Οικοδομικές άδειες: Κενό νόμου οδηγεί σε θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα

«Τρύπα» στη νομοθεσία για τις οικοδομικές εργασίες με άδεια μικρής κλίμακας και «γκρίζες ζώνες» στις κατασκευές, στις οποίες κινούνται επιτήδειοι της αγοράς και ανύποπτοι ιδιοκτήτες, αναζητώντας «γρήγορες και φθηνές λύσεις», φέρνει στην επιφάνεια η νέα τραγωδία σε οικοδομή του Φαλήρου, με δύο νεκρούς εργάτες.

Δύο εργάτες 30 και 50 ετών, που εργάζονταν σε εργασίες ελαιοχρωματισμού πολυώροφης πολυκατοικίας στην οδό Τρίτωνος στο Φάληρο «υπό άγνωστες μέχρι στιγμής συνθήκες βρέθηκαν στο κενό από μεγάλο ύψος», το μεσημέρι της Τρίτης 14 Ιουλίου, όπως λέει το αστυνομικό δελτίο. Αμέσως κλήθηκε η Πυροσβεστική αλλά και ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο σημείο. Δυστυχώς παρά τις προσπάθειες των διασωστών, οι δύο εργάτες δεν κατάφεραν να κρατηθούν στη ζωή.

Οι δύο εργάτες ιρανικής καταγωγής, που δεν θα γυρίσουν ξανά από το μεροκάματο στα σπίτια τους και τις οικογένειες τους προστίθενται στην ατέλειωτη λίστα των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων στις οικοδομές και φέρνουν ξανά στην επιφάνεια τραγικές ελλείψεις και ευθύνες για τις συνθήκες εργασίας στις οικοδομές. Ιδίως για εργασίες σε ύψος, οι οποίες αποτελούν δραστηριότητες πολύ ψηλού κινδύνου. Η πτώση από ύψος αποτελεί συχνή αιτία εργατικών ατυχημάτων, καθώς και σοβαρών και θανατηφόρων ατυχημάτων.

«Έγκλημα»

Ο Παύλος Αλεξανδράκης, γραμματέας του Συνδικάτου Οικοδόμων Αθήνας, σε δηλώσεις του προς του δημοσιογράφους ανέφερε πως: «η εργατική τάξη θρηνεί δύο θύματα, δύο οικοδόμους, που δυστυχώς θυσιάστηκαν στον βωμό του κέρδους, γιατί μιλάμε για έγκλημα.

Το αναβατόριο στο οποίο εργαζόντουσαν δεν είχε πιστοποίηση και δεν πληρούσε και τις προϋποθέσεις για να εργαστεί κάποιος, με αποτέλεσμα σήμερα δύο συνάδελφοί μας να μην γυρίσουν στα σπίτια και τις οικογένειές τους».

Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται τέτοιο είδους δυστύχημα, μέσα σε μάλιστα σύντομο χρονικό διάστημα. «Είναι το έβδομο πανελλαδικά εργατικό δυστύχημα σε λίγες εβδομάδες», σημείωσε ενώ προανήγγειλε κινητοποιήσεις.

Άδειες μικρής κλίμακας 

Τεχνικοί παράγοντες, με αφορμή το τραγικό περιστατικό του Φαλήρου αναφέρουν στο ecopress ότι μία από τις βασικές αιτίες, για τα ατυχήματα σε τέτοιας κατηγορίας εργασίες πρέπει να αναζητηθεί στις προβλέψεις της νομοθεσίας για τις οικοδομικές άδειες. Συγκεκριμένα, σημειώνουν ότι οι επισκευές συντήρησης και ο χρωματισμός των όψεων πολυκατοικιών και άλλων πολυώροφων κτιρίων έχουν εξαιρεθεί από τις εργασίες, για τις οποίες απαιτείται Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας(ΕΕΔΜΚ) και σχετικά προβλέπεται ότι απαιτείται άδεια ΕΕΔΜΚ μόνον για την τοποθέτηση ικριωμάτων.

Ο ρόλος του μηχανικού

Στηριζόμενοι σε αυτήν την πρόβλεψη, πολλοί ιδιοκτήτες επιλέγουν τον εύκολο και γρήγορο δρόμο, που είναι όμως και ο πιο επισφαλής, επικίνδυνος και εντέλει ζημιογόνος.

Κάνουν τις εργασίες επισκευής και χρωματισμού στα κτίρια, χωρίς να χρησιμοποιούν ικριώματα και με αυτόν τον τρόπο παρακάμπτουν να συνεργαστούν με μηχανικό για την Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας, αποφεύγουν να τηρήσουν τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας για εργασίες σε ύψος και συνήθως να απασχολήσουν ασφαλισμένο και έμπειρο προσωπικό, όπως επίσης τη λήψη των αναγκαίων μέτρων υγιεινής και ασφάλειας και ατομικής προστασίας.

Η «αγορά» λένε οι ίδιοι τεχνικοί παράγοντες αξιοποιεί το κενό της νομοθεσίας και προσφέρει «γρήγορες και φθηνές λύσεις», με μη πιστοποιημένα, επικίνδυνα, πολλές φορές αυτοσχέδια αναβατόρια και για να γίνει η εργασία προωθεί εργάτες «καμικάζι», συνήθως αλλοδαπούς με χαμηλά μεροκάματα.

Η απουσία θεσμικού πλαισίου και η ανυπαρξία ελέγχων ενθαρρύνει αυτές τις «γκρίζες ζώνες», οι οποίες μάλιστα διαφημίζονται απλόχερα και ανεύθυνα και μέσω διαδικτύου.

Έτσι οι ιδιοκτήτες πέφτουν στον πειρασμό να κάνουν τη δουλειά τους, χωρίς να πληρώσουν τη συνήθως χαμηλή αμοιβή ενός υπεύθυνου μηχανικού, που θα εξέδιδε νόμιμη άδεια και θα διασφάλιζε την πληρότητα και την αρτιότητα του έργου και την ασφάλεια των εργασιών και των εργαζομένων.

Και αρχίζουν να γράφουν στο τεφτέρι τους τι «κερδίζουν» από τον μηχανικό, που δεν θα πληρώσουν, τη χρήση ικριωμάτων, που δεν θα πληρώσουν, τις εισφορές της άδειας που δεν θα πληρώσουν, τα τέλη προς το δήμο για κατάληψη πεζοδρομίου που δεν θα πληρώσουν, τις νόμιμες αμοιβές των εργαζομένων και τα ένσημα ασφάλισης που επίσης δεν θα πληρώσουν….

Ανυπολόγιστο κόστος

Μέχρι που συχνά γίνεται το κακό και αρχίζουν να μετρούν το λογαριασμό αντίστροφα… Διαπιστώνουν ότι αυτές οι επιλογές στοιχίζουν το ανυπολόγιστο κόστος γα ανθρώπινες ζωές που χάνονται , όπως επίσης ότι καταλήγουν να κοστίζουν πανάκριβα σε οικονομικό κόστος για αποζημιώσεις και δικαστικές περιπέτειες. Νομικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι οι ιδιοκτήτες που θα βρεθούν στην τραγική θέση να έχουν την ευθύνη για τους θανάτους των εργαζομένων σε εργατικό ατύχημα θα έρθουν αντιμέτωποι με δικαστικές αποφάσεις για τεράστιες οικονομικές αποζημιώσεις.

Η νομοθεσία

Σημειώνεται ότι στην απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/43266/1174 (ΦΕΚ B 1843 – 13.05.2020) του Υφυπουργού ΥΠΕΝ που αφορά στις “Εργασίες για τις οποίες απαιτείται Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας (ΕΕΔΜΚ) άρθρου 29 Ν. 4495/17 και απαιτούμενα δικαιολογητικά για την χορήγησή της» σε αντικατάσταση της 69701/4461/12-10-2018 απόφασης του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Διαδικασία έγκρισης και απαιτούμενα δικαιολογητικά για εργασίες για τις οποίες απαιτείται Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας (ΕΕΔΜΚ) καθώς και συμπλήρωση της εργασίας α. και τροποποίηση της εργασίας κη. της παρ. 2 του άρθρου 29 του ν. 4495/2017» (ΦΕΚ Β΄ 4520)” σχετικά με την τοποθέτηση ικριωμάτων προβλέπεται ότι:

Σε αυτήν την περίπτωση απαιτείται κατάθεση σχεδίου και φακέλου ασφάλειας και υγείας του έργου με ορισμό του υπεύθυνου συντονιστή, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ.305/1996 (Α305) και δήλωση ανάληψης της ευθύνης από μηχανικό για την επίβλεψη του έργου

α) Δήλωση ανάθεσης και ανάληψης της ευθύνης από μηχανικό για την επίβλεψη του έργου.

β) Αντίγραφο τοπογραφικού διαγράμματος.

ΕΔΩ τα δικαιολογητικά για όλες τις εργασίες με άδεια μικρής κλίμακας