Η G7 άνοιξε τον δρόμο, το «μπαλάκι» τώρα σε ΟΟΣΑ και G20

Με ικανοποίηση έγινε δεκτή η ιστορική συμφωνία που επιτεύχθηκε στη σύνοδο της G7 για την ελάχιστη φορολόγηση των πολυεθνικών εταιρειών με ποσοστό 15%, με απώτερο σκοπό να δοθεί τέλος στη φοροδιαφυγή, αλλά και να βρεθούν επαρκείς πόροι για να αντιμετωπίσουν οι οικονομίες τις συνέπειες της κρίσης και τα ελλείμματα που δημιούργησε ο κορονοϊός.

Η συμφωνία έχει δύο βασικούς κανόνες: 

• Ο πρώτος ορίζει ότι οι πολυεθνικές εταιρείες θα πρέπει να φορολογούνται παντού με τουλάχιστον 15%. 
• Ο δεύτερος αφορά όλες τις πολυεθνικές που έχουν τουλάχιστον 10% περιθώριο κέρδους. Αυτές θα δίνουν το 20% των κερδών τους στη χώρα όπου βρίσκονται.

Μέχρι σήμερα, οι πολυεθνικές δημιουργούν τοπικά υποκαταστήματα σε χώρες που έχουν σχετικά χαμηλούς εταιρικούς φορολογικούς συντελεστές και να δηλώσουν εκεί τα κέρδη τους. Έτσι πληρώνουν μόνο τον τοπικό συντελεστή φόρου, ακόμη και αν τα κέρδη προέρχονται κυρίως από πωλήσεις που πραγματοποιούνται αλλού, με τη διαδικασία να θεωρείται νόμιμη και να αποτελεί πάγια τακτική.

Η συμφωνία θα επηρεάσει πολυεθνικές εταιρείες κάθε μορφής, αλλά κυρίως τους γίγαντες υψηλής τεχνολογίας όπως η Amazon, η Google και το Facebook, καθώς:

• Η G7 θέλει έναν παγκόσμιο ελάχιστο φορολογικό συντελεστή, ώστε να αποφευχθεί η «κούρσα προς τα κάτω», όπου οι χώρες μπορούν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τους χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές προς άγραν εξωχώριων πελατών.
• Οι νέοι κανόνες θα έχουν ως στόχο να υποχρεώνουν τις εταιρείες να πληρώνουν φόρο στις χώρες όπου πωλούν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους και όχι όπου δηλώνουν τα κέρδη τους.

Η συμφωνία που υπέγραψαν ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Καναδάς, Ιταλία και Ιαπωνία, χαιρετίστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και πολλές χώρες, ενώ αναμένεται να ασκήσει πίεση και σε άλλες χώρες να ακολουθήσουν, εν αναμονή της συνάντησης της G20 τον επόμενο μήνα. Για να τεθεί σε ισχύ, θα πρέπει οι 20 ισχυρές οικονομίες του πλανήτη να συμφωνήσουν επίσης, αλλά και να υπάρξει σχετική συμφωνία και στη σύνοδο του ΟΟΣΑ μεταξύ των 139 χωρών-μελών του.

Ε.Ε., ΗΠΑ χαιρετίζουν τη συμφωνία

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά την επίτευξη της συμφωνίας δήλωσε: «Χαιρετίζω αυτά τα θετικά νέα από τη G7 σχετικά με τον ελάχιστο φόρο εταιρειών. Η ανακοίνωση της Κομισιόν για τη φορολογία των επιχειρήσεων πιέζει για εκσυγχρονισμό και περισσότερη διεθνή συνεργασία για τη φορολογία των επιχειρήσεων», ανέφερε η πρόεδρος. «Αυτή η συμφωνία είναι ένα μεγάλο βήμα προς τη δικαιοσύνη και τους ισότιμους όρους», τόνισε.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, μίλησε για «άλμα προς τα εμπρός» και τόνισε: «Τώρα περιμένουμε ανάλογα βήματα από την G20 και τον ΟΟΣΑ».

«Μεγάλο βήμα από την G7 προς μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια συμφωνία για τη φορολογική μεταρρύθμιση», ήταν το σχόλιο του επιτρόπου Πάολο Τζεντιλόνι. «Η Κομισιόν θα συμβάλει ενεργά στο να υλοποιηθεί όλο αυτό στη συνεδρίαση της G20 τον επόμενο μήνα στη Βενετία», τόνισε.

Η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν δήλωσε πως οι υπουργοί Οικονομικών της G7 έλαβαν σήμερα μια «σημαντική, πρωτόγνωρη δέσμευση» προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης παγκόσμιου ελάχιστου εταιρικού φόρου 15% για να δοθεί ένα τέλος στην «εξίσωση προς τα κάτω» της φορολόγησης εταιρειών.

«Ο παγκόσμιος ελάχιστος φόρος θα βοηθήσει επίσης την παγκόσμια οικονομία να ευημερήσει, εξισώνοντας τους όρους ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις και ενθαρρύνοντας τις χώρες να συναγωνίζονται σε θετικές βάσεις», όπως η εκπαίδευση, η έρευνα και οι υποδομές, επισήμανε.

H Γέλεν άφησε να εννοηθεί ότι το μέτρο αφορά τόσο την Amazon όσο και το Facebook. Όταν ρωτήθηκε σχετικά, είπε: «Θα περιλαμβάνει τις μεγάλες, επικερδείς εταιρείες και αυτές οι εταιρείες πιστεύω ότι, σε κάθε περίπτωση, πληρούν τις προϋποθέσεις».

Οι άλλες χώρες

«Έπειτα από χρόνια συζητήσεων, οι υπουργοί Οικονομικών της G7 κατέληξαν σε μια ιστορική συμφωνία για την μεταρρύθμιση του παγκόσμιου συστήματος φορολόγησης ώστε αυτό να ταιριάζει στην παγκόσμια ψηφιακή εποχή», δήλωσε είπε ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ, που ανακοίνωσε την απόφαση. Τόνισε πάντως ότι «είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πόσο θα αποδώσει η νέα αυτή συμφωνία καθώς απαιτούνται περαιτέρω συνομιλίες στη Σύνοδο Κορυφής της G20».

Από την πλευρά του, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ χαρακτήρισε «αφετηρία» τη συμφωνία και δεσμεύτηκε να κάνει αγώνα για «να διασφαλίσουμε ότι αυτός ο ελάχιστος εταιρικός φόρος είναι όσο υψηλότερος γίνεται».

«Ιστορική" χαρακτήρισε τη συμφωνία και ο Γερμανός ομόλογός του, Όλαφ Σολτς, που επισήμανε ότι οι εταιρείες δεν θα μπορούν πλέον να αποφεύγουν τους φόρους κερδοσκοπώντας στις χώρες με χαμηλή φορολόγηση. «Η απόφαση για τη διεθνή φορολογική δικαιοσύνη είναι ιστορική. Είναι μια πολύ καλή είδηση για την φορολογική δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη και μια κακή είδηση για τους φορολογικούς παραδείσους ανά τον κόσμο», σχολίασε θυμίζοντας πάντως ότι οι συζητήσεις θα συνεχιστούν.

Ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας, Ντανιέλε Φράνκο, εξέφρασε την ελπίδα η Σύνοδος Κορυφής της G20 τον Ιούλιο στην Ιταλία να καταλήξει επίσης σε συμφωνία για την εταιρική φορολογία. 

«Πιστεύουμε ότι θα καταλήξουμε σε συμφωνία και σε επίπεδο G20 ώστε αυτοί οι πυλώνες να γίνουν σημείο αναφοράς για την παγκόσμια φορολογία», είπε σημειώνοντας ότι οι νέοι κανονισμοί δεν στοχοποιούν εταιρείες μόνο στον ψηφιακό τομέα, αλλά όλες τις πολυεθνικές επιχειρήσεις.

Οι επιφυλάξεις

Δεν είναι λίγες οι χώρες πάντως που εκφράζουν επιφυλάξεις. Πρώτος ήταν ο πρόεδρος του Eurogroup, Ιρλανδός υπουργός Οικονομικών Πασκάλ Ντόνοχιου -η Ιρλανδίοα φορολογεί με 12,5% τις πολυεθνικές- που δήλωσε ότι δήλωσε ότι οποιαδήποτε απόφαση πρέπει να λάβει υπόψη τις ευαισθησίες των μικρότερων χωρών.

Η όποια οριστική συμφωνία για τη μεταρρύθμιση των διεθνών κανονισμών εταιρικής φορολόγησης θα πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες τόσο των μικρών όσο και των μεγάλων χωρών, σχολίασε ο Ντόνοχιου, που έγραψε στο Twitter: «Είναι προς το συμφέρον όλων να αποκτήσουμε μια βιώσιμη, φιλόδοξη και δίκαιη συμφωνία της διεθνούς φορολογικής αρχιτεκτονικής. Ανυπομονώ να ξεκινήσουν οι συζητήσεις στον ΟΟΣΑ. Στο τραπέζι βρίσκονται 139 χώρες και η όποια συμφωνία θα πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες των μικρών και των μεγάλων χωρών, των ανεπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων».

«Θετικές» αντιδράσεις από Google-Facebook

Ψύχραιμες και με θετικό πρόσημο ήταν οι πρώτες αντιδράσεις από τις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας Google και Facebook που είναι μεταξύ αυτών που θα βρεθούν αντιμέτωπες με το μέτρο.

Η Google δήλωσε ότι «στηρίζει σθεναρά» το έργο που γίνεται για την επικαιροποίηση των διεθνών φορολογικών κανόνων. «Ελπίζουμε οι χώρες να συνεχίσουν να συνεργάζονται για να εξασφαλίσουν ότι μια ισορροπημένη και ανθεκτική συμφωνία θα οριστικοποιηθεί σύντομα», αναφέρει ο εκπρόσωπός της, Χοσέ Καστανέντα.

Και ο επικεφαλής του τμήματος διεθνών υποθέσεων της Facebook , Νικ Κλεγκ, δήλωσε μέσω Twitter, ότι η εταιρεία «έχει ζητήσει εδώ και καιρό τη μεταρρύθμιση των παγκόσμιων φορολογικών κανόνων και χαιρετίζουμε τη σημαντική πρόοδο που επιτεύχθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της Ομάδας των 7. Η σημερινή συμφωνία είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς την ασφάλεια για τις επιχειρήσεις και την ενίσχυση της δημόσιας εμπιστοσύνης στο παγκόσμιο φορολογικό σύστημα». 

Αναγνώρισε ωστόσο πως αυτό σημαίνει ότι η εταιρεία θα πρέπει να πληρώνει περισσότερους φόρους.