Συντάξεις χηρείας: Κόβεται από τώρα η προσωπική διαφορά

Προτού φτάσουμε στο κατώφλι του 2019 και επιβληθεί το μαχαίρι στις παλιές συντάξεις με βάση την προσωπική διαφορά, ο ΕΦΚΑ επανυπολογίζει τη σύνταξη των θανόντων και την ψαλιδίζει από τώρα όχι μόνο κατά 18% που ορίζει ο νόμος, αλλά κατά 30% ή και περισσότερο.

Οι υπάλληλοι έλαβαν σαφείς οδηγίες μέσω εγκυκλίων να εκδίδουν τις συντάξεις χηρείας παίρνοντας ως δεδομένο ότι η σύνταξη του άμεσα δικαιούχου έχει ήδη περικοπεί. Για τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας δηλαδή οι συντάξεις όσων απεβίωσαν μετά τον νόμο Κατρούγκαλου έχουν ήδη περικοπεί πολύ πριν από το 2019, κάτι που είναι αντίθετο με τον νόμο. Και ενώ η κυβέρνηση προσπαθεί με υποσχετικές που βασίζονται στο πλεόνασμα του ΕΦΚΑ και θετικά αντίμετρα να μειώσει τον αρνητικό πολιτικό αντίκτυπο από τις μειώσεις του 2019, εφαρμόζει ήδη τις περικοπές (όπως φαίνεται στις συνταξιοδοτικές αποφάσεις) - και μάλιστα χωρίς καν το πλαφόν 18% στις μειώσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε δύο περιπτώσεις μείωσης σε συντάξεις χηρείας που εκδόθηκαν από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους:

Η σύνταξη του άμεσα δικαιούχου επανυπολογίστηκε στα 722 ευρώ μεικτά, αντί για 906 ευρώ που θα λάμβανε ο ίδιος εάν ακόμα ζούσε έως και τις 31/12/2018! Επειδή απεβίωσε όμως το καλοκαίρι του 2016, λίγο μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, η σύνταξή του (που αποτελεί τη βάση υπολογισμού και της σύνταξης χηρείας) μειώθηκε κατά 20% ή 184 ευρώ τον μήνα χωρίς να εφαρμοστεί πλαφόν 18% όπως προνόησε η κυβέρνηση να ισχύσει για όσους θα βρίσκονται εν ζωή την 1/1/2019. Με τη διόρθωση η σύνταξη χηρείας συρρικνώθηκε στα 361 ευρώ! Δηλαδή ψαλιδίστηκε το 2016, τρία χρόνια πριν την εφαρμογή του νόμου.

Στη δεύτερη περίπτωση προσθέτει το "newmoney.gr" ο αποβιώσας συνταξιούχος ελάμβανε σύνταξη 1.529,64 μεικτά (1.388,02 καθαρά προ φόρου) και με το παλιό καθεστώς η χήρα θα ελάμβανε σύνταξη χηρείας 950 ευρώ. Δεν φτάνει όμως ότι πλέον με τον νόμο Κατρούγκαλου δικαιούται το 50% της σύνταξης του θανόντος αντί του 70%, μειώνεται και η βάση υπολογισμού καθώς η σύνταξη του θανόντος επανυπολογίστηκε. Με τη διόρθωση η νέα σύνταξη του θανόντος συρρικνώνεται στα 1.030,46 ευρώ (968 καθαρά προ φόρου), με αποτέλεσμα η σύνταξη χηρείας να μειωθεί στα 515,23 μεικτά (470 καθαρά). Δηλαδή η μείωση της κύριας σύνταξης ανέρχεται σε 27,6% αντί για 18%. Οπως σημειώνεται στην απόφαση, η προσωπική διαφορά ύψους 104,85 ευρώ που προέκυψε από τον επανυπολογισμό είναι μεγαλύτερη από 20%. Ως εκ τούτου, βάσει του νόμου η προσωπική διαφορά θα συνεχίσει να καταβάλλεται στη χήρα μέχρι τις 31/12/ 2018. Αυτό σημαίνει ότι θα ψαλιδιστεί το 2019 και η σύνταξη χηρείας θα συρρικνωθεί περισσότερο, στα 410,15 ευρώ μεικτά.

Τα αντίμετρα δεν αφορούν στους συνταξιούχους

Οι περικοπές ωστόσο που αναμένονται το 2019 δεν ισοσκελίζονται με το αντίμετρο του επιδόματος στέγασης, το οποίο δεν αφορά τους συνταξιούχους, αλλά κυρίως ζευγάρια με ανήλικα παιδιά.

Δηλαδή στη μια πλευρά της ζυγαριάς τοποθετείται το μαχαίρι για 1,1 εκατομμύριο συντάξεις έως και 350 ευρώ τον μήνα που αντιστοιχεί σε περίπου 2 δισ. ευρώ τα οποία θα κάνουν φτερά από τις τσέπες των συνταξιούχων (έως τρεις συντάξεις ετησίως) και στο άλλο τοποθετείται το επίδομα στέγασης από 70 έως 210 ευρώ για περίπου 1,3 εκατομμύρια ωφελούμενους για την κάλυψη μέρους του ενοικίου ή της δόσης του στεγαστικού δανείου που αντιστοιχεί σε 600 εκατ. ευρώ. Είναι φανερό ότι το βάρος της απώλειας είναι δυσβάσταχτο και το όφελος μικρότερο και με διαφορετικούς δικαιούχους.

Οπως υπολογίζουν οι ειδικοί, το όφελος αντιστοιχεί στο 10% της απώλειας. Δηλαδή αν χάσει 200 ευρώ ο συνταξιούχος από τη σύνταξή του, θα του επιστραφούν 20 ευρώ μέσω της εφαρμογής των αντίμετρων. Οι συνταξιούχοι όμως θα μάθουν επακριβώς το μέγεθος της απώλειας περίπου στις 22-23 Δεκεμβρίου που θα πιστωθεί η σύνταξη του Ιανουαρίου 2019, καθώς το υπουργείο Εργασίας δεν έχει σκοπό να αποκαλύψει νωρίτερα με την αποστολή εκκαθαριστικών το αποτέλεσμα του επανυπολογισμού των παλιών συντάξεων.

Οι περικοπές θα αφορούν τα 2/3 των συνταξιούχων, οι οποίοι θα υποστούν επιπλέον απώλειες με την κατάργηση του οικογενειακού επιδόματος το 2019, τη μείωση του αφορολόγητου το 2020, αλλά και το πάγωμα των αυξήσεων των συντάξεων έως το 2022. Η οροφή των περικοπών θα είναι το 18%, ποσοστό το οποίο αφορά κυρίως τις συντάξεις ύψους 900 έως 1.800 ευρώ με λιγότερα από 35 χρόνια ασφάλισης. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η μείωση της σύνταξης για περίπου 1 εκατομμύριο συνταξιούχους εξαιτίας της κατάργησης του οικογενειακού επιδόματος εμπεριέχεται στο 18%. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, για να ευσταθεί αυτό το επιχείρημα πρέπει να αλλάξει ο νόμος. Στο φάσμα των περικοπών θα βρεθούν ακόμα και οι κατώτατες συντάξεις του ΙΚΑ και του ΤΕΒΕ καθώς εμφανίζουν προσωπική διαφορά παρά τις κυβερνητικές εικασίες ότι οι μειώσεις αφορούν μόνο τις συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ.

O αποβιώσας συνταξιούχος έλαμβανε σύνταξη 1.529,64 μεικτά (1.388,02 καθαρά) και με το παλιό καθεστώς η χήρα θα ελάμβανε 950 ευρώ. Τώρα η νέα σύνταξη του θανόντος συρρικνώνεται στα 1.030,46 ευρώ (968 καθαρά) και η συνταξη χηρείας θα μειωθεί στα 515,23 (470) καθαρά.

Η προσωπική διαφορά για τις κατώτατες συντάξεις φτάνει το 12%. Αυτό σημαίνει ότι η σύνταξη από 486 ευρώ με 15 έτη ασφάλισης θα μειωθεί στα 423 ευρώ. Σύμφωνα με παράγοντες της ασφάλισης, ένας λόγος που δεν γίνεται να μην εφαρμοστεί η μείωση των καταβαλλόμενων συντάξεων είναι η ανισότητα που καταγράφεται σε σχέση με τις νέες συντάξεις οι οποίες εκδίδονται με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου. Δηλαδή δεν μπορεί οι νέες συντάξεις να είναι μειωμένες κατά 35% και οι παλιές να παραμείνουν αλώβητες. Μειώσεις έως 18% θα υποστεί το 50% των δικαιούχων επικουρικής σύνταξης που εμφανίζουν προσωπική διαφορά και είχαν γλιτώσει από τη σφαγή του φθινοπώρου του 2016 λόγω του πλαφόν των 1.300 ευρώ (άθροισμα κύριας και επικουρικής). Διασώζονται μόνο οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν επικουρική κάτω από 200 ευρώ και το άθροισμα κύριας και επικουρικής δεν υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ.

Η σύνταξη του άμεσα δικαιούχου επανυπολογίστηκε στα 722 ευρώ μεικτά, αντί για 906 ευρώ που θα λάμβανε ο ίδιος εάν ζούσε ακόμα και έως τις 31/12/2018. Επειδή όμως απεβίωσε το καλοκαίρι τπυ 2016, μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, η σύνταξή του μειώθηκε κατά 20% ή 184 ευρώ τον μήνα χωρίς να εφαρμοστεί πλαφόν 18%. Μετά τη διόρθωση, η σύνταξη χηρείας συρρικνώθηκε στα 361 ευρώ.

Το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων υπολογίζει ότι οι συνταξιούχοι θα χάσουν έως τρεις συντάξεις το 2019 εξαιτίας της μείωσης κατά 18% της προσωπικής διαφοράς όλων των κύριων καταβαλλόμενων συντάξεων, τη μείωση κατά 18% της προσωπικής διαφοράς όλων των επικουρικών συντάξεων, την κατάργηση των οικογενειακών επιδομάτων (συζύγου και τέκνων) από όλες τις κύριες και επικουρικές συντάξεις, το πάγωμα των αυξήσεων σε όλες τις συντάξεις μέχρι το 2022 και, τέλος, από τη κατάργηση του ΕΚΑΣ για 280.000 χαμηλοσυνταξιούχους. Οι περικοπές ανέρχονται συνολικά σε 232 εκατ. ευρώ το 2019, 225 εκατ. το 2020 και 218 εκατ. το 2021.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι προσωπικές διαφορές που προκύπτουν στις κύριες συντάξεις είναι οι εξής ανάλογα με την κατηγορία των συνταξιούχων:

• Εως 40% για τους συνταξιούχους του πρώην ΤΕΒΕ
• Εως 40% για τους συνταξιούχους του Ταμείου Νομικών, του ΤΣΜΕΔΕ και του ΤΣΑΥ
• Από 10% έως 30% για συνταξιούχους του Δημοσίου (πολιτικούς και ειδικών μισθολογίων).
• Από 5% ως 20% για τους απόστρατους
• Εως 30 % για τους συνταξιούχους του ΙΚΑ
• Εως 25% για τους συνταξιούχους των ΔΕΚΟ και τραπεζών
• Εως 40% για τις επικουρικές συντάξεις

Αντίθετα, περίπου 350.000 συνταξιούχοι θα δουν αυξήσεις στις συντάξεις τους, καθώς κατά τον επανυπολογισμό εμφάνισαν θετική προσωπική διαφορά. Εκτός από τα αντίμετρα, κυβερνητικά στελέχη... κάνουν παιχνίδι και με το πλεόνασμα, τονίζοντας ότι αν υπερβαίνει το 3,5%, όπως ορίζει το μνημόνιο, θα πρέπει το επιπλέον ποσό να δαπανηθεί εντός του έτους, αλλιώς θα πάει για την πληρωμή των τοκοχρεολυσίων. Αν και ο υπουργός Οικονομικών παραδέχτηκε ότι το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί όπως έχει συμφωνηθεί βάζοντας τέλος στη διγλωσσία, καλλιεργείται εκ νέου κλίμα παροχολογίας με βάση το πλεόνασμα. Ετσι, μετά την έξοδο από το πρόγραμμα προσαρμογής θα συζητηθεί η δυνατότητα καταβολής επιδόματος στους συνταξιούχους με τη μορφή 13ης σύνταξης, το οποίο, όπως και στο παρελθόν, θα δοθεί άπαξ του έτους, ενώ οι περικοπές των συντάξεων θα συντελούνται κάθε μήνα. Κάποιοι πιστεύουν ότι η παροχή θα εξαγγελθεί από τον πρωθυπουργό στο πλαίσιο της ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο. Ολα αυτά βέβαια τελούν υπό την αίρεση των δανειστών.