«Η γυναίκα στην Επανάσταση του 1821»

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ 22.03.2021, 23:48

Φιλελληνικά έργα, 80 πίνακες ζωγραφικής, πορσελάνινα αντικείμενα και ρολόγια του 19ου αιώνα, με έμπνευση από τις Ελληνίδες που έδρασαν στην πιο κρίσιμη περίοδο της Νεοελληνικής Ιστορίας, περιλαμβάνει η έκθεση «Η γυναίκα στην Επανάσταση του 1821» από τη Συλλογή Μιχάλη και Δήμητρας Βαρκαράκη, που εγκαινιάζεται αύριο 23 Μαρτίου στο Ιδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη.

Οπως σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης δρ Φανή-Μαρία Τσιγκάκου: «Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 οι γυναίκες διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο εμψυχώνοντας τους άνδρες, παίρνοντας μέρος στις μάχες, ενώ εμφύσησαν στα παιδιά τους την αγάπη για την πατρίδα και το αγωνιστικό πνεύμα απέναντι στον κατακτητή. Στόχος της έκθεσης είναι η ανάδειξη της γυναικείας παρουσίας στα χρόνια της Επανάστασης, καθώς και κατά την πρώτη περίοδο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους…».

Η ίδια μάς ξεναγεί σε ξεχωριστά έργα: «Οι δραματικές λεπτομέρειες στον ευρωπαϊκό Τύπο για τις κακουχίες των γυναικόπαιδων, για τις αρπαγές και για την τύχη των αιχμάλωτων γυναικών προκαλούσαν δάκρυα στους αγωνιστές. Στο έργο με τον τίτλο “Ελληνίδες στο σκλαβοπάζαρο”, του Stanislas-Henri-Benoit Darondeau, αποτυπώνονται με συγκλονιστική αμεσότητα ο εξευτελισμός και η απόγνωση της κοπέλας στα χέρια του τρομαχτικού δουλέμπορου. Τη βίαιη αρπαγή μιας Ελληνίδας αναπαριστά η ελαιογραφία της Γαλλίδας Louise Vallot. Την ίδια θεματική αποτυπώνουν αρκετά αντικείμενα, όπως για παράδειγμα ρολόγια, πιάτα, βάζα κ.ά. Μετά το τέλος του επαναστατικού αγώνα και τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους εξακολουθούν να εμφανίζονται ‘‘Ελληνίδες’’ στις ευρωπαϊκές αίθουσες εκθέσεων, αλλά δίχως την παραμικρή νύξη στις τραγικές στιγμές που βίωσαν. Οι μετα-επαναστατικές ‘‘Ελληνοπούλες’’ είναι ανέμελες και ποζάρουν με χάρη και ευγένεια, ντυμένες με περίτεχνες ενδυμασίες και πλούσια κοσμήματα, σε ελαιογραφίες και διάφορα αντικείμενα».

Στο πλαίσιο του ευρέως διαδεδομένου «ανατολισμού» (orientalisme) το ενδιαφέρον των καλλιτεχνών θα στραφεί προς μια εικονογραφία περισσότερο εξωτική, οι «Ελληνοπούλες» αναπαριστώνται με προκλητικά, αιθέρια ενδύματα, «όπως η αυτάρεσκη “Ελληνίδα που παίζει λαγούτο” του Charlemagne-Oscar Guet.

H έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τον ερχόμενο Οκτώβριο. Παράλληλα, το συνέδριο «Γυναίκες στην Ελλάδα: Από την Επανάσταση έως πέρα από το 2021», που διοργανώνει το φθινόπωρο του 2021 το Ιδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, είναι σε άμεσο διάλογο με την έκθεση «Η γυναίκα στην Επανάσταση του 1821», που πραγματοποιείται στο πλαίσιο των δράσεων της Πρωτοβουλίας ’21, των 16 Ιδρυμάτων, για τον εορτασμό της επετείου των 200 χρόνων από την Επανάσταση. Ενα μεγάλο μέρος της συλλογής Μιχάλη και Δήμητρας Βαρκαράκη είχε παρουσιαστεί με τίτλο «Καλλιτεχνικές εκδοχές του φιλελληνισμού», στο Ιδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη το 2015.