«Το βασικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι οι τράπεζες». Με αυτή την επισήμανση πηγές, που παρακολουθούν από κοντά τη διαδικασία εξόδου από το Μνημόνιο, αναδεικνύουν με εμφατικό τρόπο το ότι όσο το εγχώριο τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει την ανάκαμψη, η ελληνική οικονομία θα κινείται στην κόψη του ξυραφιού.
«Οι τράπεζες θα παραμείνουν “ανάπηρες” για 2- 5 χρόνια» εκτιμούν οι ίδιες πηγές, «φωτογραφίζοντας» τα προβλήματα που καλούνται να ξεπεράσουν, πριν μπορέσουν να παίξουν το βασικό τους ρόλο, δηλαδή τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας κι αυτό από μόνο του αναδεικνύει τον κομβικό ρόλο των άμεσων ξένων επενδύσεων, δηλαδή της εισροής «ζεστού» χρήματος απ’ έξω, έτσι ώστε να κινηθούν τα γρανάζια της οικονομίας τα πρώτα κρίσιμα μεταμνημονιακά χρόνια.
Οι τελευταίες μεταρρυθμίσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο, που διέπει το τραπεζικό σύστημα, αναμφίβολα κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, κάτι που σημειώνει στην τελευταία του Έκθεση και το ΔΝΤ. Οι αλλαγές στο πτωχευτικό, η εισαγωγή του Εξωδικαστικού, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, συμβάλλουν στη βελτίωση της εκρηκτικής κατάστασης, ωστόσο κάπου εδώ τελειώνουν τα καλά νέα. Ακόμα και οι πολυδιαφημισμένες αλλαγές στην εταιρική διακυβέρνηση, δηλαδή στα καίρια πόστα των συστημικών τραπεζών, αν και χαρακτηρίζονται καλοδεχούμενες, επ’ ουδενί θεωρούνται επαρκείς, καθώς όχι μόνο οι δανειστές- κυρίως το ΔΝΤ- αλλά και η αγορά, πιστεύουν ότι αφενός απέχουμε πολύ από τα διεθνή πρότυπα αφετέρου οι ελληνικές τράπεζες εξακολουθούν να υποφέρουν από… παιδικές αρρώστιες, όσον αφορά κυρίως στο πού κατευθύνουν το διαθέσιμο χρήμα. «Η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ελλάδας πρέπει να πιέσουν για αλλαγές εκ βάθρων», λένε χαρακτηριστικά οι ίδιες πηγές, με φόντο τις συστάσεις του Ταμείου που «φωτογραφίζει» ελλείψεις και «τρύπες» στις διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου, στη διαχείριση κινδύνου και στις επιδόσεις που έχουν να κάνουν με την «καυτή πατάτα» των «κόκκινων» δανείων.
Κι εδώ βρίσκεται το σημαντικότερο πρόβλημα, σύμφωνα με το "Παραπολιτικά". Εγχώριες και ευρωπαϊκές πηγές παρατηρούν ότι η ταχύτητα και πολύ περισσότερο τα «εργαλεία» για τη μείωση των προβληματικών δανείων, δεν είναι τα προσδοκώμενα. «Δεν τα “ξεφορτώνουν” με την ενδεδειγμένη ταχύτητα», παρατηρούν οι ίδιες πηγές, επισημαίνοντας ότι απαιτείται εγρήγορση και ευελιξία όσον αφορά στην αναπροσαρμογή του νομικού πλαισίου στο οξύ πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων.
Είναι πολλοί εκείνοι που έμειναν στην ομολογουμένως εντυπωσιακή «κωλοτούμπα» του ΔΝΤ, το οποίο ενώ πριν από μερικούς μήνες επέμεινε στην επιτακτική ανάγκη νέας ανακεφαλαιοποίησης με 10 δις ευρώ, πλέον απλώς συστήνει κεφαλαιακές «ενέσεις» έως 1,9 δις ευρώ. Ωστόσο, αυτή η στροφή είναι μόνο η επιφάνεια. Το ΔΝΤ κατ’ αρχάς στρέφεται εναντίον του αποκαλούμενου «ιταλικού μοντέλου», δηλαδή των όποιων λύσεων «πατάνε» πάνω στο «εργαλείο» των κρατικών εγγυήσεων, κυρίως όσον αφορά στην πώληση ακινήτων, που σχετίζονται με προβληματικά δάνεια. Υψηλόβαθμα στελέχη επενδυτικών funds, που περιμένουν το «σφυγμό» της ελληνικής οικονομίας για να ενεργοποιήσουν τα σχέδια τους, σημειώνουν ότι ο πήχης πρέπει να ανέβει πιο ψηλά ήτοι οι στόχοι για το «ξεφόρτωμα» των «κόκκινων» δανείων πρέπει να γίνουν πολύ πιο φιλόδοξοι και ακολούθως οι κινήσεις των τραπεζών πολύ πιο τολμηρές. Δεν είναι λίγοι, μάλιστα, εκείνοι που καυτηριάζουν τις έως τώρα επιλογές, επιμένοντας ότι κατά βάση πρόκειται για άτολμες κινήσεις, που επ’ ουδενί μπορούν όχι μόνο να ανακουφίσουν τις τράπεζες από το «βουνό» των περίπου 90 δις ευρώ προβληματικών δανείων, αλλά κυρίως να διασώσουν βιώσιμες επιχειρήσεις.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η κριτική που ασκείται στους πολυδιαφημισμένους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς είναι αρκούντως αιχμηρή. «Είναι ακριβοί και δεν συμφέρουν τις τράπεζες» σημειώνουν οι ίδιες πηγές, διατυπώνοντας την απορία για την επιλογή των τραπεζών να αγοράζουν οι ίδιες ακίνητα και οικόπεδα, που βγαίνουν στο «σφυρί». Η εκτίμηση είναι, μάλιστα, ότι λίαν συντόμως το σύστημα θα «μπουκώσει».
Δυσφορία έχει προκαλέσει, επίσης, ο χειρισμός του θέματος της «Bad Bank». «Μια τέτοια κίνηση απλώς δεν προαναγγέλλεται», παρατηρούν οι ίδιες πηγές, αφού είναι σαν να πυροβολείς τα πόδια σου, δίνοντας αντικίνητρα στις τράπεζες να εντείνουν τις προσπάθειες μείωσης των «κόκκινων» δανείων. Η υπόθεση θεωρείται μάλλον τελειωμένη υπόθεση, καθώς τόσο η ΕΚΤ όσο και ο SSM έχουν ανάψει «κόκκινο» φως.
Το πρόβλημα είναι ότι το στοίχημα των τραπεζών θα παιχθεί σε μια αρνητική συγκυρία, καθώς όλα βρίσκονται σε μεταβατική περίοδο. Η θητεία του Μ. Ντράγκι και της Ντ. Νουί βαίνει στο τέλος της, το waiver και η φτηνή ρευστότητα τελειώνουν, ουδείς βάζει το χέρι του στη φωτιά για την επόμενη ημέρα στις θέσεις- κλειδιά της ΕΚΤ.