Σκηνές ξεριζωμού εκτυλίσσονται στα εδάφη του Ναγκόρνο Καραμπάχ που μέχρι σήμερα κατοικούνταν από Αρμένιους και από αύριο περιέρχονται στον έλεγχο των Αζέρων, μετά την κατάπαυση του πυρός που υπεγράφη ανάμεσα σε Μπακού και Γεραβάν, υπό την αιγίδα της Μόσχας.
Το κείμενο της συμφωνίας προβλέπει ότι ένα τμήμα του θύλακα, ο οποίος τις τελευταίες εβδομάδες αποτέλεσε πεδίο σφοδρών συγκρούσεων, θα τεθεί υπό τον έλεγχο των αζερικών δυνάμεων ασφαλείας.
Παράλληλα, προβλέπει την ασφαλή μετακίνηση των αρμενικών πληθυσμών των συγκεκριμένων περιοχών προς τα υπόλοιπα τμήματα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, τα οποία παραμένουν εκτός της κυριότητας των Αζέρων.
Τις τελευταίες ημέρες, Αρμένιοι που εγκαταλείπουν τα χωριά που θα περάσουν στα χέρια των Αζέρων, πυρπολούν τα σπίτια τους πριν πάρουν τον δρόμο για την Αρμενία.
«Είναι η τελευταία ημέρα, αύριο οι Αζέροι στρατιώτες θα είναι εκεί», δήλωσε στρατιώτης στο χωριό Τσαρακτάρ, στην περιοχή Τσαλμπατσάρ, που θα παραχωρηθεί στο Μπακού.
Μόνο σε αυτό το χωριό, που σηματοδοτεί το όριο με την γειτονική περιοχή του Μαρτακέρτ, που θα παραμείνει υπό τον έλεγχο των Αρμενίων, τουλάχιστον έξι κατοικίες καίγονταν σήμερα το πρωί. Οι φλόγες έβγαιναν από τα παράθυρα ενώ γκρίζος καπνός υψωνόταν στον ουρανό πάνω από την κοιλάδα της περιοχής.
«Είναι το σπίτι μου, δεν μπορώ να το αφήσω στους Τούρκους», όπως συχνά χαρακτηρίζονται οι Αζέροι από τους Αρμένιους, εξήγησε στον ανταποκριτή του Γαλλικού Πρακτορείου ο ιδιοκτήτης ενός εκ των σπιτιών, ενώ πετούσε εύφλεκτα υλικά και προσανάμματα στα οποία είχε περιχύσει βενζίνη σε μια προσπάθεια να βάλει φωτιά στο πάτωμα του πρώην καθιστικού, σε ένα εντελώς πλέον άδειο σπίτι.
«Περιμέναμε να κανονιστεί. Αλλά όταν άρχισαν να διαλύουν τον υδροηλεκτρικό σταθμό, καταλάβαμε», πρόσθεσε. «Όλος ο κόσμος θα πυρπολήσει σήμερα το σπίτι του… Μας έχουν δώσει έως τα μεσάνυχτα για να φύγουμε».
«Μεταφέραμε και τον τάφο των γονιών μας, οι Αζέροι θα θελήσουν να τους βεβηλώσουν, είναι αβάσταχτο», είπε.
Μια ημέρα νωρίτερα, τουλάχιστον 12 σπίτια πυρπολήθηκαν στο ίδιο χωριό και στη γύρω περιοχή.
Η ειρηνευτική συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ του Γερεβάν και του Μπακού υπό την αιγίδα της Μόσχας έδωσε τέλος σε σχεδόν επτά εβδομάδες σφοδρών συγκρούσεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Βάσει της συμφωνίας, το Αζερμπαϊτζάν ανακτά μεγάλα εδάφη που τελούσαν υπό τον έλεγχο των Αρμενίων, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Έτσι, αρκετοί Αρμένιοι αποφάσισαν, προτού φύγουν και παραδώσουν τα σπίτια τους, να βάλουν φωτιά και να τα κάψουν.
Η κατάπαυση του πυρός υπεγράφη, προκειμένου η Αρμενία να αποφύγει μια οδυνηρή πολεμική ήττα, η οποία ενδεχομένως θα της στοίχιζε το σύνολο των εδαφών του Ναγκόρνο Καραμπάχ, συμπεριλαμβανομένης και της πρωτεύουσας του θύλακα, Στεπανακέρτ.
Το Ναγκόρνο - Καραμπάχ βρίσκεται στον νότιο Καύκασο, ανάμεσα στις δύο πρώην σοβιετικές χώρες. Το μεγαλύτερο μέρος τελεί υπό τον έλεγχο της Δημοκρατίας του Αρτσάχ, η οποία αποτελεί ένα de facto ανεξάρτητο κράτος, υποστηριζόμενο από την Αρμενία.
Μέχρι το 1994, όταν ξέσπασε η πρώτη σοβαρή κρίση, η συγκεκριμένη περιοχή βρισκόταν στον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν, ενώ έως σήμερα εξακολουθεί να αναγνωρίζεται διεθνώς ως τμήμα της αζέρικης επικράτειας.