Τόπο στα νιάτα |

Στην πρώτη κιόλας σελίδα της πρώτης περιπέτειας του Αστερίξ των Rene Goscinny και Albert Uderzo από το μακρινό 1959, οι αναγνώστες μαθαίνουν για την ήττα των Γαλατών από τις ρωμαϊκές λεγεώνες το 50 π.Χ. και βλέπουν τον Αρβέρνιο αρχηγό Βερσινζετορίξ να αποθέτει τα όπλα του στον Καίσαρα. Από τότε όλη η Γαλατία τελεί υπό την κατοχή των Ρωμαίων. Ολη; Οχι όλη καθώς το χωριό των Αστερίξ και Οβελίξ παραμένει ανυπότακτο και ανυπάκουο.

Από τότε επίσης, οι Goscinny και Uderzo έφτιαξαν πολλές ακόμα ιστορίες με το μοτίβο της γαλατικής αντίστασης να κυριαρχεί. Μετά τον θάνατο του Goscinny το 1977, ο Uderzo συνέχισε μόνος του για να παραδώσει το 2013 στους Jean-Yves Ferri (σενάριο) και Didier Conrad (σχέδια) που από τότε έχουν συνεργαστεί σε τέσσερις ιστορίες. Ο Uderzo πέθανε τον περασμένο Μάρτιο, λίγο μετά την κυκλοφορία της 38ης περιπέτειας και τέταρτης των νέων δημιουργών. Μιας καταπληκτικής και διαφορετικής ιστορίας που πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε και στα ελληνικά (εκδόσεις Μαμούθ Κόμιξ) με πρωταγωνίστρια την κόρη του Βερσινζετορίξ. Μια νέα κοπέλα που, με το όνομα Αδρεναλίνη και κουβαλώντας στις πλάτες της χωρίς να ρωτηθεί και χωρίς να το επιλέξει ένα τεράστιο συμβολικό κύρος, αρνείται να γίνει μέρος του αέναου κύκλου της βίας.

Και στις τρεις προηγούμενες ιστορίες τους (Ο Αστερίξ στους Πίκτους, Ο Πάπυρος του Καίσαρα, Ο Αστερίξ και ο Υπεριταλικός) οι Ferri και Conrad απέδειξαν ότι είναι άξιοι συνεχιστές των Goscinny και Uderzo. Τόσο το χιούμορ του Ferri με τους ευφυείς αναχρονισμούς, τη λεπτή ειρωνεία, τις πολιτικές αιχμές και τις έμμεσες αναφορές σε υπαρκτά πρόσωπα όσο και τα σχέδια του Conrad με τις εντυπωσιακές πολυπρόσωπες σκηνές και τις απολαυστικές μάχες με τους Ρωμαίους, αλλά και τους τρικούβερτους καβγάδες μεταξύ Γαλατών για ψύλλου πήδημα, αποδεικνύουν ότι ο μύθος του Αστερίξ μπορεί να έχει ακόμα πολλές συνέχειες και να παραμένει επίκαιρος. Κάτι που γίνεται ακόμα πιο εμφατικό με την «Κόρη του Βερσινζετορίξ» και τα νέα σεναριακά μονοπάτια που τολμούν να σκιαγραφήσουν και να διασχίσουν οι δύο Γάλλοι καλλιτέχνες. Κι αυτό γιατί η πραγματική πρωταγωνίστρια στη νέα περιπέτεια απέχει πολύ από το πρότυπο του γενναίου και ανυπότακτου πολεμιστή.

Δεν είναι δυνατή ούτε θέλει να πίνει μαγικό ζωμό για να ξυλοφορτώνει Ρωμαίους. Δεν εκπροσωπεί τον τόπο της ούτε πασχίζει να κάνει υπερήφανο τον λαό της. Δεν τη συνδέει τίποτα με το παρελθόν της, αντιθέτως προσπαθεί να αποκοπεί από αυτό για να νιώσει ελεύθερη και να ακολουθήσει τον δρόμο της καρδιάς της και των ονείρων της. Είναι μια αναχωρήτρια που δεν διστάζει να το σκάσει από κάθε κατάσταση που την καθιστά εκμεταλλεύσιμο προϊόν λόγω του ονόματός της και του εμβληματικής σημασίας κολιέ της. Την αναζητούν ο Καίσαρας και οι προδότες που συνεργάζονται μαζί του, τη θέλουν δική τους οι Γαλάτες συμπολεμιστές του μπαμπά της, τη φυλάνε ο Αστερίξ, ο Οβελίξ κι ολόκληρο το χωριό τους. Αλλά αυτή νιώθει καλά μόνο με τους συνομηλίκους της. Κι όταν δεν τη χωρά ο τόπος απλώς φεύγει.

«Να ’χεις τον νου σου, την κοπανάει» προειδοποιούν όλοι όποιον αναλαμβάνει να την προσέχει. Μα αυτή εντέλει θα την κοπανήσει γιατί δεν θέλει να την προσέχει κανείς, προκαλώντας καταδιώξεις σε στεριά και θάλασσα και άγριο ξύλο με όλους εναντίον όλων στο γνώριμο ύφος της σειράς.

Ενα μοτίβο που συνεχίζεται μεν αλλά αυτοσαρκαστικά υπονομεύεται κιόλας από την έντονη συμμετοχή των εφήβων. Η Αδρεναλίνη, αντί να γίνεται αντικείμενο θαυμασμού, επιλέγει να συναντά τους έφηβους φίλους της στο απόμερο νταμάρι του Οβελίξ, μακριά από τους μεγάλους, και να συζητούν γι' αυτά που απασχολούν τα παιδιά. Με αθωότητα, ειλικρίνεια και με τους δικούς τους κώδικες, οι έφηβοι αρνούνται να βαδίσουν στα χνάρια των γονιών τους. Ο γιος του ψαρά και ο γιος του σιδερά, αντί να σκοτώνονται στο ξύλο όπως οι πατεράδες τους, κουβεντιάζουν για το μέλλον τους, για τις ανασφάλειές τους, για τα ρούχα τους, για τη διατροφή τους, για το περιβάλλον, για την καταπίεση που αισθάνονται, για τις κακές συνήθειες των γονιών τους. Και βρίσκουν σύμμαχο την ορφανή Αδρεναλίνη, που εντέλει είναι πιο ανυπότακτη από όλους, αρνούμενη να υποδυθεί έναν ρόλο που δεν της ανήκει.

Αυτή θέλει μόνο να βοηθά τους συνανθρώπους της. Πασχίζει η Μιμίνα να την πείσει να ντύνεται «γυναικεία» για να αποκτήσει θηλυκότητα κι αυτή απαντά «Οχι, είναι βλακεία να ντυθώ σαν κορίτσι! Εμένα μ’ αρέσει να ντύνομαι γοτθικά. Κι έπειτα δεν θέλω να ασχολούνται μαζί μου!». Και λίγο παρακάτω: «Θα πάω να βοηθήσω τα ορφανά παιδιά όπως εγώ… Θα τα πάω σε ένα απομονωμένο νησί πέρα από τη γνωστή Γη, εκεί όπου οι Ρωμαίοι δεν θα με βρουν ποτέ».

Μπορεί να φαίνεται διδακτική και ανιαρή η ιστορία των Ferri και Conrad με πρωταγωνίστρια μια κοπέλα που δεν επιθυμεί να δέρνει ούτε να δέρνονται γι’ αυτήν και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των υπολοίπων γιατί δεν χωρά σε καλούπια. Δεν είναι όμως. Είναι διανθισμένη με τόσα αστεία και τόσες αναφορές που θυμίζει τις καλύτερες στιγμές των πρώτων εμπνευστών της: το θέμα της ιστορίας είναι υβρίδιο των περιπετειών «Ο Αστερίξ και η Χύτρα» και «Ο Αστερίξ στην Ισπανία», μόνο που το γεμάτο λεφτά μαγειρικό σκεύος και το εγωιστικό πιτσιρίκι έχουν αντικατασταθεί από την κόρη του Βερσινζετορίξ που με τον νεανικό της αυθορμητισμό γίνεται πρότυπο, αντιστεκόμενη στα στερεότυπα, το όνομα του Βερσινζετορίξ εκφέρεται χαμηλόφωνα από όλους και γράφεται με μικρότερους χαρακτήρες γιατί θυμίζει την ήττα, παραπέμποντας στον Βόλντεμορτ του Χάρι Πότερ, που το όνομά του δεν λέγεται ποτέ, ο νεαρός που θα πάρει μαζί του την Αδρεναλίνη είναι ένα ονειροπόλο παιδί των λουλουδιών που λέγεται Λετιτμπίξ κ.ά.

Αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο στη νέα ιστορία είναι η αναβαθμισμένη θέση των παιδιών, των νέων γενικότερα. Σε μια σειρά που βασίζεται εδώ και 60 χρόνια σε συγκεκριμένη σεναριακή ιδέα, αυτήν του υπέρ πάντων αγώνα για την ελευθερία και την ανεξαρτησία, με τους ενηλίκους να λύνουν τα προβλήματά τους με τη βία, ακόμα κι όταν μπορούν να την αποφύγουν, τα παιδιά εμφανίζονταν σπάνια και κυρίως για να συνεισφέρουν στο καλοπροαίρετο χιούμορ με την αφέλειά τους, την αταίριαστη με το πνεύμα της ιστορίας και τις συνήθειες των ενηλίκων, άρα και εμμέσως μη «αποδεκτή», συμπεριφορά τους.

Η Αδρεναλίνη και τα παιδιά των Γαλατών έρχονται να «διορθώσουν» με τις πράξεις τους αυτή την ακούσια υπεραπλούστευση. Αντιμετωπίζουν την κατάσταση με σύνεση, έχουν επιχειρήματα, συζητούν ήρεμα, δεν καταφεύγουν στη βία, στέκονται αλληλέγγυα το ένα στο άλλο. Οταν ο Αλφαβητίξ ετοιμάζεται να δείρει τον γιο του που εργάζεται στωικά στο ψαράδικο καθαρίζοντας λέπια και μύδια, ο μικρός θα απαντήσει ήρεμα και θα βρει καταφύγιο στην παρέα του την ώρα που θα ξεσπάσει ακόμη ένας αναίτιος καβγάς, με τον Οβελίξ να καταγγέλλει τη βία, ρίχνοντας στα κεφάλια αυτών που τσακώνονται ένα πελώριο μενίρ. Και όταν η Αδρεναλίνη ετοιμάζεται να αποδράσει από την καταπίεση των νουθεσιών, θα βρει συμμάχους τους νεαρούς φίλους της που θα σταθούν στο πλευρό της παραβαίνοντας τους κανόνες και αψηφώντας τους κινδύνους.

Ολα αυτά με αποκορύφωμα το βαθύτατα συγκινητικό τέλος καθιστούν την 38η περιπέτεια του Αστερίξ μία από τις πιο ξεχωριστές της σειράς. Με τη φρεσκάδα των παιδιών να δίνει νέα πνοή κόντρα στους πάντα προβλέψιμους μεγάλους.

[email protected]