Οι πρακτικές νομιμοποίησης μαύρου χρήματος από τα εγκληματικά κυκλώματα

Πρακτικές που επιτρέπουν στα εγκληματικά κυκλώματα να νομιμοποιούν τα έσοδα που αποκομίζουν από παράνομες δραστηριότητες, όπως είναι η διακίνηση ναρκωτικών και μεταναστών καταγράφονται στην ειδική έκθεση του υπουργείου Οικονομικών για την κατάσταση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος στην Ελλάδα.

Πρόκειται για πρακτικές που σε πολλές περιπτώσεις γίνεται μέσα από καθημερινές συναλλαγές σε καταστήματα της γειτονιάς ή μέσω περίπλοκων διαδικασιών μεταφοράς χρημάτων σε υπεράκτιους φορολογικούς παραδείσους, τις γνωστές μας offshore εταιρείες.

Ας δούμε τι αναφέρει στα ψιλά της γράμματα η "Έκθεση Εκτίμησης Εθνικού Κινδύνου για τη Νοµιμοποίηση Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και τη Χρηματοδότηση της Τρομοκρατίας” που συνέταξε ειδική επιτροπή συναρμόδιων υπηρεσιών.

Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες γίνεται μέσω των εξής πρακτικών:

• χρήματα από τη διακίνηση ναρκωτικών ξεπλένονται συνήθως μέσω νομότυπων επιχειρήσεων που εμφανίζουν πολύ υψηλές συναλλαγές σε μετρητά, όπως είναι τα εστιατόρια, οι φούρνοι και τα κέντρα διασκέδασης. Στο ταμείο των επιχειρήσεων, εκτός από τα έσοδα της επιχείρησης, "εμφανίζονται” και εικονικά έσοδα από παράνομες δραστηριότητες για τα οποία εκδίδονται κανονικά αποδείξεις και τιμολόγια. Τα κέρδη των επιχειρήσεων αυτών είναι εν μέρη και το αποτέλεσμα του ξεπλύματος "μαύρου” χρήματος
• μέσω της αγοράς ακινήτων ξεπλένονται χρήματα που προέρχονται από φοροδιαφυγή, λαθρεμπόριο και άλλες παράνομες δραστηριότητες. Η αγορά ενός ακινήτου συνήθως γίνεται σε εικονική τιμή και ο διαθέτων μαύρο χρήμα αποκτά ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο
• με ιδιαίτερη συχνότητα απαντάται στην Ελλάδα το ξέπλυμα χρήματος μέσω της δημιουργίας, λειτουργίας και διαχείρισης νομικών προσώπων (π.χ. εταιρείες). Σε αυτόν τον τομέα εμπλέκονται συνήθως δικηγόροι, συμβολαιογράφοι και λογιστές φοροτεχνικοί
• εγκληματικές ομάδες συνήθως χρησιμοποιούν έμπορους αγαθών υψηλής αξίας (π.χ. έργων τέχνης) για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
• η διευκόλυνση παράνομης εξόδου μεταναστών από την Ελλάδα είναι μια εγκληματική δραστηριότητα και αποτελεί σημαντική απειλή νομιμοποίησης εσόδων δεδομένου ότι αποφέρει μεγάλα χρηματικά "κέρδη”. Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας, τα έσοδα αυτά εκτιμήθηκαν περίπου σε 307.000.000€ για το 2015 και 367.000.000€ για το 201654, με τη συντριπτική πλειοψηφία των συλληφθέντων διακινητών, ποσοστό 88% για το 2015 και 78% για το 2016 να είναι αλλοδαποί
• μέσω των ενεχυροδανειστηρίων νομιμοποιούνται συνήθως έσοδα από εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας, όπως είναι για παράδειγμα οι κλοπές κοσμημάτων, χρυσών λιρών κ.ά.
• η απόκτηση δελτίων τυχερών παιγνίων που έχουν κερδίσει από τους νόμιμους τυχερούς. Ουσιαστικά εμφανίζεται ως τυχερός το άτομο που διαθέτει μαύρο χρήμα καθώς το δελτίο αγοράζεται από τον τυχερό έναντι υψηλότερου τιμήματος από το κέρδος του δελτίου
• η απόκρυψη μετρητών που προέρχονται από παράνομη δραστηριότητα σε τραπεζικές θυρίδες
• η μεταφορά των ποσών από "βρώμικο” χρήμα σε εταιρείες που εδρεύουν σε χώρες φορολογικούς παραδείσους (offshore), δηλαδή σε χώρες που δεν συνεργάζονται με τη διεθνή κοινότητα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής.