Τα πρώτα βήματα στην αγορά εργασίας, ένα σημαντικό μάθημα ζωής

Τελειώνεις επιτέλους τη σχολή και με πολλά όνειρα και αυτοπεποίθηση βγαίνεις με το πτυχίο στο χέρι για να βρεις την πρώτη σου δουλειά στον τομέα σπουδών σου. Στους πρώτους αυτούς μήνες – χρόνια θα προσγειωθείς λίγο απότομα στην πραγματικότητα και θα απομυθοποιήσεις κάποια πράγματα στο μυαλό σου, διότι, ως γνωστόν, μερικά από τα πιο σκληρά αλλά σημαντικά μαθήματα που θα πάρεις στην επαγγελματική σου ζωή έρχονται κατά την πρώτη σου δεκαετία στον κόσμο της εργασίας. Εδώ, λοιπόν, το "citycampus.gr" προειδοποιεί σε για το τι σε περιμένει στον κόσμο των «ενηλίκων».

Η θεωρία που έμαθες στη σχολή δεν έχει καμία σχέση με την πράξη
Δυστυχώς ή ευτυχώς, τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν κυρίως θεωρητικό – ακαδημαϊκό προσανατολισμό και όχι τόσο πρακτικό, με αποτέλεσμα οι απόφοιτοί τους συχνά να μην είναι σχεδόν καθόλου ή έστω επαρκώς προετοιμασμένοι για την ενάσκηση του επαγγέλματος το οποίο σπούδασαν, καθώς το πανεπιστήμιο δεν τους έφερε ποτέ σε επαφή με την πραγματική αγορά στην οποία πρόκειται να ενταχθούν. Συνεπώς, μην σοκαριστείς αν νιώθεις χαμένος και άσχετος τους πρώτους σου μήνες/χρόνο εργασίας στο αντικείμενό σου, γιατί είναι απόλυτα φυσιολογικό και αναμενόμενο, αφού αποτελεί κάτι που όλοι μας περάσαμε.

Δεν υπάρχει χρόνος προσαρμογής
Είχες συνηθίσει τους ρυθμούς του φοιτητή: πάμε σχολή όποτε θέλουμε, έχουμε άπειρο ελεύθερο χρόνο για τον εαυτό και τα ενδιαφέροντά μας κλπ. Τις πρώτες μέρες σου στη δουλειά, όταν συνειδητοποιείς πως αυτές οι μέρες πέρασαν ανεπιστρεπτί, ότι πλέον κάθε μέρα θα ξυπνάς πρωί – πρωί και θα κοιτάς έξω από το παράθυρο του γραφείου το φεγγάρι να διαδέχεται τον ήλιο, αναρωτώμενος «τι γίνεται στον έξω κόσμο;» και «αυτή θα είναι η ζωή μου από δω και στο εξής;», ένα γερό σοκ θα το πάθεις. Θα αναγκαστείς να μπεις κατευθείαν στα βαθιά και να ξεχάσεις αυτά που ήξερες. Καλώς ήλθες στην αγορά εργασίας! Be our guest!

Θα δέχεσαι διττή αντιμετώπιση
Ο κοινωνικός σου περίγυρος – δηλαδή, οι εκτός του επαγγελματικού σου κλάδου – θα σε αντιμετωπίζουν σαν να είσαι ήδη φτασμένος στο αντικείμενό σου και θα περιμένουν να μπορείς να απαντήσεις σε κάθε τους απορία και να τους προτείνεις άρτιες επαγγελματικές λύσεις. Δεν τους νοιάζει αν είσαι ασκούμενος, πρακτικάριος, νέος απόφοιτος. Θέλουν μια λύση – απάντηση και τη θέλουν τώρα. Γι’ αυτούς είσαι ήδη γιατρός, δικηγόρος, τεχνικός υπολογιστών, ψυχολόγος κλπ. Οπότε, θα χρειαστεί να δείξεις άμεσα επαγγελματισμό, να είσαι υπεύθυνος και διαβασμένος, ώστε να μπορείς να ανταπεξέλθεις και σε καταστάσεις που ακόμα δεν είσαι έτοιμος να αντιμετωπίσεις, αλλά και να παραπέμψεις και σε κάποιον ανώτερό σου, όταν δεν γίνεται ακόμα να αντιμετωπίσεις μια κατάσταση, ώστε να δοθεί λύση από τον κατάλληλα καταρτισμένο. Από την άλλη, οι συνάδελφοί σου, επαγγελματίες του κλάδου σου, άλλοτε θα σε αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο: θα θεωρούν δεδομένο πως ξέρεις καλά όλα όσα έμαθες στη σχολή (δεν πάει να πέρασες από τύχη αδιάβαστος μάθημα με 5; Υποτίθεται ότι το ξέρεις εις βάθος) και ακόμα περισσότερα, οπότε θα αναμένουν τον δέοντα επαγγελματισμό και άρτια διευθέτηση της εργασίας που σου αναθέτουν και άλλοτε θα σε αντιμετωπίζουν ως τον νέο, αδαήπρακτικάριο που θα πάει να τους πάρει και τσιγάρα από το περίπτερο και θα του αναθέσουν και το βαρετό/χρονοβόρο διαδικαστικό κομμάτι της δουλειάς για να φύγει από πάνω τους, γιατί, «όλοι τα περάσαμε αυτά».

Η δουλειά δε θα έρθει εύκολα
Στέλνεις τα πρώτα σου βιογραφικά και νομίζεις πως οι περισσότεροι θα σου απαντήσουν θετικά και θα σε καλέσουν για συνέντευξη και λίγοι θα σου απαντήσουν ευγενικά πως η θέση καλύφθηκε και πολύ σύντομα (δίνεις περιθώριο μια βδομάδα) θα έχεις δουλειά. Κάνεις λάθος. Οι περισσότεροι εργοδότες δεν θα απαντήσουν καν στο email σου και τα πρώτα τηλέφωνα για συνέντευξη μπορεί να αργήσουν πολύ (ίσως και αρκετές εβδομάδες μετά το email σου). Πολλές συνεντεύξεις δε θα πάνε καλά και άλλες που πήγαν καλά δε θα καταλήξουν στο επιθυμητό τηλεφώνημα «Ήμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε πως πήρατε τη θέση». Οπότε, οπλίσου με υπομονή και επιμονή, καθώς και με γερό στομάχι για τις πρώτες απορρίψεις που θα υποστείς.

Θα χρειαστεί να διαβάζεις συχνά
Αν έχεις την λανθασμένη εντύπωση πως το διάβασμα τελειώνει με το περασμένο τελευταίο σου μάθημα στη σχολή είσαι γελασμένος. Για να μη σε γειώσω τελείως λέγοντάς σου πως το διάβασμα τώρα αρχίζει (τουλάχιστον το ουσιαστικό), θα σου πω πως το διάβασμα δε σταματά. Θα διαβάσεις για να θυμηθείς πράγματα, θα διαβάσεις για ζητήματα που δεν αντιμετώπισες στη σχολή και που πρέπει τώρα να αντιμετωπίσεις σαν επαγγελματίας, θα διαβάσεις για να εμβαθύνεις σε ένα ζήτημα που στην πράξη είναι πολύ πιο περίπλοκο από τη θεωρία της σχολής, ή που οι συνθήκες, όροι, νόμοι που το ρυθμίζουν τροποποιήθηκαν από τότε που το διάβαζες για το πανεπιστήμιο.

Θα πρέπει να γίνεις πιο υπεύθυνος και οργανωτικός
Θα υπάρξουν προθεσμίες που πρέπει να προλάβεις, πράγματα που θα πρέπει να θυμάσαι, πελάτες που θα πρέπει να ικανοποιήσεις, άπειρη δουλειά που θα πρέπει να προχωρήσει και εσύ δε θα ξέρεις από πού να αρχίσεις. Ο μόνος τρόπος να τα αντιμετωπίσεις όλα αυτά είναι να οργανωθείς σωστά. Πάρε μια ατζέντα και άρχισε να σημειώνεις προθεσμίες, τι πρέπει να διεκπεραιώσεις και πότε, ποια είναι η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί για ορισμένη ενέργεια κλπ. Άνθρωπος είσαι δεν μπορείς να τα θυμάσαι όλα από την αρχή, όταν βομβαρδίζεσαι από παντού με νέες πληροφορίες και καθήκοντα. Στην αρχή μέχρι να βρεις τον τρόπο που σε βολεύει να οργανωθείς θα κάνεις λάθη, αλλά από αυτά θα μάθεις και μετά θα βρεις έναν ρυθμό. Προϋπόθεση, όμως, είναι να είσαι υπεύθυνος και να παίρνεις τις δουλειές που σου ανατίθενται σοβαρά και με επαγγελματισμό, γιατί…

Τα λάθη μετρούν και μεταφράζονται σε χρήμα, απώλεια πελατών, απώλεια θέσης εργασίας
Καλά τα άκουγες στη σχολή ότι αν εκεί γίνει αυτό το λάθος επέρχονται αυτές οι συνέπειες και δεν «ίδρωνε το αυτί σου». Τώρα οι συνέπειες σε αγγίζουν άμεσα και έχουν προσωπικό αντίκτυπο. Είσαι υπόλογος για τα λάθη σου, και ότι κάνεις έχει πια ανθρώπινο, οικονομικό και επαγγελματικό κόστος. Μαθαίνεις με τον άσχημο τρόπο ότι πρέπει πλέον να είσαι πολύ προσεκτικός στο τι κάνεις και να ρωτάς πριν ενεργήσεις, αν δεν είσαι σίγουρος για το πώς ή αν πρέπει να γίνει. Φυσικά, ως νέος στο χώρο και λάθη θα κάνεις και θα φας εξάψαλμο, αλλά τουλάχιστον φρόντισε να έχεις κάνει ό,τι περνά από το χέρι σου για να τα αποφύγεις. Μάθε από αυτά, ώστε να μην τα επαναλάβεις.

Κανένας δε θα σε πάρει από το χεράκι
Δεν είσαι πια φοιτητής, ούτε μαθητής. Οι συνάδελφοί και οι εργοδότες σου ποσώς ενδιαφέρονται αν καταλαβαίνεις γιατί πρέπει να ακολουθηθεί η διαδικασία που σε βάζουν να ακολουθήσεις από τη στιγμή που βγαίνει η δουλειά που θέλουν ή αν ξέρεις πώς να ανταπεξέλθεις σε καταστάσεις του κλάδου σου που δε χρειάστηκε να σου αναθέσουν. Εσύ και μόνο εσύ είσαι υπεύθυνος για την εξέλιξή σου και για να καταστήσεις τον εαυτό σου έναν καταρτισμένο και ικανό επαγγελματία του κλάδου σου. Κανείς δε θα σου πει «Έλα να σου εξηγήσω αυτό. / Καταλαβαίνεις εκείνο; / Έχεις καμία απορία;». Πρέπει μόνος σου να ενδιαφερθείς για να μάθεις, να κάνεις ενοχλητικά πολλές ερωτήσεις, να προθυμοποιηθείς να αναλάβεις projects που δεν έχεις ξανακάνει, να διαβάσεις, να φορτωθείς στο συνάδελφό σου, να πας μαζί του σε ένα επαγγελματικό ραντεβού για να ακούσεις – δεις πως λειτουργούν τα πράγματα.

Η δουλειά των ονείρων σου δεν υπάρχει
Σχεδόν το 95% των εργαζομένων σε αυτό τον πλανήτη έχουν κάποιο -μικρότερο ή μεγαλύτερο- παράπονο από την εργασία τους. Πάντοτε υπάρχει αυτό το «αλλά» που κάνει την εργασία σου να απομακρύνεται από αυτό που είχες στο μυαλό σου ως ιδανική εργασία. Το «dream job», είναι στην πραγματικότητα μια ουτοπία και δε θα το βρεις ποτέ. Προσπάθησε, λοιπόν, να πάρεις από κάθε εργασιακό περιβάλλον ό,τι έχει να σου προσφέρει. Μην έχεις υπερβολικές προσδοκίες και βάλε τα πράγματα σε μια ζυγαριά: αν τα αρνητικά στον εργασιακό σου χώρο είναι περισσότερα από τα θετικά στοιχεία, άλλαξε δουλειά. Αν συμβαίνει το αντίθετο, προσπάθησε να μην εστιάζεις τόσο στα αρνητικά, γιατί σε όλα τα περιβάλλοντα θα υπάρχουν αρνητικά και αποδέξου ότι δεν μπορείς να αλλάξεις.

Βιάστηκες να πεις το «ναι»
Σε οτιδήποτε. Από το να δεχτείς τη δουλειά χωρίς να διαπραγματευτείς κάποιους όρους μέχρι το να προσφέρεσαι να φέρεις εις πέρας εργασίες που δεν θα έπρεπε, σε χρόνο που δεν επαρκεί. Κάτι που πρέπει να θυμάσαι, ειδικά αν βρίσκεσαι σε ένα ιδιαιτέρως απαιτητικό περιβάλλον, είναι πως, ποτέ δεν μπορούν να είναι όλοι ευχαριστημένοι και ότι το να εξοντώσεις τον εαυτό σου, ή να πάθεις υπερκόπωση δε θα σε ωφελήσει πουθενά και ούτε κανείς θα σου πει ευχαριστώ στην τελική. Ίσα ίσα, θα αγχωθείς περισσότερο, θα απογοητευτείς περισσότερο και θα γυρνάς κάθε βράδυ σπίτι για να σωριαστείς στο κρεβάτι σου πτώμα, αναρωτώμενος τι έκανες λάθος και πότε πέρασε το τρένο της ζωής και εσύ δεν το πρόλαβες.

Ρόδα είναι και γυρίζει
Για εσάς του (λίγους;) που μείνατε μαζί μας ως το τέλος και υπομείνατε αγόγγυστα να σας μαυρίζουμε την ψυχή με όλα τα παραπάνω, έχουμε ένα «δωράκι»: Το θετικό της υπόθεσης. Όπως γνωρίζετε, μετά την μπόρα βγαίνει το ουράνιο τόξο, το οποίο εδώ μεταφράζεται στο ότι, όσο πιο προετοιμασμένοι – συνειδητοποιημένοι για το τι σας περιμένει στην αγορά εργασίας βγείτε σε αυτή (ελπίζουμε να βοηθήσαμε λίγο σ’ αυτό), τόσο πιο μικρό θα είναι το σοκ που θα πάρετε στην αρχή και τόσο πιο γρήγορα θα το ξεπεράσετε και προσαρμοστείτε στη νέα σας πραγματικότητα. Ναι, και χαμένοι θα νιώσετε στην αρχή και απογοητευμένοι και αβέβαιοι για το μέλλον και συνεσταλμένοι και τα φιλοσοφικά ερωτήματα τύπου «που πάμε, τι γίνεται, αυτή είναι η ζωή κλπ» θα σας απασχολήσουν, αλλά δείξτε υπομονή και επιμονή! Να θυμάστε πως όλοι τα περνούν αυτά, γιατί πάντα η αρχή είναι το πιο δύσκολο κομμάτι κάθε διαδικασίας. Εκεί είναι που δοκιμαζόμαστε και ψάχνουμε τα πατήματά μας, τις ισορροπίες μας, τις δυνάμεις μας. Όταν προσαρμοστείς και ξεπεράσεις το πρώτο σοκ του περάσματος στην επαγγελματική ζωή, θα δεις και τους κόπους σου να ανταμείβονται και την αυτοπεποίθηση και το πάθος σου γι’ αυτό που κάνεις να αναζωπυρώνονται. Θα πατήσεις στα πόδια σου, θα νιώσεις περήφανος για τον εαυτό σου, ανεξάρτητος, πραγματικός ενήλικας, κάτι που δεν ένιωθες πλήρως ως φοιτητής. Τα όνειρά σου θα απλωθούν ξανά μπροστά σου, ίσως μεταλλαγμένα πια, ενδεδυμένα με το πέπλο της ωριμότητας, του ρεαλισμού και της εμπειρίας.