Ρηνιώ Κυριαζή: «Έχω ανάγκη για μια δυναμική κίνηση προς τη γυναικεία μας φύση»

Στο ElaiΩnas Festival, το μοναδικό site-specific φεστιβάλ της πόλης που συνεχίζει σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Αττικής για 7η συνεχή χρονιά με τη σφραγίδα της Φένιας Παπαδόδημα και του Γιώργου Παλαμιώτη, η Εταιρεία Θεάτρου Άλκη θα μας παρουσιάσει αύριο (31/7) την παράσταση «Βάκχες, το σώμα δίχως σώμα»,μια προσέγγιση των Βακχών του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία της Ρηνιώς Κυριαζή.

Στο Βιομηχανικό Πάρκο των παλιών Πλεκτηρίων – Υφαντηρίων το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει το έργο που έκανε πρεμιέρα πέρυσι στο 4ο Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος του Φεστιβάλ Φιλίππων, στο Αρχαίο Θέατρο.

Το νήμα του μύθου των Βακχών; Πέντε ηθοποιοί, τέσσερις άξονες, τρεις γλώσσες, δύο φύλα, ένας τόπος αφηγούνται για έναν θεό, δύο αγγέλους, τρεις γυναίκες, τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Τραγουδούν τον θεό μέσα στις αντιφάσεις. Διαγράφουν την πορεία του Πενθέα από το ανίερο στο ιερό, από την πλάνη στη γνώση, από την έπαρση στην οδύνη. Μιλούν για την Αγαύη που, από την έκσταση στην τρέλα, διεκδικώντας τη δύναμη της θηλυκής θεάς, κατακρημνίζεται. Μιλούν για την άγρια φύση που πάλλεται. Θρηνούν τον άνθρωπο που απομακρύνεται, το σώμα που αποσπάται. Τα απομεινάρια σώματος, το σώμα δίχως σώμα. Πενθούν για τα μικρά κομμάτια μας.

Στην παράσταση ακούγονται τρεις γλώσσες. Ελληνικά, πολωνικά και αγγλικά.

Ο Ράφαλ Χάμπελ, που μιλάει στα πολωνικά, είναι ο Διόνυσος. Η Τζουλιάνα Μπλάντγουντ είναι η Αγαύη και μιλάει στα αγγλικά. Ο Πενθέας είναι ο Δημήτρης Bάρκας και η Ειρήνη Κουμπαρούλη είναι ο Χορός. Το προσωπείο έχει φτιάξει η Μάρθα Φωκά, βοηθός της σκηνοθέτιδας είναι είναι η Αρετή Πολυμενίδη, η Στέβη Κουτσοθανάση έχει κάνει τους φωτισμούς και οι φωτογραφίες είναι του Κωνσταντίνου Βασιλάκη.

Μιλήσαμε με την Ρηνιώ Κυριαζή για να μας εξηγήσει περισσότερα για αυτήν την πρωτότυπη θεατρική πρόταση που σκηνοθετεί και συμμετέχει.

→ Γιατί επιλέξατε τις Βάκχες;

Οι Βάκχες ήταν πάντα το έργο με το οποίο λαχταρούσαν να ασχοληθούν οι φοιτητές μου και μου το ζητούσαν επίμονα. Κι εγώ πάντα το απέφευγα. Με γοήτευε και ταυτόχρονα με απωθούσε, μου φαινόταν τρομακτικό και απρόσιτο και νομίζω ακόμα πως είναι. Με την έννοια του άρρητου, που σου κρύβεται, που δεν σου αποκαλύπτεται ποτέ στην ολότητά του, σαν τον ουρανό μ’ όλα τα κάλη που ‘χει, που μέρη τόσα φαίνονται και μέρη είναι κρυμμένα. Τελικά, με παρέσυρε σε ένα μεγάλο ταξίδι σκέψεων και συνειρμών. Μπορώ να πω πως με κυρίευσε.

Είναι χαραγμένο στη μνήμη μου το έθιμο της περιφοράς του Ταύρου στο πανηγύρι του Αγίου Χαραλάμπους στην Καλλονή Λέσβου- σαν μέσα σε όνειρο έχω θαυμάσει αυτό το τρομερό ζώο στολισμένο με λουλούδια να εκπροσωπεί τον θεό. Ή το έθιμο της παιδικής νεκρανάστασης στο Ζαγόρι της Ηπείρου όπου τα κορίτσια θάβουν ένα αγόρι, το στολίζουν, το μοιρολογούν και κείνο πηδά απότομα και τα κυνηγάει μέσα στα λιβάδια.

Κυρίως όμως έχω ένα πλάκωμα στην ψυχή που μοιάζει να πιέζει όλο και περισσότερο καθώς αφουγκράζομαι τον κόσμο γύρω μου, την ανελευθερία και τον συντηρητισμό μας. Έχω ανάγκη για μια δυναμική κίνηση προς τη γυναικεία μας φύση, την ελευθερία, τη μουσική, το γλέντι, τη χαρά. Ο Πενθέας με την καθαρότητα, την ασφάλεια, την σκληρότητα, τη λογική, τον πρακτικό νου καταπιέζει κάθε μας κίνηση. Η εσωτερική βαθιά ανάγκη για ζωή πρέπει να βρει τα μονοπάτια της χωρίς να χρειαστεί να φτάσουμε στη σφαγή.

→ Πώς ήταν η συνεργασία με τους Julianna Bloodgood και τον Rafal Habel;

Με όλους τους συνεργάτες μου, μας συνδέουν νήματα, κοινές διαδρομές. Είμαι ευγνώμων που βρίσκονται στο δρόμο μου καλλιτέχνες με τέτοια ευαισθησία, γνώση και αγάπη για τη δουλειά. Άνθρωποι αφοσιωμένοι στην τέχνη όπου μόνο ζητούμενό τους είναι ένα ταξίδι εμβάθυνσης. Το θέατρο για μας είναι ιερό και οδηγεί σε συναντήσεις ζωής που μας αποκαλύπτουν μυστικά. Εδώ οι παραδόσεις των λαών, οι μουσικές, η ανθρωπολογική προσέγγιση είναι κυρίαρχα.

Η Julianna και ο Rafal είναι ηθοποιοί, ακροβάτες, χορευτές και μουσικοί - δημιουργοί με συνεργασίες από την Πολωνία και την Αμερική ως την Ιρλανδία. Νιώθω τυχερή που αντάλλαξα μαζί τους σκέψεις, που ήχησαν σε διαφορετικές γλώσσες και πέρασαν από τις δικές τους ξεχωριστές εμπειρίες ζωής. Έτσι οι τοπικές μνήμες των πατρίδων μου βρίσκουν αντιστοιχίες σε άλλους πολιτισμούς και πλουτίζουν και πλαταίνουν.

→ Τι μήνυμα θα θέλατε να έχουν πάρει μαζί τους φεύγοντας οι θεατές και ιδιαίτερα οι γυναίκες;

Ο πρώτος Άγγελος περιγράφει την ομορφιά της συνάντησης των γυναικών στα βουνά, κι ορθώθηκαν όλες μαζί, υπέροχες να τις κοιτάς, πόσο αβρές, νέες και γηραιές και παρθένες…η φράση αυτή μου θυμίζει πάντα ένα ταξίδι μου στην Αφρική όπου θαύμαζα τα πεσμένα στήθη των υπέροχων γυναικών ελεύθερα - έκλαιγα νιώθοντας πόση πίκρα και καταπίεση έχουμε υποστεί, πόσο χρόνο έχουμε χάσει κυνηγώντας την εφήμερη, εξωτερική ομορφιά.

Επίσης θα ήθελα να καλέσουμε, όπως ο Χορός, τον θεό Διόνυσο να κάψει, να διαλύσει την κυρίαρχη νοοτροπία που μας εμποδίζει να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε γι’ αυτό που είμαστε. Να καλέσουμε έναν θεό γητευτή. Ενάντια στη βία που απλώνεται ύπουλα από μέσα, από βαθιά και μας κυριεύει σε μικρές και μεγάλες εκδηλώσεις της ζωής.