Η θρυλική Αμερικανίδα τραγουδίστρια, Ρίκι Λι Τζόουνς, με τη βραχνή τζαζ-ροκ φωνή γιορτάζει τα 66 της χρόνια με την έκδοση της αυτοβιογραφίας της και δηλώνει: «Αν δεν είχα τίποτα να μάθω πια, η ζωή θα ήταν βαρετή».
ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ
Οι λάτρεις της αμερικανικής τζαζ-ροκ μουσικής γνωρίζουν τη Ρίκι Λι Τζόουνς, τη γοητευτική γυναίκα με τον μπερέ και το τσιγάρο, που έχτισε την καριέρα της παράλληλα με τον φίλο της τον Τομ Γουέιτς. Από τη δεκαετία του ‘90 ώς πρόσφατα τα τραγούδια της ακούγονται σε ταινίες του Χόλιγουντ. Τώρα, πλησιάζοντας τα 70 της, οι θαυμαστές της θα την ξαναθυμηθούν διαβάζοντας την αυτοβιογραφία της «Last Chance Texaco: Chronicles of an American Troubadour». Τη συναντήσαμε στο ζουμ, απλή και ωραία ατημέλητη, φωνή κάπως βραχνή από το πολύ κάπνισμα και το τραγούδι… απευθείας έτοιμη για εξομολογήσεις.
• Ας πάμε πίσω στον χρόνο… Πείτε μας για τις μουσικές σας επιρροές – τον Λόουελ Τζορτζ και τον Τομ Γουέιτς.
Η μουσική είναι πάντα διάλογος, ειδικά όταν πρόκειται για τη δουλειά σου. Εισέπραξα τα καλύτερα και τα έκανα δικά μου… O πρώτος μου δίσκος ήταν των Buffalo Springfield, άκουγα όμως τα πάντα.
Πριν γνωρίσω τον Λόουελ είχα ακούσει τους Little Feat, αλλά να σας πω την αλήθεια η κάντρι-ροκ δεν ήταν το είδος της μουσικής που μου πήγαινε. Και πριν συναντήσω τον Τομ Γουέιτς, είχα τον δίσκο του «The Heart of Saturday Night».
Πιο πολύ απ’ όλα μου άρεσαν οι φωτογραφίες στο οπισθόφυλλο –με προσκαλούσαν σε έναν άλλο κόσμο, κάπνιζε το τσιγάρο σαν να ήταν μαγικό ραβδί, ήθελε να φαίνεται σαν μάγκας διανοούμενος… Δεν υπήρχε άλλος σαν αυτόν στη δεκαετία του ‘70. Πιο πολύ ακόμα από τη μουσική του με έθελξε η προσωπικότητά του. Νομίζω όμως ότι καθώς αισθανόμουν πιο κοντά στους φίλους μου, η μουσική τους γινόταν ακόμα πιο πολύτιμη για μένα. Εγώ τους έδωσα λίγο West Side Story, αυτοί λίγο Μάιλς Ντέιβις.
• Στο βιβλίο σας αναφέρετε ότι τα βίντεο κλιπ έδιναν βάθος στα τραγούδια σας. Αισθανθήκατε άνετα με την παραγωγή των μουσικών βίντεο όταν πρωτοεμφανίστηκαν;
Στάθηκα τυχερή που ήμουν η πρώτη που είχε επιτυχία με τα βίντεο κλιπ. Μάλιστα είχα τόση επιτυχία που οι παραγωγοί συνειδητοποίησαν πως αυτός ήταν ένας πολύ καλός τρόπος να προωθούν τους δίσκους τους στην αγορά. Οταν έγινε όμως αυτό και σχηματίστηκε το MTV, σταμάτησαν να προωθούν τους σόλο τραγουδιστές.
• Πότε νιώσατε ότι είχατε ολοκληρωθεί καλλιτεχνικά; Οτι είχε γεννηθεί η Ρίκι Λι Τζόουνς που αγαπάμε;
Μάλλον μόλις πριν από τρεις μήνες (γέλια). Ξέρετε, πρόκειται για μια συνεχή εξέλιξη. Δεν ξέρω ποια Ρίκι Λι αγαπάτε. Αν εννοείτε το κορίτσι με τον μπερέ που τραγουδούσε «Chuck E’s in Love» – θα σας πω ότι πάντα θα είμαι αυτή. Η δοκιμασία για μένα όμως είναι να μην είμαι μόνο αυτή. Χρειάστηκε πολύς χρόνος μέχρι να συμφιλιωθώ με την ιδέα ότι έτσι με ήθελε το κοινό...
• Στο βιβλίο σας υπάρχει μια διάχυτη μελαγχολία – είχατε δυσκολίες προσαρμογής στην παιδική σας ηλικία, δύσκολη σχέση με τον πατέρα σας, αισθανόσαστε πάντα διαφορετική… Υπήρξε για σας η στιγμή που είπατε τώρα μπορώ να χαλαρώσω και να απολαύσω τη ζωή;
Μόλις χθες βράδυ ο φίλος μου μου είπε «σταμάτα να ψάχνεις το φίδι στον κήπο, ό,τι θες το έχεις». Οσο μπορώ στα 66 μου χρόνια, προσπαθώ να μάθω να χαλαρώνω. Αν και ένα μέρος του εαυτού μου είναι σίγουρο πως το βιβλίο μου δεν θα αρέσει σε κανέναν! Ωστόσο αν δεν είχα τίποτα να μάθω πια, η ζωή θα ήταν βαρετή, δεν είναι έτσι; Δεν είναι η ζωή μου, εγώ είμαι μελαγχολική!
Οταν ήμουν μικρό παιδί, ήμουν πολύ χαρούμενη, αλλά ποτέ δεν ανέκτησα την αυτοπεποίθηση που είχα μικρή. Ομως άλλα υπέροχα πράγματα ήρθαν στη ζωή μου που με βοήθησαν να προχωρήσω. Ακόμα έχω την αίσθηση ότι με προστατεύει ένας αόρατος κόσμος.
• Φαντάζομαι πως η συγγραφή της αυτοβιογραφίας σας ήταν μια κάθαρση για σας. Συναντήσατε αναπάντεχες δυσκολίες αλλά και απολαύσεις στην πορεία;
Στην αρχή οι εκδότες μου, με τους οποίους είμαστε φίλοι πλέον, το έβλεπαν διαφορετικά… Αισθάνθηκα ότι δεν με καταλάβαιναν και ότι με υποτιμούσαν. Τελικά όμως, αυτό ήταν σωστό γιατί είμαι αρχάρια ως συγγραφέας και έπρεπε να δοκιμαστώ διά πυρός και σιδήρου. Το γεγονός ότι με ανάγκασαν να δουλέψω πιο σκληρά με ωφέλησε στο τέλος. Στην αρχή ήμουν ερωτευμένη με τα ίδια μου τα λόγια, μου φαίνονταν σαν τραγούδια, σαν πραγματικά αντικείμενα. Επρεπε λοιπόν να μάθω να τα κόβω –ολόκληρα κομμάτια και ιστορίες– αλλά έτσι σιγά σιγά πήρε σχήμα το κείμενο.
Μέσα από τη διαδικασία αυτή έμαθα ότι είμαι μάλλον αισιόδοξη. Ο,τι και να γίνει, το βλέπω σαν ένα πρόβλημα προς λύση. Πάντα βρίσκω την ομορφιά και τη φαντασία στη ζωή. Αυτή είναι η φύση μου.
• Πιστεύετε ότι η σημερινή μουσική ποπ έχει την ίδια επαναστατική δύναμη που είχε η ροκ της εποχής σας;
Για μένα όχι, αλλά μάλλον ναι για τους νέους. Η μουσική είναι μύηση… Ολοι μεγαλώνουμε μέσα από τη μουσική που ακούμε. Οι περισσότεροι από εμάς, όταν κλείνουμε τα 30, σταματάμε να ψάχνουμε για νέα μουσική. Εχουμε ήδη μαζέψει τη σοδειά μας. Αυτή είναι η μουσική που μένει μέσα μας.
• Πολλοί μουσικοί στις μέρες μας παραπονιούνται πως το διαδίκτυο έχει καταστρέψει τη βιομηχανία της μουσικής. Πιστεύετε ότι αυτή η συνθήκη επηρεάζει και το καλλιτεχνικό κομμάτι;
Ισως όχι το καλλιτεχνικό κομμάτι αλλά σίγουρα το επιχειρηματικό. Λέω «Αλέξα, παίξε Μπρους Σπρίνγκστιν» και παίζει χωρίς να κάνω τίποτα. Αυτό όμως κοστίζει στον Μπρους Σπρίνγκστιν, στους παραγωγούς και στη δισκογραφική εταιρεία. Εγώ αμείβομαι 0,04% κάθε φορά που παίζεται ένα τραγούδι μου στο Spotify. Πρέπει να παιχτούν πολλές φορές για να κερδίσω 1 λεπτό. Ελπίζω να αλλάξει αυτό κάποτε.
Δηλαδή δεν θα με πείραζε να μου δίνουν 1 λεπτό για κάθε εκατομμύριο που βγάζουν οι επιχειρηματίες του Spotify. Δεν με νοιάζει ότι πλουτίζουν αυτοί, με νοιάζει που δεν μοιράζονται το κέρδος τους. Είναι ένα πρόβλημα που υπήρχε εξαρχής. Τέλος πάντων, πρέπει να είμαστε χαρούμενοι που περνάμε καλά δημιουργώντας. Οσο πιο πολλά χρήματα έχεις τόσο πιο πολύ ανησυχείς μη σου τα πάρουν, ενώ όσο πιο λίγα έχεις τότε απλά χαίρεσαι που ο κόσμος ακούει τη μουσική σου.
• Τι φέρνει χαρά στην καθημερινότητά σας;
Χαρά μου είναι μια βόλτα στη γειτονιά… η ζωή στα δέντρα και ένα αυτοκίνητο που περνάει και λέει «γεια σου, Ρίκι»!