«Θέλω να γυρίσω ολόκληρο τον κόσμο και να φτιάχνω ταινίες»

Γενικά εμείς οι Ελληνες παίρνουμε τα πράγματα πολύ προσωπικά, εξ ου και μιλάμε για φιλέλληνες, για το ποιοι Ελληνες έχουν κάνει καριέρα στο εξωτερικό, για το πόσους Ελληνες μετανάστες έχει η τάδε ή η δείνα χώρα και βέβαια, μια και πλησιάζει η απονομή, πόσοι Ελληνες έχουν κερδίσει Οσκαρ ή ήταν υποψήφιοι στην ιστορία του θεσμού...

Ο Γιώργος Λαμπρινός θα μπορούσε να είναι μια τέτοια περίπτωση, δηλαδή ένας εξαιρετικός μοντέρ, που είναι Ελληνας, δουλεύει στο Παρίσι και ξαφνικά είναι υποψήφιος φέτος για Οσκαρ στην κατηγορία του μοντάζ. Ομως δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα στην περίπτωσή του. Και δεν συζητάω μόνο το γεγονός ότι σε μια τέτοια κατηγορία τεχνικών, όπου το Χόλιγουντ είναι γεμάτο από τους καλύτερους των καλυτέρων αυτού του είδους, είναι πιο δύσκολο να μπεις στην πεντάδα νέος άγνωστος στην Αμερική ερχόμενος από την Ευρώπη.

Μοντέρ εκεί έχουν τους καλύτερους για να τους ψηφίσουν όλοι οι μοντέρ που είναι μέλη της Ακαδημίας που δίνει τα Οσκαρ και για να σε βάλουν στην πεντάδα πάει να πει ότι έχεις ξεχωρίσει πολύ στη ματιά τους. Οτι είσαι πιο ξεχωριστός από τους ξεχωριστούς. Σε μια κατηγορία όπως το μοντάζ, σε μια δουλειά όπως το μοντάζ στο σινεμά, όπου το ταλέντο περπατάει χέρι χέρι με τη γνώση της διαρκώς εξελισσόμενης τεχνικής σε αυτόν τον τομέα.

Ομως ο Γιώργος Λαμπρινός σε εντυπωσιάζει κυρίως για κάτι άλλο. Από τότε που πριν από καμιά 25αριά χρόνια, στο φινάλε της εφηβείας και στην αρχή των νεανικών του χρόνων, όταν ανακάλυψε το μοντάζ και το έβαλε βαθιά στη ζωή του, κάθε του βήμα εντυπωσιάζει έως και βραβεύεται.

Γεννημένος και μεγαλωμένος από δύο καλλιτέχνες-διανοούμενους γονείς σαν τον Φώτο Λαμπρινό και την Κλαίρη Μιτσοτάκη, μεγάλωσε, είναι η αλήθεια, με πολλή υγεία και σίγουρα πολλή αγάπη, αλλά πάνω απ’ όλα -για μένα- με φοβερή αγωγή.

Οσο μιλάγαμε, στη διάρκεια αυτής της συζήτησης, δεν μου είπε για τον Αντονι Χόπκινς, για τον Ξαβιέ Λεγκράν ή τον Φλοριάν Ζελέρ και την Ολίβια Κόλμαν. Πάντα δίπλα στα ονόματά τους πρόσθετε τη λέξη κύριος ή κυρία, όχι για να παραστήσει τον ευγενικό αλλά γιατί καταλάβαινες πως έτσι τον έχουν μάθει από μικρό...

Η ταινία «Πατέρας», για την οποία είναι υποψήφιος ο κύριος Λαμπρινός στην κατηγορία μοντάζ, αλλά και ο Αντονι Χόπκινς στην κατηγορία του Α’ αντρικού ρόλου, είναι από ένα θεατρικό με τον ίδιο τίτλο τού Φλοριάν Ζελέρ.

Δεν θα πω βέβαια την υπόθεση, που είναι πολύ δραματική και δύσκολη, θα πω όμως πως όταν είχα πρωτοδεί αυτό το θεατρικό πριν από λίγα χρόνια στην Αθήνα, είχα σκεφτεί πως ο τρόπος με τον οποίο είναι γραμμένο είναι τόσο κινηματογραφικός που αισθάνεσαι ότι κάποιος είναι σαν να έχει κάνει μοντάζ πάνω στη σκηνή του θεάτρου και πως όταν γυριστεί αυτό ταινία, φαντάζομαι ο σκηνοθέτης τι ταλαιπωρία θα περάσει. Τελικά το σκηνοθέτησε για το σινεμά ο συγγραφέας του θεατρικού, ο Φλοριάν Ζελέρ. Και πώς έγινε και ο μοντέρ κύριος Λαμπρινός το μοντάρισε;

«Ημουν στην Αθήνα κάποιες μέρες διακοπές και έτυχε, περπατούσα στο Σύνταγμα, το θυμάμαι σαν τώρα, όταν χτύπησε το κινητό μου και μου είπε μια κοπέλα ότι θα μιλήσω με τον κύριο Ζελέρ», μας λέει. «Εκείνος μου είπε πως είδε τη δουλειά μου και πως θα ήθελε να μοντάρω την ταινία που ετοιμάζει να γυρίσει πάνω σε ένα δικό του θεατρικό, τον “Πατέρα”.

Είδε τη δουλειά μου. Είχε δει την ταινία που είχα μοντάρει και είχα κερδίσει το βραβείο Σεζάρ στο “Μετά τον χωρισμό” του Ξαβιέ Λεγκράν και βέβαια, όταν μου είπε ότι στην ταινία αυτή που ετοιμάζει θα είναι πρωταγωνιστής ο Αντονι Χόπκινς, εκεί έμεινα άλαλος. Το μόνο που μπόρεσα να πω είναι πως δέχομαι. Ο Φλοριάν Ζελέρ είναι ένας καταπληκτικός και πάνω απ’ όλα γενναιόδωρος άνθρωπος».

● Επειδή το μοντάζ είναι μοναχική δουλειά και πολύ συχνά οι μοντέρ δεν συναντούν τους ηθοποιούς π.χ. που παίζουν στην ταινία, εσείς τον συναντήσατε, τον γνωρίσατε τον Αντονι Χόπκινς;

Ναι, είχα αυτή τη μεγάλη τύχη, και σε αυτό με βοήθησε η Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου όταν ήμουν στο Λος Αντζελες. Ηταν τόσο ζεστός ο τρόπος που μου μίλησε για τη δουλειά μου και με τέτοια αγάπη που δεν θα το ξεχάσω στη ζωή μου, όπως άλλωστε και ο τρόπος στην απονομή βραβείων που ανέβηκε πάνω στη σκηνή και μας ανέφερε όλους τους συντελεστές της ταινίας έναν έναν ονομαστικά.

● Λόγω του πατέρα σας που είναι σκηνοθέτης ασχοληθήκατε με το σινεμά και το μοντάζ;

Λόγω του πατέρα μου και της μητέρας μου παραλίγο να μην ασχοληθώ καθόλου με το σινεμά. Με τη μουσική ήθελα να ασχοληθώ, αγαπούσα τη μουσική, είχα σπουδάσει μουσική, είχα φτιάξει με τους φίλους μου ένα μικρό γκρουπάκι και κάποια στιγμή στα 18 μου βρέθηκα τυχαία σε μια αίθουσα μοντάζ όπου δούλευαν για κάποιο διαφημιστικό και εκεί κατάλαβα ότι το μοντάζ με ενδιέφερε όσο τίποτε άλλο.

Οτι ήταν η ζωή μου. Και ότι μόνο με αυτό ήθελα να ασχοληθώ. Και ασχολήθηκα, όχι τόσο πηγαίνοντας σε σπουδαίες σχολές αλλά εμπειρικά, δίπλα σε σπουδαίους δασκάλους.

● Μα αυτός δεν είναι και ο καλύτερος τρόπος για να μάθει κανείς σινεμά;

Σίγουρα, και είναι κρίμα που πλέον, όσο περνάν τα χρόνια, κάτι τέτοιο δεν γίνεται πια.

● Μα τι λέτε «όσο περνάν τα χρόνια», είστε πολύ νέος.

Ναι, αλλά τα χρόνια τρέχουν και αλλάζει ο τρόπος της δουλειάς ακόμα και σε αυτό. Εγώ ας πούμε, φτάνοντας στο Παρίσι από την Αθήνα, είχα την τύχη να πέσω πάνω στον Κώστα Γαβρά και τη γυναίκα του τη Μισέλ και τον γιο του, τον Αλέξανδρο, να δουλέψω γι’ αυτούς στο γραφείο τους, να μάθω τα πάντα για το σινεμά έτσι.

● Ναι, αλλά αν είναι να μάθεις το σινεμά από το γραφείο του Γαβρά, τότε δεν το μαθαίνεις από σπουδαίους δασκάλους, το μαθαίνεις από το σημαντικότερο πανεπιστήμιο.

Είναι ακριβώς όπως το λέτε. Και ο Γαβράς και η γυναίκα του είναι σπουδαίοι άνθρωποι, γενναιόδωροι. Τον Ξαβιέ Λεγκράν τον γνώρισα από τον Γαβρά.

● Πώς είναι να δουλεύεις σαν μοντέρ και να «διαχειρίζεσαι» το υλικό του Γαβρά, όπως έγινε όταν δουλεύατε στην ταινία του το «Κεφάλαιο»;

Εκει δούλεψα βοηθός μοντέρ αλλά έμαθα πάρα πολλά. Ο Γαβράς με περιέβαλε πάνω από όλα με εμπιστοσύνη, σαν δεύτερος πατέρας, και πρέπει να πω πως δεν έχω απλώς θαυμασμό γι’ αυτόν αλλά και βαθιά ευγνωμοσύνη. Σκεφτείτε ότι ούτε γαλλικά δεν ήξερα όταν έφτασα εκεί. Δεν είναι μόνο σημαντικός καλλιτέχνης αλλά και σπουδαίος άνθρωπος. Γιατί, κακά τα ψέματα, δεν είναι μόνο το ταλέντο. Οι άνθρωποι ξεχωρίζουν και από τον χαρακτήρα τους. Τώρα όσον αφορά τη δουλειά, μου κάνει πιο εύκολη τη ζωή γιατί ξέρει τι θα πει μοντάζ, το οποίο στις ταινίες του παίζει πάντα πολύ σημαντικό ρόλο.

● Πάντως μιλάτε για το μοντάζ με πραγματική λατρεία.

Εχετε δίκιο. Εχω δώσει πολλή ενέργεια σ’ αυτό το θέμα γιατί είναι αυτό που αγαπώ να κάνω στη ζωή μου. Ο τρόπος που δίνεις τον ρυθμό σε μια ταινία, που ενώνεις τα κομμάτια της και την προσφέρεις στον θεατή για μένα είναι πολύ σημαντικός. Βεβαίως δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάς πως, αν και το σινεμά είναι μια ομαδική δουλειά, εντούτοις οφείλεις να υπηρετήσεις το όραμα του σκηνοθέτη. Οπως επίσης να ξέρεις πως το σενάριο είναι αυτό στο οποίο πρέπει να βασιστείς. Και με αυτόν τον τρόπο πρέπει να βγάλεις την αλήθεια της ταινίας.

● Κάνατε την ταινία του Πάνου Κούτρα και κερδίσατε το βραβείο της Ελληνικής Ακαδημίας Σινεμά.

Χάρηκα πάρα πολύ όταν με πήρε τηλέφωνο ο Πάνος Κούτρας γιατί τον θαύμαζα πάρα πολύ και μάλιστα η ταινία του «Στρέλλα» για μένα είναι σπουδαία. Και το «Ξενία», την ταινία του που δούλεψα, μου έμαθε πολλά πράγματα και χάρηκα πολύ.

● Πάντως θεωρώ ότι είναι μια ειρωνεία της τύχης πως ο Γιώργος Λαμπρινός, εγγονός του Γιώργη Λαμπρινού, ενός σπουδαίου διανοούμενου της Αριστεράς, θύμα του Εμφυλίου στην Ελλάδα, σήμερα είναι υποψήφιος για Οσκαρ (γελάμε). Πώς αισθανθήκατε όταν μάθατε πως είστε υποψήφιος;

Οπως καταλαβαίνετε, τρελάθηκα από τη χαρά μου, και γιατί τα Οσκαρ είναι μια μεγάλη πόρτα για τη δουλειά σου και με ενδιαφέρει πολύ να γυρίσω ολόκληρο τον κόσμο και να φτιάχνω ταινίες. Είναι νομίζω αυτό που με ενδιαφέρει πριν από οτιδήποτε άλλο. Συγχρόνως όμως είναι σπουδαίο να αισθάνεσαι πως σε έχουν επιλέξει για να σε βάλουν εκεί οι πιο σημαντικοί επαγγελματίες του κόσμου σε αυτόν τον τομέα.

● Θα πάτε στην Αμερική;

Δεν ξέρω ακόμα πώς θα είναι τα πράγματα με την καραντίνα, αλλά έτσι κι αλλιώς προηγούνται τα βραβεία BAFTA στην Αγγλία.

● Ποια ήταν η πρώτη ταινία που έχετε δει στη ζωή σας;

Δεν μπορώ να θυμηθώ αλλά αυτό που μπορώ να πω σίγουρα είναι πως αν και ανήκω στη γενιά του Star Wars, στο οποίο με πήγε η μαμά μου όταν ήμουν μικρός, εντούτοις κατάλαβα πόσο σημαντικό πράγμα είναι το μοντάζ, κι όχι μόνο στο σινεμά, όταν είχα δει τη «Νοσταλγία» του Ταρκόφσκι.

● Αλλη ανάμνηση της παιδικής σας ηλικίας στο σινεμά;

Θυμάμαι πολύ πολύ μικρό, όταν με είχαν πάει οι δικοί μου στην ταινία των Μόντι Πάιθον «Ενας προφήτης μα τι προφήτης» και που όλοι γελούσαν και δεν καταλάβαινα το γιατί. Οσο για τις ελληνικές ταινίες, δεν τις έχω συνδέσει με σινεμά αλλά κυρίως με την τηλεόραση όπου τις έβλεπα, ώσπου είδα τη «Γλυκιά Συμμορία» του Νικολαΐδη και ξετρελάθηκα και έγινα θαυμαστής του.

● Με τον πατέρα σας έχετε δουλέψει ποτέ;

Οχι, αν και θα το ήθελα. Πιστεύω πως η δουλειά του πατέρα μου και στο ντοκιμαντέρ αλλά και στην αξιοποίηση του ιστορικού υλικού είναι πολύ σημαντική.

● Ποια θα θεωρούσετε πως θα είναι η ιδανική εικόνα του κ. Λαμπρινού μετά από 20 χρόνια;

Νομίζω να ταξιδεύω σε ολόκληρο τον κόσμο και να γυρίζω ταινίες.

● Θέλετε να μετακινηθείτε από το μοντάζ στη σκηνοθεσία, όπως πολλοί πετυχημένοι μοντέρ σε όλο τον κόσμο;

Οχι. Αγαπώ τόσο πολύ το μοντάζ και δεν νομίζω πως έχω χορτάσει ιδιαίτερα για να θέλω να μετακινηθώ σε κάποια άλλη κατηγορία ως επαγγελματίας στο σινεμά. Μ’ αρέσει τόσο πολύ να μπορώ να μπαίνω στο μυαλό του δημιουργού τής ταινίας, να δημιουργήσω και να κάνω την ταινία έστω λίγο καλύτερη. Το μοντάζ είναι ένα σχολείο για την εκμάθηση της συγγραφής του κινηματογραφικού λόγου.

Οσο κάποιος μπορεί να γράψει ένα μέτριο κείμενο ή να μοντάρει με άνευρο τρόπο, τόσο ένας άλλος μπορεί να διορθώσει το κείμενο αλλάζοντας μερικές λέξεις ή μια ταινία αλλάζοντας τη σειρά κάποιων σκηνών ή πλάνων. Και επειδή με τον Λεγκράν ξεκινήσαμε μια ταινία μικρού μήκους, πρέπει να πω πως είναι πιο δύσκολο απ’ ό,τι σε μια ταινία μεγάλου μήκους, γιατί στη μικρού μήκους δεν υπάρχει χρόνος ούτε ένα δευτερόλεπτο για χάσιμο.

● Νομίζω ότι θα θέλατε να πείτε κάποια ευχαριστώ σε κάποιους ανθρώπους.

Σίγουρα στον Κώστα και στη Μισέλ Γαβρά, όπως και στον σπουδαίο διευθυντή φωτογραφίας Γιώργο Αρβανίτη και στη γυναίκα του την Αγγελική η οποία με πήγε στον Γαβρά, σε όλους τους ανθρώπους που συνάντησα και βέβαια πάνω απ’ όλα στους γονείς μου.