Και στο τέλος κερδίζει η Ανγκελα Μέρκελ

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Η χθεσινή σύνοδος κορυφής της Ε.Ε., η τέταρτη με τηλεδιάσκεψη, κατέληξε στην ανάθεση εντολής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει σε σύντομο χρονικό διάστημα νέες τροποποιημένες προτάσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) που θα καλύψει την περίοδο 2021-2027, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις επιπτώσεις του κορονοϊού στην ευρωπαϊκή οικονομία.

Παράλληλα, συμφώνησαν για το «πάντρεμα» του ΠΔΠ με ένα νέο Ταμείο Ανάκαμψης, αφήνοντας πάλι την Κομισιόν να ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με τους όρους, το ποσό και τους τρόπους χρηματοδότησης (χωρίς να διευκρινίζει εάν θα είναι δάνεια ή επιχορηγήσεις) των πόρων του εν λόγω Ταμείου προς στα κράτη-μέλη.

Η πρόταση 9 κρατών-μελών για έκδοση ευρω-ομολόγου ή κορονο-ομολόγου δεν είχε καμία τύχη μετά την απόρριψή της από τη Γερμανία και τους συμμάχους της. Η Γερμανία, λοιπόν, στηριζόμενη στην Ολλανδία, την Αυστρία, τη Φινλανδία, τη Σουηδία και τη Δανία, ήταν για ακόμα μια φορά ο μεγάλος νικητής της χθεσινής συνόδου.

Οι αποφάσεις που ελήφθησαν ήταν οι προτάσεις που από την αρχή υποστήριξε η Ανγκελα Μέρκελ και οι σύμμαχοί της: να αναζητηθούν λύσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας μόνο μέσω του τροποποιημένου κοινοτικού προϋπολογισμού, από τα σπλάχνα του οποίου θα συσταθεί ένα νέο Ταμείο Ανάκαμψης.

Η πρόταση περί έκδοσης κορονο-ομολόγου, την οποία χαιρέτισε ακόμη και ο Πορτογάλος πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο, προσέκρουσε στις έντονες αντιρρήσεις του Βερολίνου και των συμμάχων του και προστέθηκε στα άλλα τρόπαια που αποτελούν τη συλλογή της Ανγκελα Μέρκελ.

Τι μένει για τις χώρες του Νότου; Στριμωγμένες στην κοινοτική σκακιέρα, δεν τους απομένει παρά να αναζητήσουν μια ηρωική ήττα, επιδιώκοντας, για να σώσουν την παρτίδα στα μάτια της κοινής γνώμης των χωρών τους, να βελτιώσουν τους όρους που θα διέπουν το νέο Ταμείο Ανάκαμψης και αποφεύγοντας να φορτώσουν το ήδη υψηλό δημόσιο χρέος τους. Και φυσικά να παλέψουν για τα οφέλη που τυχόν προκύψουν από τις τροποποιημένες προτάσεις που θα υποβάλει η Κομισιόν για το ΠΔΠ.

Μην ξεχνάμε, όμως, ότι η Ανγκελα Μέρκελ δεν διόρισε, με την ανοχή του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, τη στενή φίλη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο πηδάλιο της Επιτροπής για να «εισπράξει» προτάσεις που δεν συνάδουν με τα γερμανικά συμφέροντα.

Στη συνέντευξη Τύπου, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, χαιρέτισε φυσικά τα αποτελέσματα της χθεσινής συνόδου και αναφέρθηκε στην επικύρωση των συμφωνιών που επιτεύχθηκαν στις 9 Απριλίου από το Eurogroup, οι οποίες αφορούν τη χορήγηση μέσω δανειοδοτήσεων ποσού 540 δισ. ευρώ από ένα πακέτο τριών μέτρων, το οποίο, όπως είπε, δεν αρκεί για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων του κορονοϊού. Μίλησε περί ανάγκης «στρατηγικής αυτονομίας» και προέβλεψε ότι η τροποποιημένη πρόταση της Κομισιόν για το ΠΔΠ θα αποτελέσει ένα «ισχυρό εργαλείο», από το οποίο θα προκύψει μία «κοινή θέση» των κρατών-μελών.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν φρόντισε να μην ανοίξει τα χαρτιά της στην ερώτηση αν το νέο πρόγραμμα ανάκαμψης θα χορηγήσει ενισχύσεις στα κράτη-μέλη υπό τη μορφή δανείων ή επιχορηγήσεων που ζητούν οι χώρες του Νότου ή και τα δύο. Παρατήρησε, όμως, ότι γύρω από το θέμα αυτό υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών. Αυτό που έχει σημασία, είπε, είναι να καθοριστεί ένα πλαίσιο στους κόλπους του τροποποιημένου ΠΔΠ. Και «δεν μιλάμε για δισ. ευρώ αλλά τρισ.»...

Συμφωνία χωρίς αύξηση χρέους ζήτησε η Ελλάδα

Την επείγουσα συγκρότηση ενός Ταμείου Ανάκαμψης (Recovery Fund), επιπροσθέτως της λειτουργίας του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), υποστήριξε κατά την τοποθέτησή του στην τηλεδιάσκεψη της συνόδου κορυφής της Ε.Ε. ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός δήλωσε σύμφωνος με την άποψη ότι το Ταμείο αυτό πρέπει να είναι πολύ μεγάλο και ότι θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί με κάποιου είδους κοινό εργαλείο μακροπρόθεσμου χρέους.

Ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε τη θέση ότι το Ταμείο θα πρέπει να λειτουργήσει εμπροσθοβαρώς και να εστιάσει πρωτίστως σε επιχορηγήσεις προς τα κράτη-μέλη παρά σε δάνεια, επισημαίνοντας ότι «δεν πρέπει να επιτρέψουμε περαιτέρω αύξηση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ». Θέση που βρίσκεται κοντά στη λογική της ισπανικής πρότασης για τη δημιουργία ενός ταμείου 1,5 τρισ. ευρώ.

Σε αυτό το πλαίσιο ο πρωθυπουργός ανέφερε πως μια στρατηγική η οποία δεν θα επιβαρύνει το δημόσιο χρέος κάθε χώρας θα ήταν πράξη προς το συμφέρον όλων των χωρών και όχι μόνο πράξη αλληλεγγύης και σημείωσε ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να κάνει για άλλη μια φορά «πολύ λίγα, πολύ αργά».

Επιπλέον, πρότεινε στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ να ζητήσει από την Κομισιόν την επεξεργασία μιας πολύ συγκεκριμένης πρότασης για την επανέναρξη των αεροπορικών συνδέσεων το συντομότερο δυνατόν. Δήλωσε ακόμα ότι η Ενιαία Αγορά δεν υφίσταται μόνο για να υποστηρίζει την ελεύθερη διακίνηση αγαθών αλλά έχει ως πυλώνα και την ελεύθερη μετακίνηση προσώπων και ζήτησε να υπάρξει άμεσα κοινή δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναφορικά με τον τουρισμό και ειδικότερα να στηριχθεί ο τουρισμός στις χώρες του Νότου.

Σε αυτό το πλαίσιο ανέφερε ότι θα πρέπει να δοθεί εγκαίρως ένα θετικό σήμα στην τουριστική αγορά, καλώντας όλες τις πλευρές να εργαστούν με ταχύτητα. Παράλληλα ο Κυρ. Μητσοτάκης τάχθηκε εκ νέου υπέρ της πρότασης του Ηλία Μόσιαλου για μια κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση όσον αφορά τις πατέντες ενός πιθανού εμβολίου κατά του κορονοϊού προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση των κρατών-μελών σε αυτό όταν θα φτάσουμε στη φάση της μαζικής παραγωγής εμβολίων. Τέλος, αναφέρθηκε και στο ζήτημα των παράνομων τουρκικών ενεργειών, επισημαίνοντας ότι πρέπει να σταλεί ένα καθαρό μήνυμα προς την Τουρκία για τις προκλητικές ενέργειές της τόσο στο Αιγαίο όσο και έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Νωρίτερα ο Κυρ. Μητσοτάκης συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής του ΕΛΚ, όπου αναφέρθηκε στην ανάγκη νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και κοινών παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της υγειονομικής κρίσης. Παράλληλα, επέκρινε τις αποφάσεις του Ούγγρου πρωθυπουργού, ο οποίος κατάργησε το ουγγρικό κοινοβούλιο και προώθησε μέτρα φίμωσης του Τύπου με πρόσχημα την πανδημία. Τέλος, ο πρωθυπουργός πρότεινε -στο πλαίσιο ενθάρρυνσης των πολιτών των χωρών του Βορρά να κάνουν τουρισμό στον Νότο σε περιοχές που είναι υγειονομικά ασφαλείς- να πραγματοποιηθεί η επόμενη σύνοδος κορυφής του ΕΛΚ στην Ελλάδα, το καλοκαίρι. Κάτι που έγινε αποδεκτό.

■ Οσον αφορά τα εγχώρια, η κυβέρνηση ανακοίνωσε, όπως αναμενόταν, την παράταση των περιοριστικών μέτρων κατά μία εβδομάδα, μέχρι τις 4 Μαΐου, οπότε και αναμένεται να ξεκινήσει η εφαρμογή του σχεδίου αποκλιμάκωσης, το οποίο πρόκειται να ανακοινώσει ο Κυρ. Μητσοτάκης την ερχόμενη Δευτέρα ή Τρίτη.

«Ταρακούνημα» από τη Λαγκάρντ

Αρκετά... τρομοκρατική ήταν η παρέμβαση της προέδρου της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ στη χθεσινή σύνοδο των 27 της Ε.Ε. Επιδιώκοντας ένα «ταρακούνημα» και προσπαθώντας να πιέσει για «μείζονες αποφάσεις», προειδοποίησε ότι η ύφεση στην ευρωζώνη μπορεί να φτάσει φέτος ακόμη και το 15% του ΑΕΠ, σύμφωνα βέβαια με το χειρότερο σενάριο.

Η εκτίμηση αυτή είναι πολύ δυσμενέστερη από εκείνη του ΔΝΤ, που την προηγούμενη εβδομάδα προέβλεπε ύφεση έως 9% για την ευρωζώνη. Η Λαγκάρντ, κατά πληροφορίες που μετέδωσε το Reuters, επανέλαβε το κλισέ ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες κινδυνεύουν να κάνουν «πολύ λίγα και πολύ αργά» για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας και τάχθηκε υπέρ ενός ισχυρού και ευέλικτου ταμείου ανάκαμψης που θα διασφαλίσει ότι όλες οι χώρες θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις δημοσιονομικές προκλήσεις της ανάκαμψης.

Στη «σειρήνα συναγερμού» που χτύπησε η Λαγκάρντ συνέβαλαν και τα στοιχεία της εταιρείας IHS Markit για τον δείκτη των υπευθύνων αγορών (PMI) στις επιχειρήσεις της ευρωζώνης, που βυθίστηκε στις 13,5 μονάδες, το χαμηλότερο επίπεδο από τότε που ξεκίνησε να διενεργείται η έρευνα, το 1998. Ο δείκτης αποτυπώνει κυριολεκτικά κατάρρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στη νομισματική ένωση.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η πτώση του δείκτη PMI αντιστοιχεί σε συρρίκνωση της οικονομίας του ευρώ κατά 7,5% το πρώτο τρίμηνο του έτους. Την ίδια εξέλιξη είχαν όλοι οι επιμέρους δείκτες της Markit.

Ο δείκτης PMI για τον τομέα υπηρεσιών καταποντίστηκε στις 11,7 από τις 26,4 μονάδες και ο PMI της μεταποίησης έπεσε τον Απρίλιο στις 33,6 από τις 44,5 μονάδες του Μαρτίου.