Οι φόβοι, οι κίνδυνοι και η πραγματικότητα από την πτώση στο Χρηματιστήριο

Μνήμες 2015 έχουν ξυπνήσει τις τελευταίες τρεις εβδομάδες στους καταθέτες, λόγω της σημαντικής πτώσης που κατέγραψαν οι μετοχές των τραπεζών στο χρηματιστήριο. Σύμφωνα με πληροφορίες, στα καταστήματα των ελληνικών τραπεζών καταγράφηκαν επισκέψεις αποταμιευτών που ζητούσαν ενημέρωση για την ασφάλεια των καταθέσεών τους.

Η ανησυχία

Ορισμένοι μάλιστα, ελάχιστοι σε αριθμό, προχώρησαν και σε αναλήψεις μετρητών, φοβούμενοι ότι κάτι τρέχει με τις τράπεζες. Τα επίπεδα των εκροών ήταν πάρα πολύ χαμηλά και απολύτως διαχειρίσιμα.

Ωστόσο οι διοικήσεις των τραπεζών παραμένουν σε επιφυλακή, καθώς δεν αποκλείουν εάν η επίθεση των αγορών στις τραπεζικές μετοχές συνεχιστεί, οι αναλήψεις να αυξηθούν.

Άλλωστε, από την 1η Οκτωβρίου δεν υπάρχει κανένας περιορισμός ως προς τις αναλήψεις μετρητών, που σημαίνει ότι κάθε απότομη αύξηση της ζήτησης για χαρτονομίσματα μπορεί να ενισχύσει τον κίνδυνο ρευστότητας για τους ελληνικούς ομίλους.

Υπάρχει πρόβλημα;

Η αλήθεια με βαλση το σχετικό δημοσίευμα του "moneyonline.gr", είναι ότι θέμα με τις καταθέσεις δεν υπάρχει. Οι ελληνικές τράπεζες πέρασαν με επιτυχία τα stress tests μόλις τον περασμένο Μάιο και κρίθηκαν από την ΕΚΤ ως κεφαλαιακά ισχυρές.

Η μόνη εκκρεμότητα που υπάρχει ως προς τα κεφάλαιά τους, είναι η άντληση 500 εκατ. ευρώ από την Τράπεζα Πειραιώς μέσω ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης, ώστε να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο οι δείκτες κεφαλαιακής της επάρκειας.

Ως εκ τούτου, πιθανότητα για ένα νέο γύρο ανακεφαλαιοποίησης για τα επόμενα 1 - 2 χρόνια δεν υπάρχει.

Γιατί έπεσαν οι μετοχές

Παρ΄ όλα αυτά στο ελληνικό χρηματιστήριο καταγράφηκαν σημαντικές ρευστοποιήσεις στις τραπεζικές μετοχές.
Αφορμή για την εκκίνηση των πωλήσεων αποτέλεσε η αδυναμία της Τράπεζας Πειραιώς να αντλήσει τα 500 εκατ. ευρώ από τις αγορές.

Η διοίκηση της τράπεζας επέλεξε να περιμένει και να μην προχωρήσει αυτή τη στιγμή στην έκδοση των ομολογιών, λόγω του πολύ υψηλού επιτοκίου που της προσφέρθηκε από την αγορά, ενώ και οι τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις με την παραίτηση Κοτζιά, επιδεινώνουν το ήδη αρνητικό κλίμα.

Κερδοσκοπία και κλίμα
Ωστόσο, με δεδομένο το ασταθές χρηματοπιστωτικό περιβάλλον διεθνώς, και ιδιαίτερα στην ευρωζώνη λόγω της κόντρας της ιταλικής κυβέρνησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς, το κλίμα στο χρηματιστήριο «στράβωσε».

• Ξένα funds κυρίως, προχώρησαν σε μαζικές πωλήσεις μετοχές, με στόχο να μειώσουν τη θέση τους στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, αμφισβητώντας μεταξύ άλλων και τη δυνατότητα να καθαρίσουν οι τράπεζες με τα κόκκινα δάνεια την επόμενη 4ετία.

Εξάλλου, δεν αποκλείεται κάποια επενδυτικά σχήματα να εκμεταλλεύτηκαν το γενικευμένο κλίμα αστάθειας και αβεβαιότητας για να κερδοσκοπήσουν, οδηγώντας στην περαιτέρω υποτίμηση των αξιών στο χρηματιστήριο.

Οι εναλλακτικές

Σύμφωνα με τραπεζίτες, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σε αυτή τη φάση, καθιστά επιτακτική την ανάγκη να κλείσει το ανοιχτό μέτωπο της Τράπεζας Πειραιώς, ώστε να μην υπάρχει καμία εστία αμφισβήτησης της κεφαλαιακής της ισχύος.

• Δεν αποκλείεται λοιπόν τις επόμενες ημέρες να αποφασιστεί ακόμη και η άντληση του ποσού των 500 εκατ. ευρώ από το κράτος.
• Με τον τρόπο αυτό, μπορεί οι ιδιώτες μέτοχοι της τράπεζας να χάσουν, λόγω της απομείωσης της συμμετοχής τους στο μετοχικό της κεφάλαιο, ωστόσο η Πειραιώς θα κλείσει μία και καλή την κεφαλαιακή της εκκρεμότητα.
  

Ο κίνδυνος

Έτσι, εκτιμάται ότι θα επανέλθει η ηρεμία στην αγορά και θα αποφευχθεί ο μοναδικός κίνδυνος που υπάρχει αυτή τη στιγμή, ο οποίος δεν είναι άλλος από τις εκροές καταθέσεων.

• Κι αυτό διότι εάν οι αποταμιευτές τρομάξουν από τις εξελίξεις και καταγραφεί ένα νέο κύμα αναλήψεων, τότε ανάλογα με την έντασή του οι αρχές δεν αποκλείεται να προχωρήσουν ακόμη και σε σκλήρυνση των capital controls.
• Δηλαδή να θέσουν εκ νέου όρια στις αναλήψεις μετρητών, λίγες εβδομάδες μετά την πλήρη απελευθέρωσή τους.

Πρόκειται για πολύ κακό σενάριο, καθώς θα πλήξει καίρια την εμπιστοσύνη και θα ανατρέψει τη θετική πορεία που έχει καταγραφεί τον τελευταίο 1,5 χρόνο στο μέτωπο των καταθέσεων.

Ο αγώνας με τα κόκκινα δάνεια

Οι τραπεζικές διοικήσεις πάντως θεωρούν ότι εάν κλείσει το θέμα με τα 500 εκατ. ευρώ της Τράπεζας Πειραιώς, η ηρεμία θα επανέλθει.

1. Από εκεί και πέρα, θα συνεχίσουν την εφαρμογή των σχεδίων μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με στόχο την οριστική εξυγίανση των ισολογισμών τους έως και το τέλος του 2022.
2. Με τον τρόπο αυτό θα αποκατασταθεί πλήρως η εμπιστοσύνη και οι ελληνικές τράπεζες θα ενταχθούν στο υπό δημιουργία πανευρωπαϊκό σύστημα καταθέσεων.
3. Η μόνη περίπτωση να τεθεί ξανά θέμα ανακεφαλαιοποίησης είναι να διαφανεί κάποια στιγμή μετά το 2019 όταν τα νούμερα δεν βγαίνουν.

Αλλά αυτό είναι κάτι που θα το δούμε σε 2 χρόνια περίπου από σήμερα. Προς το παρόν λοιπόν ζήτημα για τις καταθέσεις δεν υπάρχει.