ για 500-2.000 τ.μ., 4.000 ευρώ για 2.000-5.000 τ.μ., 10.000 ευρώ για αυθαίρετα άνω των 5.000 τ.μ.

Πώς υπολογίζεται το πρόστιμο;

Ο υπολογισμός του προστίμου γίνεται με βάση το εμβαδόν της αυθαίρετης κατασκευής ή χρήσης επί την τιμή ζώνης στην περιοχή του ακινήτου, σύμφωνα με το σύστημα αντικειμενικών αξιών, επί τον συντελεστή 15% και επί τους συντελεστές των σχετικών ενδείξεων – τετραγωνιδίων της αίτησης, όπου απαιτούνται (ανάλογα με την κατηγορία του αυθαιρέτου).

Με ποιον τρόπο αποπληρώνεται το πρόστιμο;

Ο ιδιοκτήτης μπορεί να διαλέξει ανάμεσα στην εφάπαξ αποπληρωμή (εξασφαλίζει έκπτωση 20%, αν γίνει σε ένα μήνα), την άμεση καταβολή του 30% και του υπολοίπου 70% με δόσεις (εξασφαλίζει έκπτωση 10%, επίσης εντός μήνα) ή την καταβολή με δόσεις (έως 100). Να σημειωθεί ότι ο ιδιοκτήτης δικαιούται έκπτωση 20% αν ξεκινήσει τη διαδικασία έως τις 8.4.2018 και 10% αν ξεκινήσει τη διαδικασία από 9.4.2018 έως 8.10.2018.

Ποιοι δικαιούνται έκπτωση;

Μια σειρά από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες: ΑμεΑ (καταβάλλουν 15-20% του προστίμου), παλιννοστούντες ομογενείς (20% του προστίμου) και πολύτεκνοι (20%-50%). Επίσης, τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ (30% του προστίμου), μακροχρόνια ανέργοι (30% του προστίμου) κ.ά.