Δωρεάν εμβόλια για όλους! |

Η πανδημία του κορονοϊού δίνει την ευκαιρία να δοκιμαστεί ένας κρίσιμος θεσμός της Ε.Ε. που βασίζεται στην κινητοποίηση των πολιτών. «Η δημόσια υγεία πάνω από τα κέρδη», είναι το κεντρικό σύνθημα των διοργανωτών της νέας Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας που θα πρέπει να συγκεντρώσει το προσεχές διάστημα την υποστήριξη τουλάχιστον 1 εκατ. Ευρωπαίων, ώστε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει νομοθετικές και άλλες δράσεις

Εμβόλια κατά των πανδημιών δωρεάν και για όλους είναι το κεντρικό αίτημα της νέας Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών (ΕΠΠ), την οποία την περασμένη Παρασκευή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να καταχωρίσει, ώστε σε δεύτερο χρόνο να εξετάσει την ουσία της με ενδεχόμενο να αναλάβει σχετική νομοθετική πρωτοβουλία.

Είναι προφανές, πέρα από το γεγονός ότι η νέα ΕΠΠ με τίτλο «Δικαίωμα θεραπείας» κρίθηκε τυπικά παραδεκτή, ότι στα κριτήρια της Κομισιόν μέτρησε και η απόλυτη επικαιρότητά της καθώς και ο «συγχρονισμός" με τη δική της στρατηγική εμβολίων και τις συμφωνίες προαγοράς που η Επιτροπή είτε έχει ήδη συνάψει είτε έχει προσυμφωνήσει με τέσσερις εταιρείες και αντίστοιχα πιθανά εμβόλια.

Οι διοργανωτές της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας «Δικαίωμα θεραπείας» καλούν την Ε.Ε. «να θέσει τη δημόσια υγεία πάνω από το ιδιωτικό κέρδος και να καταστήσει τα εμβόλια κατά των πανδημιών και τις θεραπείες παγκόσμια δημόσια αγαθά, δωρεάν προσβάσιμα σε όλους».

Οι διοργανωτές της πρωτοβουλίας ζητούν:

■ Να ληφθεί μέριμνα ώστε τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, να μην παρεμποδίζουν την προσβασιμότητα και τη διαθεσιμότητα οποιουδήποτε μελλοντικού εμβολίου ή θεραπείας για την αντιμετώπιση της COVID-19.

■ Να εξασφαλιστεί ότι η νομοθεσία της Ε.Ε. για τα δεδομένα και την εμπορική αποκλειστικότητα δεν περιορίζει την άμεση αποτελεσματικότητα των υποχρεωτικών αδειών που εκδίδουν τα κράτη-μέλη.

■ Να θεσπιστούν νομικές υποχρεώσεις για δικαιούχους κονδυλίων της Ε.Ε. -κράτη, οργανισμούς, εταιρείες- να ανταλλάσσουν γνώσεις και πληροφορίες σχετικά με την τεχνολογία υγείας και τις πατέντες που αφορούν τον COVID-19.

■ Επίσης, όλοι οι εμπλεκόμενοι στην παραγωγή εμβολίων ή θεραπειών, εφόσον τυγχάνουν χρηματοδότησης από την Ε.Ε., να υποχρεούνται να παρέχουν διαφάνεια στις δημόσιες διαβουλεύσεις και στο κόστος παραγωγής, καθώς και ρήτρες προσβασιμότητας και οικονομικής προσιτότητας σε συνδυασμό με μη αποκλειστικές άδειες.

Είναι σαφές ότι φιλοσοφία της πρωτοβουλίας είναι να αποτραπεί ο «εθνικισμός των εμβολίων», όπως ζήτησε πρόσφατα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο «ανταγωνισμός της πατέντας» ανάμεσα στις εταιρείες που επενδύουν στα πιθανά εμβόλια, αλλά και ο διαγκωνισμός ανάμεσα στα κράτη-μέλη για «προτεραιότητες» στην εξασφάλιση δόσεων εμβολίων.

Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών είναι ένας σχετικά νέος θεσμός της Ε.Ε. «δημοκρατίας από τα κάτω» (από το 2012), που δίνει τη δικαίωμα σε Ευρωπαίους να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 1 εκατ. υπογραφές πολιτών της Ε.Ε. από τουλάχιστον 7 χώρες πάνω σε μια πρόταση ανάληψης νομοθετικής ή άλλης δράσης από την Κομισιόν για θέμα που εντάσσεται στις αρμοδιότητές της και στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές.

Τα στατιστικά

Από το 2014 έχουν υποβληθεί 98 αιτήσεις καταχώρισης Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών. 75 έχουν καταχωριστεί, έχουν απορριφθεί 29, ενώ μόνο 5 έχουν πετύχει, συγκεντρώνοντας τον αναγκαίο αριθμό υπογραφών. Η πρώτη επιτυχημένη πρωτοβουλία ήταν το «Δικαίωμα στο Νερό» (Right2Water), με 1,6 εκατ. υπογραφές, για την οποία Επιτροπή έχει ξεκινήσει μεταξύ άλλων διαδικασία αναθεώρησης των οδηγιών για το πόσιμο νερό και για τη διαχείριση των υδάτων. Επιτυχημένη ήταν επίσης η ΕΠΠ για την απαγόρευση της γλυφοσάτης. Από τις πρόσφατες ΕΠΠ που είναι σε εξέλιξη, ενδιαφέρουσα είναι αυτή για τη «Χορήγηση βασικού και άνευ όρων εισοδήματος (UBI) σε όλη την Ε.Ε.».

#Οχι κέρδη από την πανδημία

#Right2Cure, #Οχι κέρδη από την πανδημία, είναι τα «χάσταγκ» της πρωτοβουλίας, οι διοργανωτές της οποίας μεταξύ άλλων αναφέρουν: «Ερευνητές σε όλο τον κόσμο εργάζονται για ανάπτυξη εμβολίων και θεραπειών, συχνά χρησιμοποιώντας τεράστια ποσά από τα δημόσια ταμεία. Πνευματικά δικαιώματα, όπως πατέντες, δεν πρέπει να περιορίζουν γρήγορη πρόσβαση σε εμβόλια και θεραπείες για όλους. Θέλουμε να διασφαλίσουμε εγγυημένη πρόσβαση σε διαγνωστικά τεστ, θεραπείες και εμβόλια σχετικά με τον COVID-19.

Οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες δεν πρέπει να κερδοσκοπήσουν από την πανδημία σε βάρος της υγείας των ανθρώπων. Τη δεκαετία του 1990, πολυεθνικές φαρμακευτικές χρησιμοποίησαν τις πατέντες για τη θεραπεία του HIV για να επιβάλουν εξωφρενικές τιμές στα προϊόντα τους. Εκατομμύρια ζωές χάθηκαν... Η Ε.Ε. πρέπει να θέσει τη δημόσια υγεία πάνω από τα ιδιωτικά κέρδη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να εγγυηθεί ότι εμβόλια και θεραπείες ενάντια στην πανδημία θα καταστούν καθολικό δημόσιο αγαθό, ελεύθερα προσβάσιμο σε όλους».

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ: Θεσπίστηκε με τη Συνθήκη της Λισσαβόνας ως μέσο για να μπορούν οι πολίτες να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ατζέντας της Ε.Ε. Αρχισε να εφαρμόζεται από τον Απρίλιο του 2012. Για να καταχωριστεί επίσημα μια ΕΠΠ πρέπει η Κομισιόν να την κρίνει παραδεκτή. Προϋποθέσεις γι' αυτό είναι η πρόταση της ΕΠΠ να είναι εντός των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής, να μην είναι καταχρηστική, επιπόλαιη ή κακόβουλη και να μην αντίκειται στις αρχές της Ε.Ε.

ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ: Για να ξεκινήσει κανείς μια ΕΠΠ δημιουργεί πρώτα λογαριασμό διοργανωτή και στη συνέχεια υποβάλλει αίτηση καταχώρισης, σε οποιαδήποτε από τις επίσημες γλώσσες της Ε.Ε., επομένως και στα ελληνικά. Στον ιστότοπο: https://europa.eu/citizens-initiative/how-it-works_el υπάρχει αναλυτικός οδηγός με τα έξι βήματα μέχρι να γίνει δεκτή μια πρωτοβουλία.

ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ: Αφού η Κομισιόν κρίνει παραδεκτή την πρωτοβουλία, οι διοργανωτές έχουν 12 μήνες προθεσμία να συγκεντρώσουν -ηλεκτρονικά ή έντυπα- τουλάχιστον 1 εκατ. υπογραφές υποστήριξης από πολίτες με δικαίωμα ψήφου, από τουλάχιστον 7 χώρες. Ακολουθεί διαδικασία επαλήθευσης των υπογραφών υποστήριξης από τις αρμόδιες αρχές κάθε χώρας (στην Ελλάδα το υπουργείο Εσωτερικών) και στη συνέχεια η υποβολή της ΕΠΠ στην Επιτροπή.

Στη συνέχεια οργανώνεται συνάντηση των διοργανωτών με εκπροσώπους της Επιτροπής και δημόσια ακρόαση στο Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο έχει τη δυνατότητα να φέρει και ψήφισμα υποστήριξης της πρωτοβουλίας. Τέλος, η Επιτροπή ανακοινώνει αν προτίθεται να αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία ή άλλες δράσεις προώθησης των αιτημάτων της ΕΠΠ.

Ιστοσελίδα της πρωτοβουλίας όπου συγκεντρώνονται υπογραφές:

https://www.right2cure.eu/el (και στα ελληνικά)

Η επίσημη καταχώριση της πρωτοβουλίας «Δικαίωμα θεραπείας»:

https://europa.eu/citizens-initiative/initiatives/details/2020/000005_en

Η ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών στα ελληνικά:

https://europa.eu/citizens-initiative/home_el