Ενα τραγούδι, μα τι τραγούδι…

Τον Φεβρουάριο του 1979 κάναμε ένα τηλεοπτικό «Παρασκήνιο» για τη Βίκυ Μοσχολιού, σε σκηνοθεσία Μάχης Λιδωρικιώτη και ρεπορτάζ δικό μου (προβλήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου του ίδιου χρόνου). Αν αρχίζω το παρόν κείμενο, το αφιερωμένο στη Μοσχολιού, στα 15 –κιόλας– χρόνια από τον θάνατό της (16 Αυγούστου 2005), χτυπημένη δυο χρόνια πριν από καρκίνο, στα 62 της, είναι επειδή είχε μια ανησυχία για το πώς θα έβγαινε αυτό το κομμάτι που θα γυριζόταν κυρίως στο σπίτι της (καθώς όλες οι εκπομπές του «Παρασκηνίου» γυρίζονταν σε εξωτερικούς χώρους). «Τι θα με ρωτήσεις;» «Μήπως μπορώ να έχω κάπου τις απαντήσεις και να τις διαβάζω;» Τέτοια… Την καθησύχασα. (Σε κατοπινές συνεντεύξεις της δεν φαινόταν να έχει τέτοιο πρόβλημα.) Κι ας προστεθεί ότι πρόθεσή μας ήταν να κάνουμε ένα πορτρέτο με την καλλιτεχνική της διαδρομή και όχι την (πολυσυζητημένη) προσωπική της ζωή.

Από τον Κεραμεικό

Γεννημένη σε μια φτωχογειτονιά, στον Κεραμεικό, έκανε για επιβίωση διάφορες δουλειές (κυρίως κορδελιάστρα). Ωστόσο, παρά τις αντιδράσεις των δικών της κατάφερε να μπει σε νεαρή ηλικία στο τραγούδι και, στα χρόνια που ακολούθησαν, να συνδέσει τη χαρακτηριστική, αισθαντική και λίγο βραχνή φωνή της με τα καλύτερα τραγούδια των σπουδαιότερων Ελλήνων συνθετών: Σταύρο Ξαρχάκο, Γιώργο Ζαμπέτα, Μίκη Θεοδωράκη, Γιάννη Μαρκόπουλο, Ακη Πάνου, Βασίλη Τσιτσάνη, Μίμη Πλέσσα, Γιάννη Σπανό, Σταύρο Κουγιουμτζή, Γιώργο Χατζηνάσιο, Λουκιανό Κηλαηδόνη…

Καθοριστικό σημείο στην καλλιτεχνική διαδρομή της ήταν η ερμηνεία της στο τραγούδι –μα τι τραγούδι…– του Σταύρου Ξαρχάκου «Χάθηκε το φεγγάρι», σε στίχους του Βαγγέλη Γκούφα, στην κινηματογραφική ταινία «Λόλα». «Ογκόλιθο του ελληνικού τραγουδιού» την είχε αποκαλέσει ο Μίκης Θεοδωράκης και «Κοτοπούλη του τραγουδιού» ο Γιάννης Τσαρούχης. Εμφανίσεις σε κέντρα, σε μπουάτ της Πλάκας, συναυλίες στο εξωτερικό, όπως «Κάρνεγκι Χολ» της Ν. Υόρκης», «Αλμπερτ Χολ» του Λονδίνου, «Ολυμπιά» του Παρισιού, καθώς και πλούσια δισκογραφία (περί τους εκατό δίσκους) συνθέτουν την καλλιτεχνική της διαδρομή.

Μερικοί τίτλοι τραγουδιών που συνδέονται με τη φωνή της, πλην του «Χάθηκε το φεγγάρι»: «Ανθρωποι μονάχοι», «Ναύτης βγήκε στη στεριά για περιπολία», «Δεν κλαίω για τώρα», «Ξενύχτησα στην πόρτα σου», «Τα τρένα που φύγαν», «Μιλώ για τα παιδιά μου», «Ετσ’ είν’ η ζωή», «Δεν ξέρω πόσο σ’ αγαπώ, «Θα κλείσω τα μάτια», «Τι έχει και κλαίει το παιδί», «Τι να φταίει»…

Για τη Βίκυ

Η Βίκυ Μοσχολιού, εκτός από τον θαυμασμό του κοινού, έχαιρε και της εκτίμησης των συναδέλφων της. Στις 7 Ιουλίου 2005, λίγες ημέρες πριν από τον θάνατό της, με πρωτοβουλία της Χαρούλας Αλεξίου διοργανώθηκε συναυλία προς τιμήν της στο Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη» (κάτι που προφανώς είχε συγκινήσει ιδιαίτερα την ίδια), στην οποία συμμετείχαν, πλην της Αλεξίου, άλλες εννέα κυρίες του ελληνικού τραγουδιού: Ελευθερία Αρβανιτάκη, Μελίνα Ασλανίδου, Δήμητρα Γαλάνη, Γλυκερία, Μελίνα Κανά, Μαρινέλλα, Ανδριάνα Μπάμπαλη, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Τάνια Τσανακλίδου. Τίτλος της συναυλίας (με τραγούδια από το ρεπερτόριο της Μοσχολιού): «Δεν ξέρεις πόσο σ’ αγαπώ…», που έναν χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε και σε διπλό άλμπουμ.

«Μια βαθιά τιμή σ’ εκείνη που στο πέρασμα του χρόνου έχει λάμψει με την ερμηνεία της και έχει αφήσει τη σφραγίδα της», είπε η Χάρις Αλεξίου. Η Δήμητρα Γαλάνη: «Ολες μας έχουμε ζηλέψει με θεμιτό τρόπο το ρεπερτόριο της Βίκυς. Για μας είναι μια σχολή». Η Μαρινέλλα: «Εχει ερμηνεύσει θησαυρούς. Εμείς αυτό που είχαμε να κάνουμε είναι να τους πάμε όσο καλύτερα μπορούμε». Και η Τάνια Τσανακλίδου: «Είναι ένα πλάσμα με ήθος, αξίες και διακριτικότητα, που όλα αυτά τα χρόνια μάς έχει μάθει την αγάπη».

Στο πλαίσιο

☞ Παρά τις αντίξοες συνθήκες και τις συνεχιζόμενες προκλήσεις των Τούρκων, θα πραγματοποιηθεί –ως θεσμός πλέον– από 23 έως 30 Αυγούστου, για πέμπτη κατά σειρά χρονιά, το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελόριζου «Πέρα από τα Σύνορα». Θα διαγωνιστούν 24 ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους (από 300 που είχαν υποβληθεί), από 18 χώρες. Ταινίες με επίκαιρα –και διαχρονικά– θέματα, που αφορούν γεγονότα, λαούς και πολιτισμούς. Εν ολίγοις, μια πλούσια γιορτή πολιτισμού στο ακριτικό ελληνικό –και ευρωπαϊκό– νησί.

☞ Δεν είναι μόνο οι ταινίες και τα βραβεία που θα απονεμηθούν, είναι και μια σειρά από αξιόλογες εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων: Αφιέρωμα στον «πατριάρχη» του ρεμπέτικου Μάρκο Βαμβακάρη, παράλληλα με την προβολή της ταινίας «Μάρκος» της Σοφίας Παπαζήλου. Εκθεση φωτογραφιών Χρήστου Σιμάτου (που συνοδεύεται με την έκδοση ενός καλαίσθητου λευκώματος). Εκθεση γλυπτικής του Αλέξανδρου Ζυγούρη. Εκπαιδευτικές δράσεις για παιδιά και συζητήσεις, ενώ στην τελετή λήξης θα δοθεί συναυλία του Δημήτρη Μπάση και του συγκροτήματός του. Η παρακολούθηση των εκδηλώσεων είναι δωρεάν.

☞ Αρκετές οι εκδηλώσεις και τα βραβεία, αρκετοί και οι φορείς που συμβάλλουν στην πραγματοποίησή του φεστιβάλ: η γαλλική οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Εcranes des mondes, η Βουλή των Ελλήνων, η Γενική Γραμματεία Αποδήμου Ελληνισμού, το υπουργείο Πολιτισμού, οι πρεσβείες ΗΠΑ, Αυστραλίας και Ισραήλ, ο Σύνδεσμος Αναβίωσης Καστελόριζου Σίδνεϊ, ο Δήμος Μεγίστης, η Ενωση Σεναριογράφων Ελλάδος. «Ψυχή» του φεστιβάλ, το δραστήριο Ιδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ), με επικεφαλής τη γενική γραμματέα του Ειρήνη Σαρίογλου, που είναι και καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ. Περισσότερες πληροφορίες: WWW.beyonders.gr

ΚΑΙ… Οι καταρρακτώδεις βροχές στο κατακαλόκαιρο μας έλειπαν.