Η ιδιωτική κατανάλωση σε τροχιά ανόδου

Συνέχιση της ανάκαμψης της ιδιωτικής κατανάλωσης, για το επόμενο διάστημα, προβλέπει το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) στο τετραμηνιαίο περιοδικό «Οικονομικές Εξελίξεις».

Όπως αναφέρεται στη σχετική ανάλυση του ΚΕΠΕ, σύμφωνα με τα δεδομένα των Εθνικών Λογαριασμών, η ελαφρά πτωτική τάση που ακολούθησε η ιδιωτική κατανάλωση στο δεύτερο εξάμηνο του 2017 αναστράφηκε σταδιακά στην πορεία του πρώτου εξαμήνου του 2018, με το σχετικό ρυθμό μεταβολής να διαμορφώνεται στο 0% κατά το πρώτο τρίμηνο και στο 1% κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Επιπρόσθετες ενδείξεις για την πρόσφατη πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης παρέχουν οι σχετικές τάσεις αναφορικά με τον μηνιαίο δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο.

1. Ο συγκεκριμένος δείκτης κινήθηκε ως επί το πλείστον ανοδικά στο διάστημα από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούνιο του 2018, με αποτέλεσμα να καταγράψει κατά μέσο όρο στο πρώτο εξάμηνο του 2018 αύξηση της τάξεως του 1,6% ως προς το αντίστοιχο εξάμηνο του 2017.
2. Στην εν λόγω πορεία του γενικού δείκτη συνέτειναν οι θετικές εξελίξεις αναφορικά με τους δείκτες στις δύο από τις τρεις κύριες κατηγορίες καταστημάτων, και συγκεκριμένα στα καταστήματα ειδών διατροφής και στα λοιπά καταστήματα (μεταβολές της τάξεως του 2,0% και 2,4%, αντίστοιχα). Αντίθετα οριακή κάμψη καταγράφηκε στον δείκτη που αφορά τα καταστήματα καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων (μεταβολή της τάξεως του -0,1%). Όσον αφορά την πορεία των δεικτών στις επιμέρους υποκατηγορίες καταστημάτων, στις πέντε από τις οκτώ περιπτώσεις το πρώτο εξάμηνο του 2018 χαρακτηρίστηκε από συνολικά θετικές εξελίξεις.

Πιο ειδικά, οι υποκατηγορίες που αφορούν τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων, τα φαρμακευτικά-καλλυντικά, τα έπιπλα-ηλεκτρικά είδη-οικιακό εξοπλισμό, τα πολυκαταστήματα και την ένδυση-υπόδυση κατέγραψαν κατά μέσον όρο στο πρώτο εξάμηνο θετικές ποσοστιαίες μεταβολές (της τάξεως του 4,1%, 3,0%, 7,6%, 2,7% και 0,9%, αντίστοιχα) ως προς το αντίστοιχο εξάμηνο του 2017.

Αντιθέτως, πέρα από την κατηγορία των καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων, οριακή κάμψη παρουσίασε στο ίδιο διάστημα ο δείκτης στην υποκατηγορία των καταστημάτων βιβλίων-χαρτικών-λοιπών ειδών (-0,2%), ενώ σημαντική υποχώρηση κατέγραψε ο δείκτης στην υποκατηγορία των καταστημάτων τροφίμων-ποτών-καπνού (-6,7%).

• Από τα στοιχεία και τις ενδείξεις που προαναφέρθηκαν, διαφαίνεται ότι η ιδιωτική κατανάλωση επανέρχεται σε τροχιά ανόδου, με σημαντική δυναμική σε επιμέρους υποκατηγορίες της, αλλά και συνεχιζόμενες πιέσεις στην περίπτωση βασικών αγαθών όπως τα καύσιμα αυτοκινήτων και τα τρόφιμα-ποτά-καπνό που πωλούνται σε μικρότερα καταστήματα.
• Οι εξελίξεις αυτές καταδεικνύουν αφενός τις θετικές επιδράσεις που ασκούνται στην κατανάλωση από τη βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος και των βασικών μεγεθών της αγοράς εργασίας, και αφετέρου τις δυσμενείς επιπτώσεις που εξακολουθούν να προκύπτουν λόγω της εναπομένουσας αβεβαιότητας αλλά και των πιέσεων στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών από την εφαρμογή των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής.
• Σε σχέση με τις προοπτικές της ιδιωτικής κατανάλωσης, οι προαναφερόμενες τάσεις αναφορικά με την πρόσφατη πορεία της καταναλωτικής δαπάνης συγκλίνουν σε μία εκτίμηση για συνέχιση της ανάκαμψης της ιδιωτικής κατανάλωσης στα προσεχή τρίμηνα.

Η εκτίμηση αυτή συμβαδίζει με σημαντική βελτίωση στις προσδοκίες των καταναλωτών αναφορικά με τη μελλοντική πορεία της καταναλωτικής τους δαπάνης, όπως αυτές αντανακλώνται στην ανοδική πορεία του δείκτη εμπιστοσύνης καταναλωτών ιδιαίτερα κατά την περίοδο Ιουλίου-Αυγούστου του 2018. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι θετικοί σε σχέση με τις προοπτικές της κατανάλωσης εμφανίζονται και οι λιανέμποροι, με το δείκτη εμπιστοσύνης στο λιανικό εμπόριο να διαμορφώνεται τον Αύγουστο του 2018 σε επίπεδο αισθητά βελτιωμένο σε σχέση με τις αρχές του έτους. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένας βαθμός αβεβαιότητας αναφορικά με τις προοπτικές της κατανάλωσης εξακολουθεί να παραμένει, εν αναμονή αποφάσεων που θα επηρεάσουν τις επιπτώσεις της συνεχιζόμενης δημοσιονομικής προσαρμογής για το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.

Επενδύσεις 

Σχετικά με τις επενδύσεις σημειώνεται ότι η ανοδική πορεία τους κατά το πρώτο εξάμηνο του 2018, αλλά και η γενικότερη πορεία ανάκαμψης της οικονομίας, παραπέμπουν σε μία θετική προοπτική. Από την άλλη πλευρά, η εξέλιξη των επενδύσεων σε μεταφορικό εξοπλισμό, η οποία παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις, δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί, και ενδέχεται να επηρεάσει την εξέλιξη της συνολικής επενδυτικής δαπάνης κατά τα προσεχή τρίμηνα.

• Παράλληλα, η αστάθεια που εξακολουθεί να εμφανίζει ο δείκτης εμπιστοσύνης στις κατασκευές υποδηλώνει ότι ένας βαθμός αβεβαιότητας γύρω από τις προοπτικές των επενδύσεων εξακολουθεί να υφίσταται.
• Επομένως, όπως αναφέρεται στην ανάλυση, παραμένει επιτακτική η ανάγκη μίας συνεχούς προσπάθειας διευκόλυνσης και ενθάρρυνσης της επενδυτικής δραστηριότητας, μέσα από την περαιτέρω σταθεροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος, την υλοποίηση νέων μεγάλων επενδυτικών έργων που βρίσκονται σε αναμονή ή σε εξέλιξη, αλλά και την ομαλοποίηση της χρηματοδότησης και ρευστότητας στην αγορά μέσα από την πλήρη σταθεροποίηση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Η πρόοδος στους καίριους αυτούς τομείς θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την εξέλιξη των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου στο επόμενο διάστημα.