Όροι και προθεσμίες για την αποποίηση κληρονομιάς

Η αποποίηση της κληρονομιάς είναι η δυνατότητα ενός κληρονόμου που καλείται στην κληρονομιά να την αποποιηθεί με δήλωσή του, η οποία θα περιέχει τη εκπεφρασμένη βούλησή του να μην εγκατασταθεί κληρονόμος στην συγκεκριμένη κληρονομιά.

Η αποδοχή κληρονομιάς ισοδυναμεί με συνένωση της περιουσίας του θανόντος με αυτή του αποδεχόμενου, τόσο στο ενεργητικό της (θετικό πρόσημο κληρονομιάς) όσο και στο παθητικό της (υποχρεώσεις και χρέη του θανόντος).

Αυτό σημαίνει ότι από την ημεροχρονολογία της αποδοχής η περιουσία του αποδεχόμενου γίνεται ένα με την περιουσία του θανόντος τόσο στο ενεργητικό όσο και στο παθητικό.

• Eρωτήσεις και απαντήσεις για την αποποίηση κληρονομιάς:

Ποιοι μπορούν να αποποιηθούν; Στην πρώτη τάξη ανήκουν οι κατιόντες του κληρονομουμένου παιδιά, εγγόνια και η σύζυγος. Αν δεν υπάρχουν κληρονόμοι πρώτης τάξης, κληρονομούν οι κληρονόμοι της δεύτερης τάξης δηλαδή γονείς και αδέλφια του αποβιώσαντος καθώς και τα ανίψια του. Αν δεν υπάρχουν συγγενείς δεύτερης τάξης κληρονομούν οι κληρονόμοι της τρίτης τάξης δηλαδή οι παππούδες και οι γιαγιάδες. Στην Πέμπτη τάξη ανήκει μόνο η σύζυγος ενώ στην έκτη το δημόσιο.

Ποια είναι η προθεσμία της αποποίησης;
ΠΡΟΣΟΧΗ: Μέσα σε 4 μήνες από το θάνατο του κληρονομούμενου υποβάλλεται η έκθεση αποποίησης στο Δικαστήριο της κληρονομιάς ήτοι στον τόπο του κληρονομούμενου. Kάθε 4 μήνες από την προηγούμενη αποποίηση πρέπει να αποποιείται η επόμενη σειρά κληρονομικής διαδοχής. Η Προθεσμία είναι αποσβεστική.

Η αποποίηση είναι γενική; Και τα καλά και τα άσχημα; Αποποίηση όλων δηλαδή χρήματα, ακίνητα αλλά και οφειλές….Επιλογή καμία! Όλα ή τίποτα!

Μπορεί να ακυρωθεί; Μόνο δικαστικά λόγω πλάνης, απάτης ή απειλής

Αν ο κληρονομούμενος διέμενε στο εξωτερικό; Η προθεσμία γίνεται σε 1 χρόνο.

Τι γίνεται αν κάποιος είναι κληρονόμος εκ διαθήκης και αποποιηθεί την εκ διαθήκης κληρονομιά που περιέρχεται σ’ αυτόν; Έχει δυνατότητα, να αποποιηθεί την εκ διαθήκης και να δεχθεί την εξ αδιαθέτου κληρονομιά αλλά πάντα μετά τη δημοσίευση της διαθήκης.

Τι θα πει αποδοχή με το ευεργέτημα της απογραφής; Ο αστικός κώδικας προβλέπει ότι ο κληρονόμος έχει δικαίωμα να δηλώσει ότι αποδέχεται την κληρονομία με το ευεργέτημα της απογραφής, δηλαδή ο κληρονόμος προστατεύει την περιουσία του από τους δανειστές της κληρονομιάς αλλά έχει δικαίωμα να επωφεληθεί από το ενεργητικό της. Η δήλωση γίνεται στο γραμματέα του δικαστηρίου της κληρονομιάς μέσα σε 4 μήνες από το θάνατο του κληρονομουμένου.

Σε τι διευκολύνει αυτή η διαδικασία τον κληρονόμο; Αν ο κληρονόμος αγνοεί ή διατηρεί αμφιβολίες σε σχέση με το ενεργητικό και το παθητικό της κληρονομιάς (περιουσία και χρέη) μπορεί να το διασαφηνίσει και να επιλέξει αν τελικά θα αποδεχτεί ή όχι την κληρονομιά.

Μετά την κατάθεση της δήλωσης τι πρέπει να κάνει ο κληρονόμος; Μετά την κατάθεση της δήλωσης ξεκινά νέα τετράμηνη προθεσμία εντός της οποίας ο κληρονόμος υποχρεούται να καταθέσει αίτηση-δικόγραφο ενώπιον του αρμοδίου Δικαστηρίου, προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά και εν συνεχεία ο Ειρηνοδίκης αν την κάνει δεκτή θα διατάξει την απογραφή της κληρονομίας από συμβολαιογράφο και δύο πραγματογνώμονες (αν κριθεί απαραίτητο).

Γιατί είναι ωφέλιμη η διαδικασία αυτή για τον κληρονόμο; Διότι προστατεύει αφενός την προσωπική του περιουσία αλλά έχει τη δυνατότητα να επωφεληθεί από την κληρονομιά. Δηλαδή αν τα χρέη του κληρονομούμενου είναι μικρότερα από το ενεργητικό της κληρονομιάς θα κρατήσει το υπερβάλλον άλλως δεν θα υποστεί καμία βλάβη στα προσωπικά του περιουσιακά στοιχεία.

Ωστόσο οι αποποιήσεις αυξήθηκαν κατά 85% την τελευταία πενταετία.