"Χτύπημα" Υπερφορολόγησης των ανέργων!

Υποχρεωμένοι να καταβάλουν μεγάλα ποσά σε φόρους εισοδήματος ενδέχεται να βρεθούν χιλιάδες άνεργοι φορολογούμενοι κατά την υποβολή δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2017, εφόσον δεν προσέξουν καλά τις παγίδες που υπάρχουν στην ισχύουσα νομοθεσία.

Οι παγίδες έχουν στηθεί μέσω των διατάξεων που προβλέπουν τη φορολόγηση των επιδομάτων ανεργίας σε περίπτωση που τα λοιπά εισοδήματα του ανέργου -πραγματικά ή τεκμαρτά- υπερβαίνουν τα 10.000 ευρώ, καθώς επίσης και μέσω των ρυθμίσεων για τα τεκμήρια διαβίωσης, βάσει των οποίων το συνολικό ύψος του ετήσιου φορολογητέου εισοδήματος κάθε ανέργου προσδιορίζεται συνήθως σε επίπεδο εξωπραγματικό, οδηγώντας σε υπέρμετρες φορολογικές επιβαρύνσεις αλλά και σε απώλεια κοινωνικών επιδομάτων.

Κάθε φορολογούμενος που ήταν άνεργος κατά τη διάρκεια του 2017 θα πρέπει, κατά την Εφημερίδα "Δημοκρατία",  να έχει υπόψη του ότι:

• Στους κωδικούς 661-662 του πίνακα 6 της φετινής φορολογικής δήλωσης (Ε1) πρέπει να αναγράψει το επίδομα ανεργίας που έλαβε εντός του έτους αυτού από το ταμείο ανεργίας του, δηλαδή από τον ΟΑΕΔ ή το ΓΕΝΕ ή το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, το επίδομα ανεργίας απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος μόνο εφόσον το άθροισμα των λοιπών εισοδημάτων του άνεργου φορολογούμενου δεν έχει υπερβεί κατά τη διάρκεια του 2017 τα 10.000 ευρώ. Εάν δηλώνεται επίδομα ανεργίας στους ανωτέρω κωδικούς και τα λοιπά εισοδήματα του άνεργου φορολογουμένου (πραγματικό, τεκμαρτό, απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο) υπερβαίνουν τα 10.000 ευρώ, τότε το ποσό του επιδόματος ανεργίας θα προστίθεται στο φορολογητέο εισόδημά του και θα υπόκειται σε φόρο εισοδήματος και, ενδεχομένως, σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
  Αυτό σημαίνει, πρακτικά, ότι:

-Αν τα ετήσια εισοδήματα του ανέργου τα οποία υπερέβησαν τα 10.000 ευρώ το 2017 προέρχονται αποκλειστικά από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, τότε θα αθροίζονται με το επίδομα ανεργίας και θα φορολογούνται ενιαία με βάση την κλίμακα φόρου εισοδήματος των μισθωτών, δηλαδή λαμβανομένου υπόψη αφορολόγητου ορίου 8.636-9.545 ευρώ, και κατόπιν με συντελεστές φόρου κλιμακούμενους από 22% έως 45%.

-Αν τα άνω των 10.000 ευρώ ετήσια εισοδήματα του ανέργου προέρχονται αποκλειστικά από αγροτικές δραστηριότητες, τότε θα φορολογούνται αυτοτελώς με την κλίμακα φόρου των εισοδημάτων από επιχειρηματικές δραστηριότητες, δηλαδή από το πρώτο ευρώ και με συντελεστές κλιμακούμενους από 22% έως 45%, ενώ το επίδομα ανεργίας θα υπόκειται σε φόρο ξεχωριστά με βάση την κλίμακα φόρου εισοδήματος των μισθωτών, οπότε θα είναι αφορολόγητο έως το επίπεδο των 8.636-9.545 ευρώ σε ετήσια βάση.

-Αν τα άνω των 10.000 ευρώ ετήσια εισοδήματα του ανέργου προέρχονται αποκλειστικά από εκμετάλλευση ακινήτων, τότε θα φορολογούνται αυτοτελώς με την κλίμακα φόρου των εισοδημάτων από ακίνητα, δηλαδή από το πρώτο ευρώ και με συντελεστές κλιμακούμενους από 15% έως 45%, ενώ το επίδομα ανεργίας θα υπόκειται σε φόρο ξεχωριστά με βάση την κλίμακα φόρου εισοδήματος των μισθωτών, δηλαδή θα είναι αφορολόγητο έως το επίπεδο των 8.636-9.545 ευρώ σε ετήσια βάση.

-Αν τα άνω των 10.000 ευρώ ετήσια εισοδήματα του ανέργου προέρχονται από πολλές και διαφορετικές πηγές, τότε για κάθε επιμέρους ποσό θα ισχύει ο προβλεπόμενος από τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος τρόπος φορολόγησης (είτε αυτοτελώς βάσει κλίμακας συντελεστών είτε εξαντλουμένης της φορολογικής υποχρέωσης από την παρακράτηση του φόρου στην πηγή κ.λπ.).

-Αν το άθροισμα του επιδόματος ανεργίας και του συνολικού ποσού των λοιπών ετήσιων εισοδημάτων του ανέργου υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ, τότε επί του αθροίσματος αυτού θα επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης με συντελεστές κλιμακούμενους από 2,2% έως 10%.

• Σε κάθε περίπτωση ανέργου στην οποία το πραγματικό εισόδημα που αποκτήθηκε το 2017 ήταν πολύ χαμηλό, το τεκμαρτό ποσό φορολογητέου εισοδήματος που θα του προσδιορίσει η Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΔΗΛΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης, κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης, θα είναι υψηλότερο από το πραγματικό.
  Στην περίπτωση αυτή, η προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που θα έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων διαβίωσης (του ελάχιστου τεκμηρίου διαβίωσης των 3.000 ευρώ, αν είναι άγαμος ή των 2.500 ευρώ αν είναι έγγαμος και των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες, τα Ι.Χ. κ.λπ. που χρησιμοποίησε το 2017) θα φορολογηθεί βάσει των διατάξεων της παραγράφου 1δ του άρθρου 34 του ν. 4172/2013 με την κλίμακα φόρου εισοδήματος των μισθωτών, δηλαδή λαμβανομένου υπόψη αφορολόγητου ορίου 8.636-9.545 ευρώ, ανεξαρτήτως της διάρκειας της ανεργίας εντός του 2017.

Ομως, η ευνοϊκή αυτή κλίμακα φορολόγησης θα εφαρμοστεί, κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης, μόνο υπό την προϋπόθεση ότι το ταμείο ανεργίας στο οποίο υπάγεται ο άνεργος φορολογούμενος, δηλαδή ο ΟΑΕΔ ή το ΓΕΝΕ ή το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, έχει συμπεριλάβει τα στοιχεία του στις καταστάσεις με τα δεδομένα όλων των ανέργων του κατά το έτος 2017, τις οποίες έχει διαβιβάσει στη ΔΗΛΕΔ της ΑΑΔΕ.

• Ακόμη και σε περίπτωση που το τεκμαρτό εισόδημα είναι μεγαλύτερο από το πραγματικό το οποίο πρόκειται να δηλωθεί στη φετινή φορολογική δήλωση, η επιπλέον διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που προκύπτει μπορεί να δικαιολογηθεί με διάφορους νόμιμους τρόπους ώστε ο υπολογισμός του φόρου να γίνει όχι επί του -συνήθως πολύ υψηλού- τεκμαρτού εισοδήματος αλλά επί του σημαντικά χαμηλού πραγματικού και εν τέλει το χαμηλό αυτό εισόδημα να λαμβάνεται υπόψη ως το ετήσιο εισόδημα του ανέργου σε κάθε περίπτωση χορήγησης κοινωνικού επιδόματος βάσει εισοδηματικών κριτηρίων.