Πώς έγινε... άνθρακες ο «χρυσός» του Πρίνου;

Πριν από τρία χρόνια, Απρίλιο του 2018, ο οικονομικός (κυρίως) εγχώριος Τύπος είχε πλημμυρίσει από διθυραμβικά δημοσιεύματα για το «ελληνικό ενεργειακό θαύμα της Energean Oil and Gas», της εταιρείας που είχαν ιδρύσει το 2007 δύο Ελληνες επιχειρηματίες (Μαθιός Ρήγας και Στάθης Τοπούζογλου) και εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα του Πρίνου.

Σε τι συνίστατο το «θαύμα»; Οτι μέσα σε ελάχιστους μήνες η εταιρεία είχε εξασφαλίσει χρηματοδοτήσεις άνω των 2 δισ. δολάρια από μεγάλες διεθνείς τράπεζες (όπως η Morgan Stanley και η Societe Generale), αλλά και από την είσοδό της στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου, από όπου άντλησε 460 εκατ. δολάρια.

Αυτή η τεράστια χρηματοδότηση αποσκοπούσε, πέρα από την αξιοποίηση των αποθεμάτων σε Πρίνο και Κατάκολο που είχε στο εξορυκτικό της χαρτοφυλάκιο, κυρίως στην υλοποίηση τουλάχιστον 12 συμβολαίων πώλησης αερίου από τα κοιτάσματα του Ισραήλ που έχει αγοράσει. Μάλιστα, ως μόνη σκιά στο «ελληνικό ενεργειακό θαύμα» αναφερόταν τότε η μη συμμετοχή της Energean στον διαγωνισμό για το οικόπεδο του Ιονίου.

Τι μεσολάβησε άραγε και αυτή η εταιρεία, και ειδικά η θυγατρική της, Energean Kavala, που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα του Πρίνου, βρίσκεται σε τόσο δεινή θέση ώστε να εξαρτάται από ένα δάνειο 100 εκατ. ευρώ με εγγύηση του Δημοσίου; Γιατί έσπευσε η κυβέρνηση να υποβάλει προς έγκριση στην Κομισιόν αυτή την πρόταση που συνιστά κρατική ενίσχυση σε μια εταιρεία με συμβόλαια δισεκατομμυρίων;

Τι έπεισε τις ευρωπαϊκές αρχές να εγκρίνουν αυτή την πρόταση πριν από μερικές εβδομάδες; Και γιατί, παρά την κρατική στήριξη, η εταιρεία επιμένει να πιέζει τους εργαζόμενους να ενταχθούν στο σύνολό τους σε πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου, στο πλαίσιο μιας απροσδιόριστης «αναδιάρθρωσης»;

Επίκαιρη ερώτηση

Μια πρώτη απάντηση στα ερωτήματα αυτά ενδέχεται να υπάρξει τη Δευτέρα, στο πλαίσιο επίκαιρης ερώτησης που έχει καταθέσει η βουλευτής Καβάλας ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Τάνια Ελευθεριάδου προς τον υπουργό Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδη.

Κι επειδή το βασικό επιχείρημα της εταιρείας είναι οι ζημιές που υπέστη λόγω μείωσης της τιμής του πετρελαίου την περίοδο της πανδημίας, έχει πολύ ενδιαφέρον πώς θα τοποθετηθεί ο κ. Γεωργιάδης ο οποίος, όπως υπενθυμίζει η ερώτηση της κ. Ελευθεριάδου, τον περσινό Μάιο, όταν ερωτάτο για το ενδεχόμενο στήριξης, απαντούσε ότι «η τιμή του πετρελαίου αρχίζει να ανεβαίνει -και μάλιστα με πολύ μεγάλη ταχύτητα- και δεν θα χρειαστεί παρέμβαση της πολιτείας, γιατί είναι μια αγορά τελείως διεθνής και καταφέρνει και εξισορροπεί».

Τη μέρα που ο κ. Γεωργιάδης έδινε αυτή την απάντηση, 21/5/2020, η τιμή του πετρελαίου είχε ανέβει από τα 20 στα 35 δολάρια. Σήμερα είναι στα 65 δολάρια το βαρέλι. Ποια η αναγκαιότητα στήριξης -με κρατικές εγγυήσεις για εμπορικό δάνειο 90,5 εκατ. αλλά και με κρατικό δάνειο μειωμένης εξασφάλισης 9,5 εκατ. ευρώ- της εταιρείας και πώς στοιχειοθετήθηκε η ζημιά 120 εκατ. ευρώ που ισχυρίζεται ότι υπέστη τη διετία 2019 -2020, ρωτά η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Τάνια Ελευθεριάδου.

Το «χρυσό» 2018

Οι εργαζόμενοι θυμίζουν ότι το «χρυσό» 2018 η εταιρεία μόνο από τον Πρίνο είχε έσοδα 80 εκατ. ευρώ και κέρδη περίπου 50 εκατ., ενώ ταυτόχρονα δανείστηκε 120 εκατ. για επενδύσεις στις εντός Ελλάδας δραστηριότητες.

Γι’ αυτά τα δάνεια που φορτώθηκαν χωρίς να επενδυθούν στον Πρίνο η εταιρεία προβάλλει αδυναμία εξυπηρέτησης, προσφεύγοντας στην κρατική στήριξη. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η πρόταση για μονάδα συλλογής και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS) στα άδεια κοιτάσματα, που είχε προβάλει μόλις προ δύο μηνών ο διευθύνων σύμβουλος της Energean Oil and Gas, Ματθαίος Ρήγας, φαίνεται ότι έχει βρει φιλόξενη αγκαλιά στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που παρουσίασε η κυβέρνηση και προτίθεται να καταθέσει προς έγκριση στην Κομισιόν.

Αν και αυτό το σχέδιο της Energean επιδοτηθεί με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ενώ την ίδια στιγμή η εταιρεία καλύπτεται με κρατικές εγγυήσεις για άλλα 100 εκατομμύρια, δεν προκύπτει το παράδοξο η κυβέρνηση ουσιαστικά να χρηματοδοτεί έμμεσα ακόμη και τις «εθελούσιες αποχωρήσεις» που θέλει να προωθήσει η εταιρεία στον Πρίνο; Είναι αυτό συμβατό με τους ευρωπαϊκούς κανόνες και τους αναπτυξιακούς και «πράσινους» στόχους του Ταμείου Ανάκαμψης;

Από αυτή την άποψη εύλογα οι Πράσινοι προ μιας εβδομάδας χαρακτήρισαν σκάνδαλο -οικονομικό, αλλά και κλιματικό- τη δανειοδότηση της Energean, την ώρα που πρόσφατα εξαγόρασε τα μερίδια εξορύξεων της Repsol και της Total στη Δυτική Ελλάδα.

«Εθελούσια έξοδος»

Στα ερωτήματα αυτά προστίθενται ακόμη περισσότερα από τους 240 μόνιμους εργαζόμενους στον Πρίνο, οι οποίοι εδώ και μέρες έχουν βρεθεί ενώπιον εκβιαστικών διλημμάτων από τη διοίκηση της εταιρείας να αποδεχθούν ένα πρόγραμμα «εθελούσιας αποχώρησης» που, όπως καταγγέλλουν οι ίδιοι, για την πλειονότητά τους είναι απλή απόλυση χωρίς κανένα ουσιαστικό κίνητρο.

«Δεν είναι σχέδιο αναδιάρθρωσης και μείωσης του λειτουργικού κόστους, είναι σχέδιο εργολαβοποίησης του προσωπικού», λέει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος των εργαζομένων στην Energean (Kavala) Oil, Μανώλης Κεϊλαδάκης, υπογραμμίζοντας ότι το σωματείο το έχει απορρίψει και αναμένει συνάντηση με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας -και με τη διοίκηση της ΔΕΗ- τόσο για το εργασιακό ζήτημα, όσο και κυρίως για το θέμα της πραγματικής οικονομικής κατάστασης της εταιρείας, τα στοιχεία της οποίας περί ζημιών οι εργαζόμενοι αμφισβητούν.

«Πριν η εταιρεία μάς προτείνει εθελουσία, εμείς οι ίδιοι της είχαμε προτείνει ένα σχέδιο μείωσης του ετήσιου λειτουργικού κόστους από τα 28 στα 20 εκατ. ευρώ, θυσιάζοντας και μεις μέρος των αμοιβών μας για έναν χρόνο. Το απέρριψαν. Γιατί;» αναρωτιέται ο κ. Κεϊλαδάκης. Και προσθέτει ένα αφοπλιστικό στοιχείο που κάμπτει τους ισχυρισμούς της εταιρείας για ζημιές και αφόρητο λειτουργικό κόστος:

«Τη Δευτέρα η εταιρεία παραδίδει το πρώτο φορτίο του 2021, με 230.000 βαρέλια πετρελαίου, που αντιστοιχεί σε παραγωγή τετραμήνου. Ακόμη και 50 δολάρια το βαρέλι να πουλήσουν, από 65 που είναι σήμερα, προκύπτουν έσοδα 10,5 εκατ. Τρία φορτία τη χρονιά υπερκαλύπτουν το λειτουργικό κόστος της εταιρείας».