Πώς η Γερμανία εξασφαλίζει επιπλέον εμβόλια με διμερείς συμφωνίες

Στον απόηχο των πληροφοριών για την ύπαρξη διμερών συμφωνιών μεταξύ κρατών και εταιριών παραγωγής εμβολίων ο Γερμανός υπουργός Υγείας, Γενς Σπαν, δεν δίστασε να πει ότι έχει διασφαλίσει με διμερείς συμφωνίες 30 εκατ. δόσεις από την BioNTech, 20 εκατ. από την CureVac και 5 εκατ. από τη φαρμακευτική IDT Biologika (γερμανική εταιρεία που παράγει το δικό της εμβόλιο).

Σύμφωνα με το Spiegel η συμφωνία προβλέπει πως οι δόσεις θα παραδοθούν αφού έχουν καλυφθεί οι ανάγκες της ΕΕ. Ωστόσο, αυτές οι συμφωνίες έχουν προκαλέσει αναστάτωση στις Βρυξέλλες καθώς το γερμανικό υπουργείο Υγείας επιβεβαίωσε στο Spiegel ότι έγιναν στις 31 Αυγούστου και στις 8 Σεπτεμβρίου την περίοδο δηλαδή που ήταν σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις της Κομισιόν με τις ίδιες φαρμακευτικές εταιρείες.

Στο δημοσίευμα του έγκριτου περιοδικού επισημαίνεται πως το Βερολίνο είχε δεσμευτεί να μην κάνει παραγγελίες με τα ίδια εργαστήρια που διαπραγματευόταν η ΕΕ πράγμα που τόνισε και η Ούρσουλα στις σημερινές δηλώσεις της όμως η υπόσχεση δεν τηρήθηκε.

Το Spiegel, επικαλούμενο δικηγόρους, αναφέρει ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση σαφώς παραβίασε τη συμφωνία με την Κομισιόν παρότι δεν επρόκειτο για οριστικά συμβόλαια αλλά για δήλωση προθέσεων.

Καμία παραβίαση λέει η Γερμανία

Στο μεταξύ, το ερώτημα πιθανής παραβίασης της δεσμευτικής συμφωνίας με νομική ισχύ που υπέγραψαν τα κράτη μέλη της ΕΕ παραμένει ανοιχτό παρά την επίμονη διάψευση από το γερμανικό υπουργείο Υγείας.

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του υπουργείου «η διμερή συμφωνία δεν επηρεάζει το συμβόλαιο της ΕΕ με την BioNTech ούτε καθυστερεί την παράδοση των εμβολίων στα κράτη μέλη».

Όμως, σύμφωνα με το Spiegel, πέρα όμως από τα νομικά ζητήματα, η μονομερής κίνηση της Γερμανίας δημιουργεί την εντύπωση ότι κινείται προς ίδιον όφελος.

Αμηχανία στην ΕΕ

Την ίδια ώρα είναι σαφής η αμηχανία στην ΕΕ καθώς η υπουργός Υγείας της Πορτογαλίας (προεδρεύουσα το τρέχον εξάμηνο), Μάρτα Τέμιντο, ρωτήθηκε αρκετές φορές για πιθανή παραβίαση και απέφυγε να δώσει σαφή απάντηση.

Το ίδιο και η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην καθιερωμένη συνέντευξη σήμερα εκτυλίχθηκαν σουρεαλιστικές στιγμές με τους δημοσιογράφους να ρωτούν επίμονα τον εκπρόσωπο Έρικ Μάμερ για τη συμφωνία του Βερολίνου με την BioNTech και το μόνο που είχε να πει είναι πως η ερώτηση πρέπει να διατυπωθεί στο γερμανικό υπουργείο Υγείας και την εταιρεία.

Σε κάποια φάση μάλιστα ο Μάμερ έδειξε να μην γνωρίζει την ύπαρξη αυτών των συμφωνιών: «Δεν μπορούμε να σας πούμε εάν μια τέτοια συμφωνία υπάρχει στο συρτάρι κάποιου γραφείου κάπου στην Γερμανία», είπε.

60 + 30 εκατ. δόσεις εμβολίων

Με τα ερωτήματα να είναι πολλά και τις απαντήσεις λίγες, ο εκπρόσωπος του Γερμανικού υπουργείου Υγείας ανέφερε πως η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα παραλάβει αυτό το χρόνο 90 εκατ. δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech εξηγώντας πως ο αριθμός αυτός προκύπτει από τα 60 εκατ. δόσεις που προορίζονται για τη χώρα από τις συμφωνίες της Κομισιόν και 30 εκατ. από τη διμερή συμφωνία του Βερολίνου απ’ ευθείας με την εταιρεία.

Όπως αποκάλυψε το Spiegel, επικαλούμενο εμπιστευτικά έγγραφα, η Γερμανία αυξάνει τις δόσεις που είναι να παραλάβει από την BioNTech και τη Moderna αξιοποιώντας (και) μέρος των δόσεων που δεν θέλουν άλλες χώρες από το μερίδιο τους.

Θα πρέπει να σημειώσουμε πως με βάση τη συμφωνία της Κομισιόν και των χωρών μελών της ΕΕ οι δόσεις που έχουν παραγγελθεί από τις Βρυξέλλες διανέμονται στις χώρες με βάση τον πληθυσμό τους.

Η Γερμανία δικαιούται 18,6% των 160 εκατ. δόσεων που έχουν παραγγελθεί από την Moderna. Ωστόσο, όπως αναφέρει το δημοσίευμα οι δόσεις από τη Moderna που θα πάρει η Γερμανία είναι 50,5 εκατ. γιατί άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν παραιτηθεί των δικαιωμάτων τους είτε στο σύνολο είτε εν μέρει και έτσι οι δόσεις αναδιανέμονται στις χώρες που έχουν εκφράσει ενδιαφέρον να τις αγοράσουν.

Το ίδιο ισχύει και για τα 100 εκατ. δόσεις που παρήγγειλε η EE (σ.σ. δεύτερη παραγγελία) από την BioNTech, τα μισά εκ των οποίων αναμένεται να παραδοθούν το πρώτο εξάμηνο του έτους. Από αυτά η Γερμανία δικαιούται 18,6 εκατ. αλλά σύμφωνα με το Spiegel θα παραλάβει πάνω από 25 εκατ. καθώς μέρος των δόσεων μένουν αδιάθετες. Τις ίδιες δόσεις θα πάρουν και οι Γάλλοι.

Γκρίνια για τη διανομή 

Πολωνία, Βέλγιο, Τσεχία, Εσθονία, Βουλγαρία Σλοβενία και Σλοβακία δεν θα πάρουν καμία δόση από τη δεύτερη παραγγελία σύμφωνα με το Spiegel που επικαλείται κυβερνητικές πηγές.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το δημοσίευμα, από τη ποσότητα που αναλογεί στο Βέλγιο η Γερμανία θα πάρει πάνω από 500.000.

H κατάσταση έχει προκαλέσει γκρίνια σε ορισμένες χώρες τις τελευταίες ημέρες.

Η Πολωνία και το Βέλγιο φαίνεται να ζητούν επανασχεδιασμό διανομής των δόσεων. Ωστόσο, σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους στο Βερολίνο, η Γερμανία και η Ολλανδία δεν επιθυμούν επανασχεδιασμό υποστηρίζοντας πως όσες χώρες έχουν παραιτηθεί των δικαιωμάτων τους δεν μπορούν να επανέλθουν με νέες αξιώσεις.

Το θέμα έχει φτάσει και στην αρμόδια Επιτροπή στις Βρυξέλλες όπου έγιναν έντονες συζητήσεις και σύμφωνα με το ρεπορτάζ του γερμανικού περιοδικού υπήρξε μια μικρή οπισθοχώρηση. Η Πολωνία θα πάρει πίσω περίπου 650.000 που έχουν ήδη διανεμηθεί σε κάποιες χώρες ενώ η Γερμανία είναι πρόθυμη να δώσει στο Βέλγιο 150.000.

«Προφανώς υπάρχουν λόγοι για αυτή την κατάσταση. Ίσως μερικές χώρες ήλπιζαν πως θα στοκάρουν δόσεις από άλλα εμβόλια σύντομα ενώ άλλες δεν κινήθηκαν εγκαίρως για να καπαρώσουν τις δόσεις τους», αναφέρει το γερμανικό περιοδικό στο εκτενές άρθρο του.

Είναι πολλά τα λεφτά... 

Απαντήσεις σε ένα πολυσύνθετο θέμα επιχειρεί να δώσει το Politico επικαλούμενο τρεις διπλωμάτες της ΕΕ: «Το ζήτημα είναι ότι πολλές χώρες της ΕΕ στοιχημάτιζαν ότι το εμβόλιο της Oxford/AstraZeneca -το φθηνότερο εμβόλιο που εξασφάλισε η Επιτροπή- θα ήταν το πρώτο που θα λάβει έγκριση από την κανονιστική αρχή και τα κράτη μέλη δεν θα χρειαστεί να πληρώσουν τα ακριβότερα εμβόλια».

Ένας από αυτούς τους διπλωμάτες είπε ότι η Γερμανία ώθησε χώρες της ΕΕ να αγοράσουν άλλα 100 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech τον Σεπτέμβριο μετά την ολοκλήρωση των αρχικών συζητήσεων. Ωστόσο, κάποιες χώρες της ΕΕ έκαναν πίσω επειδή θεώρησαν ότι το εμβόλιο ήταν πολύ ακριβό και δύσκολο να αποθηκευτεί. Στη συνέχεια, η Γερμανία υπέγραψε τη δική της συμφωνία για 30 εκατομμύρια επιπλέον δόσεις.

Θυμίζουμε πως ένα «ατύχημα» αποκάλυψε το κόστος των εμβολίων με αυτό της BioNTech να είναι το δεύτερο πιο ακριβό στο χαρτοφυλάκιο της ΕΕ με περίπου 12 € ανά δόση, ενώ της Moderna είναι το ακριβότερο με σχεδόν 15 €.