Οι φιλοξενούμενοι «μαϊμού» η φετινή παγίδα των δηλώσεων

Παγίδα στους φορολογουμένους που δηλώνουν ότι είναι φιλοξενούμενοι σε σπίτια φίλων και συγγενών για να γλιτώνουν τεκμήρια και φόρους στήνει φέτος η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Πρώτη φορά στο νέο έντυπο της φορολογικής δήλωσης, το γνωστό Ε1, εμφανίζεται ένας νέος κωδικός 007-008 στον πίνακα 2 των πληροφοριακών στοιχείων. Στον κωδικό αυτόν οι φορολογούμενοι θα κληθούν να δηλώσουν αν φιλοξενούν στην κατοικία τους πρόσωπα που είναι υπόχρεα σε φορολογική δήλωση εκτός εκείνων που δηλώνονται στον πίνακα 8, είναι δηλαδή εξαρτώμενα μέλη του φορολογουμένου (παιδιά, γονείς, παππούδες, ανήλικοι συγγενείς μέχρι τρίτου βαθμού, άγαμοι ή χήροι ή διαζευγμένοι αδελφοί και αδελφές, με αναπηρία 67% και άνω).

Με τη δήλωση αυτή η Εφορία θα μπορεί να προχωρήσει σε έλεγχο προκειμένου να διασταυρώσει αν πρόκειται για πραγματική ή εικονική φιλοξενία.

Σημειώνεται μάλιστα από την "Δημοκρατία", ότι το κοινωνικό μέρισμα που μοίρασε τον περασμένο Δεκέμβριο η κυβέρνηση αποκάλυψε ότι 1.950.000 φορολογούμενοι, ή ένας στους τέσσερις, δήλωσαν ότι είναι φιλοξενούμενοι. Σε πολλές περιπτώσεις αποδείχθηκε ότι οι φιλοξενούμενοι ήταν «μαϊμού», ενώ δεν ήταν λίγοι αυτοί που έχασαν το κοινωνικό μέρισμα. Τώρα η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων ζητά από τους φορολογουμένους μέσω του εντύπου Ε1 να δηλώσουν αν φιλοξενούν στην κατοικία τους πρόσωπα που είναι υπόχρεα σε φορολογική δήλωση εκτός εκείνων που δηλώνονται στον πίνακα 8.

Με τον τρόπο αυτόν η Εφορία επιχειρεί να περιορίσει τα φαινόμενα ψευδούς φιλοξενίας. Πολλοί εμφανίζονται ως φιλοξενούμενοι για να αποφύγουν:

• Τα τεκμήρια διαβίωσης: Οποιος συμπληρώνει τον κωδικό 092, 094 ή 096 του εντύπου Ε1 δεν βαρύνεται με το τεκμήριο της κύριας κατοικίας, κάτι που αυτομάτως σημαίνει και μείωση της φορολογητέας ύλης. Οσοι έχουν χαμηλά εισοδήματα γνωρίζουν ότι το τεκμήριο της κατοικίας μπορεί να τους επιβαρύνει με πρόσθετους φόρους και γι’ αυτό κάνουν ό,τι μπορούν για να το αποφύγουν.
• Τον φόρο από εισοδήματα ενοικίων: Με τη δήλωση δηλώνεται το γεγονός της φιλοξενίας, ο ΑΦΜ του ατόμου που φιλοξενεί, η επιφάνεια του ακινήτου στο οποίο γίνεται η φιλοξενία, και οι μήνες της φιλοξενίας. Δεν υπάρχει όμως η διεύθυνση. Αρα ένας ενοικιαστής που θα εμφανιστεί ως φιλοξενούμενος του ιδιοκτήτη θα τον απαλλάξει και από τον φόρο εισοδήματος από ακίνητα, που υπολογίζεται πλέον με συντελεστές από 15% έως 45%.

Μεγάλοι χαμένοι

Μεγάλοι χαμένοι των φετινών φορολογικών δηλώσεων θα είναι πάντως όσοι το 2017 είχαν αποδείξεις από δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Η έκπτωση φόρου 10% που ίσχυε έως πέρυσι πλέον καταργήθηκε και οι αποδείξεις από ιατρικές επισκέψεις και αγορά φαρμάκων θα προστίθενται στις υπόλοιπες καταναλωτικές δαπάνες και θα λαμβάνονται υπόψη για την εξασφάλιση έκπτωσης φόρου από 1.900 ευρώ (άγαμοι χωρίς παιδιά) έως 2.100 ευρώ (έγγαμοι με τρία παιδιά και άνω). Ετσι, από τον πίνακα 7 της 4ης σελίδας του Ε1 αφαιρέθηκαν οι κωδικοί 051-052 όπου συμπληρώνονταν οι δαπάνες για έξοδα ιατρικής, νοσοκομειακής και φαρμακευτικής περίθαλψης.

Ενδεικτικά, αν κάποιος είχε το 2016 εισόδημα 20.000 ευρώ και ελάχιστες δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης το 5% του εισοδήματος, δηλαδή 1.000 ευρώ, η Εφορία τού έκανε έκπτωση φόρου το 10% των 1.000 ευρώ, δηλαδή 100 ευρώ. Βάσει των αλλαγών στη φορολογική νομοθεσία, από 1/1/2017 έπαψε να ισχύει η έκπτωση φόρου για ιατρικές δαπάνες.

Πώς μπορεί να ξεπεραστεί ο σκόπελος των τεκμηρίων

Τη δυνατότητα να ακυρώσουν τα τεκμήρια της Εφορίας έχουν χιλιάδες φορολογούμενοι που κινδυνεύουν να φορολογηθούν για μεγαλύτερα εισοδήματα από αυτά που πραγματικά έχουν αποκτήσει.

Η πιο διαδεδομένη μέθοδος είναι η «ανάλωση κεφαλαίου». Με τη μέθοδο αυτή κάθε φορολογούμενος μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 30 χρόνια!

Για να γίνει αυτό θα πρέπει να ανατρέξει στις φορολογικές δηλώσεις προηγούμενων συνεχόμενων ετών και να πράξει τα εξής:

• Να αθροίσει τα ποσά των πάσης φύσεως εισοδημάτων (από μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, ενοίκια, επιχειρήσεις, τόκους καταθέσεων, μερίσματα, υπεραξίες από πώληση μετοχών κ.λπ.) και τα ποσά των εσόδων από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων και από τυχόν άλλες πηγές (εισπραχθέντα ποσά εφάπαξ παροχών ασφαλιστικών ταμείων, κέρδη από λαχεία, ληφθείσες δωρεές κ.λπ.), τα οποία έχει αναγράψει στις δηλώσεις των παρελθόντων ετών.
• Από το άθροισμα εισοδημάτων και εσόδων προηγούμενων ετών που θα προκύψει να αφαιρέσει τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη στις ίδιες φορολογικές δηλώσεις ως τεκμήρια διαβίωσης (για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη, υπηρετικό προσωπικό κ.λπ.), καθώς και τα ποσά που δήλωσε στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπάνησε για να αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη, κινητά αντικείμενα μεγάλης αξίας κ.λπ.).
• Το καθαρό ποσό που θα προκύψει από τις παραπάνω μαθηματικές πράξεις είναι το κεφάλαιο των προηγούμενων ετών που μπορεί ο φορολογούμενος να σχηματίσει και να εμφανίσει στην Εφορία ως προϊόν αποταμίευσης.
• Από κει και πέρα, σε κάθε περίπτωση, από το κεφάλαιο που θα σχηματιστεί με τον τρόπο αυτόν μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μέρος για να καλύψει την πρόσθετη διαφορά εισοδήματος που του προσδιορίζουν τα τεκμήρια στη φετινή δήλωσή του.