Κατώτερη του αναμενόμενου η εσωτερική ανταπόκριση στα προεδρικά καλέσματα και ελάχιστη από το εξωτερικό ● Στα ψιλά η είδηση για το νομοσχέδιο το οποίο θα μπλοκάρει τη λειτουργία του Facebook, του Twitter, του YouTube και άλλων μέσων μαζικής δικτύωσης αν δεν συμμορφώνονται με τους νέους κανόνες λογοκρισίας.
«Ο Ερντογάν ξανακάνοντας τζαμί την Αγια-Σοφιά έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την κληρονομιά του ιδρυτή της Τουρκίας, Κεμάλ Ατατούρκ. Με την κίνηση αυτή αφαιρεί από τους Τούρκους την υπερηφάνεια τού να είναι ταυτόχρονα μουσουλμάνοι και λαϊκοί». Οσα είπε στην Deutsche Welle ο Τούρκος νομπελίστας συγγραφέας Ορχάν Παμούκ τα έκανε πράξη ο πρόεδρος της χώρας του χθες λίγο μετά τη μία το μεσημέρι.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σφράγισε με τον πιο επίσημο τρόπο τη μετατροπή της Αγια-Σοφιάς σε τζαμί ύστερα από 86 χρόνια, διαβάζοντας ο ίδιος ορισμένους στίχους του Κορανίου κατά την προσευχή στη μία η ώρα. Φορώντας μάσκα προστασίας για τον κορονοϊό ο ίδιος και όσοι τον συνόδευαν και το χαρακτηριστικό πλεκτό καπελάκι που φορούν οι μουσουλμάνοι την ώρα της προσευχής, πήρε θέση στην πρώτη σειρά και γονάτισε πάνω σε γαλάζιο χαλί.
Κατόπιν, προέβη σε σύντομες δηλώσεις προς τους εκπροσώπους του Τύπου. «Από σήμερα, θα κάνουμε τις απαραίτητες συνεννοήσεις για το έργο αποκατάστασης της Αγίας Σοφίας» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Πιστεύω ότι η επιστροφή του μνημείου σε χώρο μουσουλμανικής προσευχής θα συνεχιστεί, όπως πρέπει. Προσεύχομαι στον Θεό, καθώς εμείς, ως μια κυβέρνηση συνεργασίας, έχουμε καταφέρει να αποκαταστήσουμε την πρέπουσα λειτουργία του τεμένους».
Ηχηρές απουσίες
Χιλιάδες πιστοί πήραν μέρος στην πρώτη μουσουλμανική προσευχή που διαβάστηκε στην Αγια-Σοφιά, εντός και πέριξ του ναού, οι περισσότεροι με μάσκες και κρατώντας αποστάσεις, σύμφωνα με τις υγειονομικές υποδείξεις, επευφημώντας και φωνάζοντας «ο Αλλάχ είναι μεγάλος».
Αν και το «σόου» του Ερντογάν φαίνεται πως πέτυχε τον πρωταρχικό σκοπό του, που ήταν να ικανοποιήσει το σκληροπυρηνικό κοινό του και το πιο θρησκευόμενο κομμάτι της Τουρκίας, εν τούτοις δεν είχε την ευρύτερη απήχηση που θα επιθυμούσε. Στο κάλεσμά του ανταποκρίθηκαν τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου και οι στενοί του σύμμαχοι, όπως ο κυβερνήτης της περιφέρειας της Κωνσταντινούπολης, Αλί Γερλίκαγια, όχι όμως πρώην σύμμαχοι, ούτε πολιτικοί αντίπαλοι. Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης και αντίπαλος του Ερντογάν, Εκρέμ Ιμάμογλου, δήλωσε ότι δεν είχε λάβει πρόσκληση από την κρατική Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων και, όπως είχε ανακοινώσει, χθες θα βρισκόταν στην Αγκυρα, στο τζαμί Χατζί Μπαϊράμ Βελί.
Περίπου 500 προσκλήσεις είχαν σταλεί σε προσωπικότητες από την Τουρκία και το εξωτερικό, αλλά η ανταπόκριση εκτός συνόρων ήταν ανύπαρκτη. Αν και είχε ανακοινωθεί η παρουσία του εμίρη του Κατάρ και του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, τελικά ούτε αυτοί παρευρέθησαν.
Εξ οικείων...
«Η Αγια-Σοφιά έρχεται τώρα στην ατζέντα μόνο και μόνο για να καλύψει άλλα προβλήματα» δήλωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ερντογάν, Αλί Μπαμπατζάν, ο οποίος επίσης απουσίασε.
Ο επικεφαλής του CHP, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, είπε με αφορμή την Αγία Σοφία ότι το μόνο που ενδιαφέρει τον Ερντογάν είναι η εσωτερική πολιτική. Σε μια χώρα όπου η ήδη χειμαζόμενη οικονομία δοκιμάζεται ακόμα πιο σκληρά εξαιτίας του κορονοϊού, ο Ερντογάν δείχνει αποφασισμένος να χρησιμοποιήσει και καρότο και μαστίγιο προκειμένου να παραμείνει στον αφρό.
Μια είδηση που πέρασε στα ψιλά λόγω Αγια-Σοφιάς είναι ότι χθες υποβλήθηκε στην τουρκική Βουλή και θα ψηφιστεί σύντομα νομοσχέδιο το οποίο θα μπλοκάρει τη λειτουργία του Facebook, του Twitter, του YouTube και άλλων μέσων μαζικής δικτύωσης αν δεν συμμορφωθούν με ιδιαίτερα αυστηρούς κανόνες ελέγχου -βλέπε λογοκρισία- που θα ζητήσει η τουρκική κυβέρνηση.