Τι αλλάζει για τους εργαζόμενους με τον "Κλεισθένης Ι"

Αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του ΥΠ.ΕΣ. οι κάτωθι απαντήσεις σε ερωτήσεις σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 203-207 του Κλεισθένη Ι (Ν. 4555/18).

Οι διατάξεις που, κυρίως, αφορούν αρμοδιότητες εργαζομένων, εφαρμόζονται από 19.07.2018 (άρθρο 210 παρ. 2 και άρθρο 283 Ν. 4555/18).

1. Συντάκτης μπορεί να είναι και ο Προϊστάμενος εκκαθάρισης ή αυτός απαλλάσσεται από τη σύνταξη και την ηλεκτρονική δημιουργία εντάλματος;

Εάν σε κάποιο δήμο ο προϊστάμενος του Τμήματος εκκαθάρισης και εντολής των δαπανών ασχολείται με τη σύνταξη και την έκδοση των πράξεων εκκαθάρισης και των χρηματικών ενταλμάτων, μπορεί να συνυπογράψει ως συντάκτης, δηλαδή με την ιδιότητα υπό την οποία εμπλέκεται στη διαδικασία εκκαθάρισης και εντολής των δαπανών, εφόσον όμως υπάρχει στο δήμο προϊστάμενος οικονομικών υπηρεσιών, ο οποίος έχει διατηρήσει την αρμοδιότητα υπογραφής και δεν την έχει εκχωρήσει στον ανωτέρω προϊστάμενο του Τμήματος.

2. Ο Συντάκτης καθίσταται συνυπεύθυνος υπόλογος εκκαθάρισης με τα προϊστάμενα πρόσωπα; (Προϊστάμενος Λογιστηρίου, Π.Ο.Υ.)

Όλα τα πρόσωπα που υπογράφουν τις πράξεις εκκαθάρισης και τα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, έχουν -σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου- την ιδιότητα του δημοσίου υπολόγου (άρθρο 150 ν.4270/2014, άρθρο 44 ν.4129/2013) και συνεπώς υπόκεινται σε καταλογισμό, είτε κατέχουν θέση προϊσταμένου είτε όχι. Αυτό συνέβαινε και πριν από τη δημοσίευση του ν.4555/2018, όταν ο συντάκτης -παρ’ όλο που δεν ήταν εκ του νόμου υποχρεωτικό- υπέγραφε τις πράξεις εκκαθάρισης και τα χρηματικά εντάλματα (ΕΣ Κλιμ. Β΄ 91/2011, 427/2010, 334/2010, 226/2010).

3. Σε περίπτωση εντοπισμού ελλείψεων ή παρατυπιών στις διαδικασίες και στα δικαιολογητικά ενταλματοποίησης κατά τη σύνταξη των σχετικών πράξεων ο συντάκτης με ποια διαδικασία λειτουργεί; Υπογράφει και αναφέρει (γραπτώς ή προφορικώς), ή δεν υπογράφει και προχωρά σε πράξη αντίρρησης με την διαδικασία της «Εντολής ανωτέρου»;

Έγγραφη άρνηση υπογραφής προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία μόνο για τον προϊστάμενο οικονομικών υπηρεσιών (άρθρα 26 παρ. 1 ν.4270/2014, 4 παρ. 1γ πδ 80/2016, 22 παρ. 4 β.δ/τος 17/05-15/06/1959, άρθρο 204 παρ. 2 ν.4555/2018).

Εάν ο συντάκτης του χρηματικού εντάλματος διαφωνεί για την έκδοσή του, επειδή θεωρεί ότι υφίστανται λόγοι μη νομιμότητας ή μη κανονικότητας της δαπάνης, οφείλει να διατυπώσει εγγράφως τη διαφωνία του προς τον προϊστάμενό του, όπως ορίζεται στο άρθρο 32 του ν.3584/2007. Η προ της υπογραφής γραπτή διαφωνία του συντάκτη απαλλάσσει αυτόν της ευθύνης (άρθρο 32 παρ. 4 ν.3584/2007), χωρίς να απαιτείται, μετά τη διαφωνία, ειδική εντολή για να προβεί στην έκδοση και υπογραφή του εντάλματος.

4. Σε περίπτωση απουσίας του συντάκτη ποιος τον αναπληρώνει ως υπογράφων, ειδικά αν δεν επαρκούν αριθμητικά οι υπάλληλοι του εκάστοτε τμήματος; (πχ, μικρομεσαίοι δήμοι έχουν δημιουργημένα τμήματα με δυναμικό ενός προϊσταμένου και ενός οι δύο υπαλλήλων).

Τα καθήκοντα που ανατίθενται στον υπάλληλο, δεν παύουν να ασκούνται όταν αυτός απουσιάζει. Εάν απουσιάζει ο συντάκτης των ενταλμάτων, αναπληρώνεται υποχρεωτικά στα καθήκοντά του από άλλον υπάλληλο, ο οποίος και υπογράφει στη θέση του απόντος, εφόσον βεβαίως υπάρχει διαθέσιμο προσωπικό και δεν τίθεται ζήτημα νομιμότητας περί του ασυμβίβαστου.

5. Σε περίπτωση απουσίας του Προϊσταμένου Λογιστηρίου, ποιος τον αναπληρώνει ως υπογράφων, ειδικά αν ο συντάκτης είναι ταυτόχρονα και ο επόμενος ιεραρχικά υπάλληλος του τμήματος που τον αναπληρώνει με αυτήν την ιδιότητα;

Εάν ο προϊστάμενος του Τμήματος έχει εξουσιοδοτηθεί να υπογράφει αντί του προϊσταμένου οικονομικών υπηρεσιών και απουσιάζει, τότε -σε περίπτωση που η παρασχεθείσα εξουσιοδότηση δεν καλύπτει και τον εκάστοτε αναπληρωτή του εξουσιοδοτούμενου-, είτε υπογράφει ο ίδιος ο ΠΟΥ, είτε εκδίδει νέα εξουσιοδότηση προς τον αναπληρωτή του προϊσταμένου του Τμήματος. Εάν ο αναπληρωτής είχε την ιδιότητα του συντάκτη και κατά τη διάρκεια της αναπλήρωσης έχει εξουσιοδοτηθεί να υπογράφει με τη νέα του ιδιότητα, θα ασκεί τα καθήκοντα του συντάκτη άλλος υπάλληλος.

6. Όσον αφορά τους Διατάκτες των ΟΤΑ Α Βαθμού και τα αναφερόμενα στο άρθρο 203 του ν.4555/2018, προκύπτει ερώτημα για τον προσδιορισμό των Εξειδικευμένων πιστώσεων με βάση το αναλυτικότερο δυνατό επίπεδο κωδικοποίησης του προϋπολογισμού, δεδομένου του ότι αυτές, όπως αναφέρει το σχετικό άρθρο, απαιτούν έγκριση και διάθεση από το Δ.Σ..

Το δημοτικό συμβούλιο δεν διαθέτει πιστώσεις σε καμία περίπτωση, μπορεί όμως να χρειασθεί να εξειδικεύσει μια πίστωση, εάν αυτή δεν είναι επαρκώς εξειδικευμένη. Ως προς την έννοια της εξειδικευμένης πίστωσης σημειώνονται τα ακόλουθα:

Κατ’ αρχήν, όλες οι πιστώσεις του προϋπολογισμού είναι ειδικευμένες και η εξειδίκευση αυτή επιτυγχάνεται με την ταξινόμησή τους σε καθορισμένους εκ των προτέρων αναλυτικούς κωδικούς αριθμούς (άρθρο 51 παρ. 2 περίπτ. α΄ ν.4270/2014).

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις πιστώσεων, για τις οποίες το δημοτικό συμβούλιο δεν έχει εξαντλήσει την αποφασιστική του αρμοδιότητα κατά την έγκριση του προϋπολογισμού και πρέπει πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης να επανέλθει με χωριστή απόφαση, διότι η έκδοση της απόφασης αυτής προβλέπεται από διατάξεις που δεν έχουν καταργηθεί.

Π.χ. για τις δαπάνες της παρ. 3 του άρθρου 158 του ΔΚΚ, ναι μεν το δημοτικό συμβούλιο παύει να ενεργεί ως διατάκτης των σχετικών πιστώσεων (άρθρο 203 παρ. 2 ν.4555/2018), παραμένει όμως η αρμοδιότητά του να αποφασίσει ποιές συγκεκριμένες δράσεις, εκδηλώσεις, εορτές, φιλοξενίες, επιχορηγήσεις κ.λπ. θα λάβουν χώρα και θα χρηματοδοτηθούν από τις πιστώσεις αυτές.

Αντίθετα, οι προμήθειες, οι υπηρεσίες και τα έργα αποτυπώνονται αναλυτικά στον προϋπολογισμό, επομένως για τη διάθεση των πιστώσεων που αφορούν τις συμβάσεις αυτές δεν απαιτείται προηγούμενη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, όπως άλλωστε ορίζεται ρητά στο νόμο (άρθρο 206 παρ. 1 ν.4555/2018).

7. Πώς εφαρμόζονται οι διατάξεις για τις πολυετείς υποχρεώσεις;

Η διαδικασία ανάληψης των πολυετών υποχρεώσεων (άρθρο 67 παρ. 3 ν.4270/2014) δεν επηρεάζεται από τις μεταβολές του ν.4555/2018. Η απόφαση εκδίδεται από το δήμαρχο χωρίς να απαιτείται έγκριση κρατικού οργάνου, κοινοποιείται στην εποπτεύουσα αρχή και λαμβάνεται υπ’ όψη κατά τον έλεγχο του προϋπολογισμού καθενός από τα έτη στα οποία εκτείνεται η δαπάνη (άρθρο 67 παρ. 3 ν.4270/2014, όπως ισχύει).

8. Πότε γίνεται η ανάληψη υποχρέωσης όταν αναθέτει ο Δήμος σε εξωτερικό δικηγόρο; Η ανάθεση γίνεται από την οικονομική επιτροπή, αλλά η απόφαση για το ποσό γίνεται μετά με απόφαση ΔΣ (άρθρο 281 του ν.3463/06). Τις περισσότερες φορές είναι και επείγουσες οι αναθέσεις, οπότε τρέχει η ανάθεση πριν το ΔΣ.

Η διαδικασία ανάληψης της υποχρέωσης προηγείται υποχρεωτικά -κατά κανόνα- όλων των άλλων διαδικασιών πραγματοποίησης της δαπάνης. Συνεπώς, σε περίπτωση ανάθεσης νομικών υπηρεσιών σε δικηγόρο, η συμφωνημένη αμοιβή του οποίου καθορίζεται απαραιτήτως με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου (ΕΣ Κλιμ. Ι Τμ. 90/2018, 255/2017, 204/2017), η απόφαση ανάληψης της υποχρέωσης εκδίδεται από το δήμαρχο πριν από την απόφαση του συμβουλίου, λαμβάνοντας αναγκαστικά υπόψη το κατ’ εκτίμηση ύψος δαπάνης.

9. Για την ακύρωση των ενταλμάτων ο νόμος αναφέρει ότι γίνεται από τον προϊστάμενο και για αυτά που υπεγράφησαν από το Δήμαρχο. Για τις τυχόν ανακλήσεις που προκύπτουν από απόφαση ψήφισης πίστωσης της οικονομικής επιτροπής ή του ΔΣ και για τις ανατροπές στο τέλος του έτους τι γίνεται;

Οι αποφάσεις διάθεσης πιστώσεων που εκδόθηκαν από το δημοτικό συμβούλιο ή την οικονομική επιτροπή, κατόπιν έναρξης ισχύος του ν.4555/2018, ανακαλούνται είτε από τα όργανα αυτά είτε από το όργανο που είναι κατά το χρόνο της ανάκλησης αρμόδιο για την έκδοσή τους, δηλαδή μετά την 19/07/2018 από το δήμαρχο (άρθρο 21 παρ. 1 ν.2690/1999). Επομένως, η ανατροπή αναλήψεων στο τέλος του έτους 2018 μπορεί να γίνει με απόφαση του δημάρχου, ανεξαρτήτως αν η πίστωση διατέθηκε από συλλογικό όργανο.

10. Για α) τα οδοιπορικά και β) τη συμμετοχή υπαλλήλων σε σεμινάριο που διοργανώνει ιδιωτικός φορέας εκπαίδευσης, απαιτείται προηγούμενη απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου;

Οι πιστώσεις που προορίζονται για δαπάνες οδοιπορικών και επιμόρφωσης του προσωπικού, δεν χρήζουν εξειδίκευσης με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Όλες οι πτυχές των συγκεκριμένων δαπανών εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του δημάρχου ως διατάκτη των πιστώσεων και προϊσταμένου των υπηρεσιών και του προσωπικού.

11. Πως εφαρμόζονται οι διατάξεις για την Πάγια Προκαταβολή;

Η πάγια προκαταβολή συνιστάται με απόφαση της οικονομικής επιτροπής, από την οποία ορίζεται και ο υπόλογος, όπως προβλέπουν οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 173 του ΔΚΚ. Η απόφαση ανάληψης της υποχρέωσης για τη σύσταση της πάγιας προκαταβολής εκδίδεται από το δήμαρχο.

Οι πληρωμές από τη πάγια προκαταβολή διενεργούνται με βάση έγγραφες εντολές του δημάρχου. Κάθε έγγραφη εντολή συνοδεύεται από αντίστοιχη απόφαση ανάληψης υποχρέωσης. Τα δικαιολογητικά των δαπανών υποβάλλονται για έγκριση στην οικονομική επιτροπή και μετά την έκδοση της εγκριτικής απόφασης εκδίδονται αντίστοιχα χρηματικά εντάλματα, για την αναπλήρωση του αναλωθέντος ποσού της πάγιας προκαταβολής.

12. Εκδίδονται διακριτές αποφάσεις έγκρισης δαπανών και διάθεσης πιστώσεων από το Δήμαρχο, εκτός από την Απόφαση Ανάληψης Υποχρέωσης;

Όχι. Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 203 του ν.4555/2018, ο δήμαρχος «αποφασίζει για την έγκριση των δαπανών και τη διάθεση όλων των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό πιστώσεων, συμπεριλαμβανομένων των πιστώσεων που εγγράφονται σε αυτόν με αναμόρφωση, με την έκδοση της σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης.».

13. Για τα νπδδ, πότε οι αρμοδιότητες ανάληψης των υποχρεώσεων, εκκαθάρισης και εντολής των δαπανών τους ασκούνται από τις αντίστοιχες υπηρεσίες του δήμου και οι σχετικές πράξεις υπογράφονται από τα όργανα που είναι αρμόδια για τις δαπάνες του δήμου;

Σύμφωνα με την περ. β΄, της παρ. 1 του άρθρου 204 του ν.4555/2018, θα πρέπει να συντρέχουν στα νπδδ, σωρευτικά οι δυο προϋποθέσεις που ορίζει η διάταξη, ήτοι α) να μην έχουν δικό τους διοικητικό προσωπικό και  β) η ταμειακή τους υπηρεσία να διεξάγεται από το δήμο που τα έχει συστήσει. Σε αυτή την περίπτωση, οι αρμοδιότητες ανάληψης των υποχρεώσεων, εκκαθάρισης και εντολής των δαπανών ασκούνται από τις αντίστοιχες υπηρεσίες του δήμου και οι σχετικές πράξεις υπογράφονται από τα όργανα που είναι αρμόδια για τις δαπάνες του δήμου. Επισημαίνεται ότι, αναφερόμαστε σε αρμοδιότητες ανάληψης που αφορούν τους υπηρεσιακούς παράγοντες που εμπλέκονται στις διαδικασίες και όχι τον Διατάκτη, που βεβαίως είναι ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του νομικού προσώπου.

Δεδομένου ότι, η διάταξη αναφέρεται στα νπδδ, που δεν έχουν δικό τους διοικητικό προσωπικό και όχι σε αυτά που δεν είναι επαρκώς στελεχωμένα, νοείται ότι και με έναν τουλάχιστο διοικητικό υπάλληλο, δύναται να ασκηθούν κατ’ εξαίρεση οι ως άνω αρμοδιότητες, όπως και στους μικρούς δήμους της περ. α΄ της ίδιας παραγράφου, εφόσον βέβαια η ταμειακή εξυπηρέτηση γίνεται από το δήμο που έχει συστήσει το νομικό πρόσωπο, ώστε να μην τίθεται ζήτημα με τα ασυμβίβαστα.

14. Ποιος είναι ο συντάκτης στα εντάλματα μισθοδοσίας;

Εννοείται ότι ειδικά για το χρηματικό ένταλμα πληρωμής μισθοδοσίας, συντάκτης είναι ο ορισμένος εκκαθαριστής μισθοδοσίας, σύμφωνα με τα ισχύοντα.