Από την Δευτέρα οι αιτήσεις δήλωσης στο Εθνικό Κτηματολόγιο

Η τελευταία και μεγαλύτερη «γενιά» κτηματογράφησης βρίσκεται προ των πυλών. Στις 15 Οκτωβρίου θα αρχίσει η υποβολή δηλώσεων στο Κτηματολόγιο σε 49 περιοχές, που καλύπτουν το 64,3% της έκτασης της χώρας. Πρόκειται, κυρίως, για αγροτικές, ορεινές και νησιωτικές περιοχές, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία δύσκολη, καθώς σε πολλές περιπτώσεις τα ακίνητα έχουν περάσει από γενιά σε γενιά προφορικά, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία. Ο αρχικός προγραμματισμός προβλέπει την εκκίνηση όλων των κτηματογραφήσεων ταυτόχρονα, ακόμα όμως δεν έχει ξεκαθαριστεί αν αυτό θα καταστεί εφικτό στην πράξη, οπότε το πιθανότερο είναι ότι θα γίνεται σταδιακά.

1. Τι σημαίνει, όμως, η εκκίνηση της διαδικασίας για την τσέπη των πολιτών; Κατά την κατάθεση των στοιχείων θα κληθούν να καταβάλουν 35 ευρώ ανά ιδιοκτησιακό δικαίωμα και 20 ευρώ για τους βοηθητικούς χώρους, ενώ στις αγροτικές περιοχές, αν το ίδιο άτομο έχει περισσότερα από δύο ιδιοκτησιακά δικαιώματα στον ίδιο δήμο, τότε θα πληρώνει μόνο δύο φορές το «κτηματόσημο». Πέρα απ’ αυτό, απαραίτητος είναι και ο γεωγραφικός εντοπισμός της έκτασης.
2. Η πιο ασφαλής μέθοδος είναι η έκδοση τοπογραφικού, η οποία όμως κάθε άλλο παρά φτηνή είναι (αρχίζει από τα 250-300 ευρώ), ενώ ειδικά για μεγάλες εκτάσεις μπορεί το κόστος να φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Μια εύκολη και ανέξοδη λύση για όσους τα πάνε καλά με την τεχνολογία είναι ο γεωγραφικός εντοπισμός της έκτασης με «έξυπνο» κινητό νέας γενιάς, που διαθέτει GPS. Πρόκειται για μία εφαρμογή που μπορεί να δώσει άμεσο αποτέλεσμα στους πολίτες, χωρίς πάντως να είναι απόλυτα αξιόπιστη. Ούτως ή άλλως όμως, τα στοιχεία θα ελεγχθούν στο επόμενο στάδιο της κτηματογράφησης (ανάρτηση), οπότε και υπάρχει η δυνατότητα για διορθώσεις. Σημειώνεται ότι το τοπογραφικό διάγραμμα είναι υποχρεωτικό σε τέσσερις περιπτώσεις: όταν αναφέρεται στο συμβόλαιο, όταν ο πολίτης επικαλείται χρησικτησία, όταν έχει εκδοθεί οικοδομική άδεια (και επομένως υπάρχει τοπογραφικό) ή όταν έχει εκδοθεί για άλλη χρήση (λ.χ., αγοραπωλησία).

Οι περιοχές

Από αύριο Δευτέρα, λοιπόν, σχεδόν τα 2/3 της έκτασης της χώρας αναμένεται να τεθούν υπό κτηματογράφηση. Και λέμε αναμένεται, γιατί μέχρι στιγμής δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα από την Ελληνικό Κτηματολόγιο & Χαρτογράφηση Α.Ε. η συνολική εκκίνηση του «ΚΤΙΜΑ 16», όπως έχει ονομαστεί το πρόγραμμα. Την ευθύνη για την εγκατάσταση και τη λειτουργία των γραφείων κτηματογράφησης έχουν τα μελετητικά γραφεία, που επικράτησαν στον διαγωνισμό και ανέλαβαν το έργο. Από τις 32 συμβάσεις του διαγωνισμού έχουν υπογραφεί οι 27, ενώ για τις άλλες πέντε (Κυκλάδες, Θεσπρωτία - Κέρκυρα, Ρέθυμνο, Χανιά και Ηράκλειο) εκκρεμεί η εκδίκαση ενστάσεων από συμμετέχοντες. Οι περιοχές αυτές εξαιρέθηκαν από τον στόχο ολοκλήρωσης του κτηματολογίου τον Ιούνιο του 2021, καθώς είναι απίθανο να ανατεθούν πριν από το τέλος του έτους και μετατίθενται για το 2022.

Ηδη σε κάποιες περιοχές οι ανάδοχοι έχουν γνωστοποιήσει με καταχωρήσεις σε τοπικά μέσα ότι η συλλογή δηλώσεων θα αρχίσει στις 15 Οκτωβρίου

• Παράδειγμα, τα Δωδεκάνησα, με τη Ρόδο, την Κω, την Κάλυμνο και την Κάρπαθο να ανοίγουν την αυλαία. Την έναρξη της διαδικασίας έχουν ανακοινώσει τα μελετητικά γραφεία και στον νομό Ιωαννίνων.
• Συγκεκριμένα, από την ερχόμενη Δευτέρα θα αρχίσει η υποβολή δηλώσεων ακίνητης περιουσίας στους Δήμους Ιωαννιτών, Ζαγορίου, Μετσόβου, Β. Τζουμέρκων, Ζίτσας, Δωδώνης, Κόνιτσας και Πωγωνίου.
• Δύο εβδομάδες αργότερα, στις 30 Οκτωβρίου, θα δοθεί η εκκίνηση για τους κατοίκους των Δήμων Πρέβεζας, Πάργας και Ζηρού.

Σε αυτήν την τέταρτη φάση θα καταγραφεί συνολικά το 43% των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων της χώρας σε 3.979 κοινότητες. Ως επί το πλείστον, βρίσκονται σε περιοχές αγροτικές ή ορεινές της Αττικής, της Στερεάς Ελλάδας, της Πελοποννήσου, της δυτικής Ελλάδας, των Ιονίων Νήσων, της Θεσσαλίας, της Ηπείρου, της δυτικής, της κεντρικής και της ανατολικής Μακεδονίας, της Θράκης, του βόρειου και του νότιου Αιγαίου, καθώς και της Κρήτης. Ο πληθυσμός που εμπλέκεται στην κτηματογράφηση και τη λειτουργία του συγκεκριμένου έργου υπερβαίνει τα 2.500.000 άτομα (κάτοικοι των εν λόγω περιοχών ή πολίτες που έχουν δικαιώματα σε αυτές).

Το έργο θα εξυπηρετεί περισσότερες από 276.000 συναλλαγές γης ετησίως στις περιοχές τις οποίες καλύπτει και θα επηρεάζει περί τα 600.000 δικαιώματα. Σημειώνεται ότι ο διαγωνισμός είχε προκηρυχθεί πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2013 με συνολικό προϋπολογισμό 572.000.000 ευρώ, ακυρώθηκε όμως λόγω σαφών ενδείξεων για συνεννόηση μελετητικών γραφείων, ώστε να αποκλειστούν δύο ισπανικά γραφεία μελετών.