Δέκα οι αλλαγές στο νόμο Κατρούγκαλου

Ο νόμος Κατρούγκαλου έχει αλλάξει και στη δημοσιότητα έρχονται οι συνολικά δέκα αλλαγές που όπως εξηγεί το "Παρασκήνιο" βελτιώνουν πολλά άδικα σημεία.

1. Διαγραφή εισφορών: Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο είναι η δυνατότητα διαγραφής αμφισβητούμενων οφειλών. Ειδικότερα:

• Ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ επαγγελματίες με απαλλακτικές από τον ΟΑΕΕ βεβαιώσεις, λόγω δραστηριότητάς τους σε προαιρετικές περιοχές (με βάση πληθυσμιακά κριτήρια), χρεώνονταν με αναδρομικές εισφορές από τον ΟΑΕΕ. Τρία χρόνια μετά, ο ΟΑΕΕ ζητούσε εκκαθαριστικό για να κρίνει αν υπάρχει υποχρέωση ή όχι υπαγωγής στην ασφάλιση με βάση εισοδηματικό κριτήριο.

Για την επίλυση των ασφαλιστικών αμφισβητήσεων θα εκδίδεται υπουργική απόφαση ύστερα από γνωμοδότηση του Συμβουλίου Κοινωνικής Ασφάλισης, με την οποία θα καθορίζονται οι προϋποθέσεις για την εξαίρεση.

• Δημοσιογράφοι «παλαιοί» ασφαλισμένοι στο τ.ΕΤΑΠ ΜΜΕ οι οποίοι είχαν μπλοκάκι για δευτερεύουσες δημοσιογραφικές εργασίες και ο ΟΑΕΕ ζήτησε αναδρομικά υπέρογκα ποσά για την υποχρεωτική ασφάλιση σε αυτόν.
• Ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ με ενεργό δελτίο παροχής υπηρεσιών μπορούσαν να επιλέξουν ασφάλιση ζητώντας εξαίρεση από τον ΟΑΕΕ, εφόσον είχαν 25 ημέρες ασφάλισης κάθε μήνα στο ΙΚΑ. Αν ωστόσο διαπιστωνόταν, εκ των υστέρων, ότι δεν είχαν όλα τα ένσημα ή έλειπε ακόμη και μία ημέρα, τους καταλόγιζαν το ποσό των εισφορών στον ΟΑΕΕ για όλο το διάστημα της παράλληλης εργασίας.

2. Επιστροφή εισφορών: Προβλέφθηκε η επιστροφή ασφαλιστικών εισφορών που αχρεωστήτως έχουν καταβάλει ασφαλισμένοι στον ΕΦΚΑ ή έχουν συνεισπραχθεί από τον ΕΦΚΑ για λογαριασμό τρίτων φορέων (ΕΤΕΑΕΠ, ΕΟΠΥΥ, ΟΑΕΔ κ.λπ). Η επιστροφή αφορά και εκκρεμείς μέχρι 31/12/2016 αιτήσεις προς τους ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ ασφαλιστικούς φορείς, εξαιρουμένου του Δημοσίου. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό θέμα, τονίζει η Ολυμπία Νικολοπούλου, και έπρεπε να λήξει.

3. Ασφαλιστική ενημερότητα: Απλοποιήθηκε και προβλέφθηκε η χορήγηση ασφαλιστικής ενημερότητας με ευνοϊκές προϋποθέσεις για τους ασφαλισμένους (αυξήθηκε η χρονική της διάρκεια και απαιτείται η καταβολή της ελάχιστης κατά περίπτωση μηνιαίας εισφοράς).

4. Ασφαλιστική ικανότητα: Παρατάθηκε έως τις 28/2/2019 η «κάλυψη» για παροχές ασθενείας (ασφαλιστική ικανότητα) με τις ίδιες προϋποθέσεις που ίσχυαν. Ειδικά για τους μη μισθωτούς, η ασφαλιστική ικανότητα χορηγείται με την καταβολή των ελαχίστων εισφορών. Τέλος, διευρύνθηκε η ασφαλιστική «κάλυψη» σε μέλη οικογενειών ασφαλισμένων τα οποία δεν «καλύπτονταν»μέχρι σήμερα (ανάδοχα άγαμα τέκνα, τέκνα που σπουδάζουν σε ΙΕΚ, ορφανά από τους δύο γονείς κ.ά.).

5. Συντάξεις: Νομοθετήθηκε η προσαύξηση της σύνταξης για κάθε επιπλέον εισφορά που είχε καταβληθεί τόσο για την κύρια όσο και για την επικουρική ασφάλιση.

• Προβλέφθηκε η αναζήτηση χρόνου ασφάλισης και πέραν της 5ετίας για τον υπολογισμό και την απονομή σύνταξης καλύπτοντας περιπτώσεις ασφαλισμένων με κενά διαστήματα ασφάλισης.
• Αντιμετωπίστηκαν οι αδικίες του παρελθόντος σε ό,τι αφορά τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων με διαδοχική ασφάλιση (όχι τμηματικά ποσά, ενιαίος ο χρόνος ασφάλισης, δυνατότητα θεμελίωσης με ευνοϊκότερους όρους).
• Τέθηκε ανώτατο πλαφόν μείωσης (έως 30% για 5 χρόνια νωρίτερα εξόδου) για τις πρόωρες συντάξεις του Δημοσίου.
• Επιστράφηκαν με τη σύνταξη Δεκεμβρίου στους συνταξιούχους οι εισφορές ασθενείας που παρακρατούσαν στο μεικτό –και όχι στο καταβαλλόμενο– ποσό των κύριων συντάξεων οι προηγούμενες κυβερνήσεις.
• Από τις 3 Μαΐου 2018 παρακρατείται η εισφορά των συνταξιούχων υπέρ ΑΚΑΓΕ στα πράγματι καταβαλλόμενα ποσά των επικουρικών συντάξεων.
• Θεσμοθετήθηκε κατώτατο ποσό (360 ευρώ για 15ετία και 384 ευρώ για 20ετία) στις συντάξεις χηρείας και προβλέφθηκε η καταβολή του ποσού, αυτοτελώς, τόσο στον επιζώντα σύζυγο όσο και στο τέκνο/τα τέκνα.
• Νομοθετήθηκε η απονομή προσωρινής σύνταξης στο 80% της οριστικής σε όσους υποβάλλουν ηλεκτρονικά την αίτηση συνταξιοδότησης.
• Προβλέφθηκε η παράταση για έξι μήνες, χωρίς να απαιτείται καμία νομοθετική διάταξη, των αναπηρικών συντάξεων και των επιδομάτων αναπηρίας στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι δικαιούχοι δεν ευθύνονται για την καθυστέρηση των ΚΕΠΑ να τους κρίνουν.
• Αντιμετωπίστηκαν προβλήματα που δημιουργούσε η διακοπή των συντάξεων και των επιδομάτων σε περίπτωση απασχόλησης ψυχικά πασχόντων.

6. Σύνταξη και αγροτική δραστηριότητα: Δεν περικόπτεται η σύνταξη των συνταξιούχων από 1/1/2017 του πρώην ΟΓΑ που συνεχίζουν να ασκούν αγροτική δραστηριότητα, για την οποία υφίσταται υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ. Το νέο πλαίσιο του Ν.4387/16 θα ισχύσει για όσους συνταξιοδοτηθούν από 1/1/2025.

• Δεν περικόπτεται η σύνταξη των συνταξιούχων μέχρι 12/5/2016 των λοιπών πρώην φορέων κύριας ασφάλισης ή του Δημοσίου, που αποκτούν εισόδημα από άσκηση αγροτικής δραστηριότητας.
• Δεν περικόπτεται η σύνταξη των συνταξιούχων πρώην φορέων κύριας ασφάλισης ή του Δημοσίου μετά τις 13/5/2016, που αποκτούν ετήσιο εισόδημα από άσκηση αγροτικής δραστηριότητας ύψους έως τις 4.923,12 ευρώ. Το ελάχιστο ασφαλιστέο μηνιαίο εισόδημα των 410,26 ευρώ (4.923,12 ευρώ σε ετήσια βάση), που ισχύει για τους αγρότες, τίθεται ως όριο για τη διατήρηση της αγροτικής περιουσίας και δεν θεωρείται ως «επανένταξη» στην αγορά εργασίας. το ίδιο όριο ισχύει για ασφαλισμένους που παράλληλα έχουν μικρή αγροτική περιουσία.
• Δεν περικόπτονται, επίσης, οι συντάξεις των συνταξιούχων που λαμβάνουν αμοιβές από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή άλλα συγγενικά δικαιώματα, ούτε και οι συντάξεις των συνταξιούχων για αμοιβές που δεν υπόκεινται, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, σε ασφαλιστικές εισφορές ή λαμβάνουν αποδοχές για τις οποίες υφίσταται δυνατότητα παραίτησης και παραιτούνται του δικαιώματος είσπραξής τους.

7. Αναλογική περικοπή για απασχόληση συνταξιούχων:
Εφόσον δεν υπάρχει απασχόληση ολόκληρο τον μήνα, οι περιορισμοί του νόμου (περικοπή κατά 60% ή αναστολή καταβολής της σύνταξης) εφαρμόζονται μόνο για το διάστημα που αντιστοιχεί στις ημέρες κατά τις οποίες απασχολείται και ασφαλίζεται ο συνταξιούχος. Επιπλέον:

• Ο χρόνος ασφάλισης των απασχολουμένων συνταξιούχων αξιοποιείται για την προσαύξηση του ανταποδοτικού μέρους της κύριας σύνταξης. Το ύψος της προσαύξησης υπολογίζεται για κάθε έτος απασχόλησης με ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης 0,075% για καθεμία ποσοστιαία μονάδα επιπλέον εισφοράς. Δικαίωμα προσαύξησης της σύνταξης δίνεται και σε συνταξιούχους που έχουν λάβει σύνταξη πριν από την εφαρμογή του Ν. 4387/16 και απασχολούνται από 13/5/2016 και μετά.
• Καταργήθηκε για τους αυτοαπασχολουμένους συνταξιούχους η υποχρέωση καταβολής προσαυξημένων κατά 50% ασφαλιστικών εισφορών.

8. Aσφαλισμένοι του πρώην ΕΤΑΑ – ΤΣΜΕΔΕ: Αποσυνδέθηκε η ασφάλιση από την ιδιότητα των επιστημονικών επαγγελμάτων μηχανικών και δικηγόρων.

• Μετά την κατάργηση της Ειδικής Προσαύξησης με τον Ν. 4387/2016, οι ασφαλισμένοι του πρώην ΕΤΑΑ- ΤΣΜΕΔΕ δεν υποχρεούνται στην αναδρομική καταβολή εισφορών για το διάστημα από 1/7/2011 έως 31/12/2014.
• Προβλέφθηκε ότι η αναδρομική διαγραφή των ασφαλισμένων του πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ ανατρέχει στην ημερομηνία διαγραφής τους από το ΤΕΕ, ανεξαρτήτως της ημερομηνίας υποβολής δήλωσης στη Νομαρχία.

9. Αγρότες: Νομοθετήθηκε η δυνατότητα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης από τους αγρότες με μειωμένο ποσό εξαγοράς.

10. Σύνταξη χωρίς διακοπή δραστηριότητας: Καταργείται η υποχρέωση διακοπής της επαγγελματικής δραστηριότητας κατά την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης. Στο εξής θα δηλώνουν ότι συνεχίζουν, οπότε θα εμπίπτουν στους περιορισμούς που προβλέπονται για την απασχόληση συνταξιούχων.