Μετατρέπουν σε εφιάλτη τα όνειρα χιλιάδων νέων επιστημόνων κλωστοϋφαντουργίας

Η Ελλάδα κινδυνεύει να γίνει η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που δεν παρέχει σπουδές Κλωστοϋφαντουργών Μηχανικών, μετά τις πρόσφατες αλλαγές τις οποίες αποφάσισε, εν κρυπτώ, η διοίκηση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ), όπως καταγγέλλουν φοιτητές και διδάσκοντες του τμήματος Μηχανικών Βιομηχανικής Σχεδίασης και Παραγωγής.

Το τμήμα προέκυψε το 2018 από τη συγχώνευση του τμήματος Κλωστοϋφαντουργών Μηχανικών ΤΕ και του τμήματος Μηχανικών Αυτοματισμού ΤΕ του ΤΕΙ Πειραιά και είχε αρχικά τρεις κατευθύνσεις: Τεχνολογίες Κλωστοϋφαντουργίας και Ενδυσης, Τεχνολογίες Αυτοματισμού και Τεχνολογίες Περιβάλλοντος.

Το 2019, αποφασίστηκε η αλλαγή σε πενταετές πρόγραμμα σπουδών, διαδικασία κατά την οποία καταργήθηκε η κατεύθυνση των Τεχνολογιών Περιβάλλοντος, ενώ παράλληλα η κατεύθυνση των Τεχνολογιών Κλωστοϋφαντουργίας και Ενδυσης μετονομάστηκε σε Βιομηχανικής Παραγωγής. Για την αλλαγή αυτή δεν εκδόθηκε καμία απολύτως πράξη, αλλά αποφασίστηκε εσωτερικά από το τμήμα, με αποτέλεσμα, μέχρι και πολύ πρόσφατα το υπουργείο Παιδείας να αναφέρει σε επίσημο απαντητικό του έγγραφο την ύπαρξη τριών κατευθύνσεων.

Αλλαγή προγράμματος

Η σταδιακή απαξίωση της επιστήμης της Κλωστοϋφαντουργίας κορυφώθηκε τον περασμένο Απρίλιο, όταν η διοίκηση του πανεπιστημιακού ιδρύματος προχώρησε, εκ νέου, σε αλλαγή του προγράμματος σπουδών, το οποίο διαμορφώθηκε κατά τέτοιον τρόπο ώστε να θυμίζει ουσιαστικά ένα επικαιροποιημένο πρόγραμμα σπουδών της κατεύθυνσης των Μηχανικών Αυτοματισμού, όπως λένε οι καλά γνωρίζοντες, καταργώντας παράλληλα όλες τις κατευθύνσεις.

«Είμαι 27 χρονών. Ξαναέδωσα πανελλήνιες το 2015, γιατί δεν μου άρεσε η σχολή όπου πέρασα την πρώτη φορά. Πέρασα στο Τμήμα Μηχανικών Κλωστοϋφαντουργών και αποφάσισα να επενδύσω για το μέλλον μου σε αυτό, λαμβάνοντας μοναδικές γνώσεις που μόνο η συγκεκριμένη σχολή στην Ελλάδα προσφέρει και θα μπορούσα να απασχοληθώ στον κλάδο σε μία από τις εκατοντάδες επιχειρήσεις που αναζητούν αυτού του είδους ειδίκευση στη χώρα μας. Με την τελευταία αλλαγή στο πρόγραμμα σπουδών, αποφάσισαν απλά να μου διαγράψουν την επένδυση αυτή και το μέλλον μου. Δεν υπάρχει καμία προστασία για τους φοιτητές που αποφάσισαν να διαλέξουν αυτές τις σπουδές. Απλά μας ανακοινώνουν: “Θα γίνουν αντιστοιχίες μαθημάτων, μην ανησυχείτε!”. Θυμάμαι τον εαυτό μου να χαίρεται να πηγαίνει στη σχολή. Πλέον, με την κατάσταση που επικρατεί στη σχολή, δεν θέλω να βλέπω ούτε το logo του ΠΑΔΑ» δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Παναγιώτης Ασημακάκης, με τη Βενετία Δρακουλαράκου να προσθέτει:

«Με τη μετατροπή σε ΠΑΔΑ, μας υποσχέθηκαν μια αναβάθμιση, αλλά με τη συγχώνευση κάθε άλλο παρά αναβάθμιση ήταν. Κάποια μαθήματά μας αντιστοιχήθηκαν με του άλλου τμήματος με το οποίο συγχωνευτήκαμε. Εγώ, παρ’ όλα αυτά, πέρασα όλα τα μαθήματα, ακόμα και τα έξτρα που μας ανέθεσαν, με μόνη εκκρεμότητα τη διπλωματική εργασία. Ενώ βρισκόμουν στο τέλος των σπουδών μου, το πρόγραμμα άλλαξε για ακόμα μια φορά, με τη δικαιολογία ότι δεν κάλυπτε τις προϋποθέσεις για integrated master, παρότι μας είχαν υποσχεθεί άλλα. Αυτή τη φορά, αφαίρεσαν όλα τα μαθήματα της ειδίκευσής μoυ, πετώντας αγώνα 5 χρόνων στα σκουπίδια και υποβαθμίζοντας ένα αντικείμενο το οποίο βοηθούσε την οικονομία της Ελλάδας. Είμαι ήδη 23 ετών και δεν ξέρω αν αξίζει να αποφοιτήσω αυτή τη στιγμή, καθώς με τα παρόντα γεγονότα το μέλλον μου στην ειδίκευση δεν είναι σίγουρο».

Εξαφάνιση αντικειμένου

Από το νέο πρόγραμμα σπουδών, λοιπόν, απουσιάζουν όλα τα μαθήματα της Κλωστοϋφαντουργίας, με τους φοιτητές να κάνουν λόγο για εξαφάνιση ενός ολόκληρου τμήματος. Ειδικότερα, σε σύνολο περίπου 90 μαθημάτων, αφαιρέθηκαν 35 μαθήματα που σχετίζονταν άμεσα με την Κλωστοϋφαντουργία, αφήνοντας όλα κι όλα μόλις πέντε συναφή μαθήματα και «οδηγώντας στην εξαφάνιση της ειδικότητας του μοναδικού Πανεπιστημιακού Τμήματος στην Ελλάδα το οποίο διατηρούσε συνάφεια με την ειδικότητα του κλωστοϋφαντουργού μηχανικού», όπως τονίζει η Πρωτοβουλία Φοιτητών του Τμήματος Μηχανικών Βιομηχανικής Σχεδίασης και Παραγωγής (ΜΒΣΠ), που καταγγέλλει ότι η διοίκηση του Πανεπιστημίου λειτούργησε «αυτοβούλως» χωρίς να έχει προηγηθεί συζήτηση ή έστω έγκαιρη ενημέρωση των σπουδαστών του τμήματος. Ενδεικτικό αυτού είναι ότι ενώ οι φοιτητές έχουν ζητήσει τα πρακτικά της συνεδρίασης, το τμήμα αρνείται να τα δημοσιοποιήσει.

Η φημολογία που προηγήθηκε της απόφασης για την επικείμενη αλλαγή στο πρόγραμμα σπουδών θορύβησε τον Πανελλήνιο Σύλλογο Πτυχιούχων Μηχανικών Κλωστοϋφαντουργών, που έστειλε υπόμνημα-αίτηση στην υπουργό και στην υφυπουργό Παιδείας, αλλά και στη διοίκηση του ΠΑΔΑ και του τμήματος Μηχανικών Βιομηχανικής Σχεδίασης και Παραγωγής.

«Επισημαίνουμε ότι πρώτο κομβικό σημείο αποδυνάμωσης της ειδικότητας του Κλωστοϋφαντουργού Μηχανικού σε ακαδημαϊκό επίπεδο υπήρξε ο νόμος Γαβρόγλου (4485/2017) που οδήγησε σε ανορθολογικές συγχωνεύσεις τμημάτων με διαφορετικό προσανατολισμό (4521/2018). Το δεύτερο κομβικό σημείο που στην πράξη εξαφανίζει οριστικά την ειδικότητα του Κλωστοϋφαντουργού Μηχανικού από το ακαδημαϊκό τοπίο είναι οι τρέχουσες αλλαγές στο Πρόγραμμα Σπουδών του τμήματος Βιομηχανικής Σχεδίασης και Παραγωγής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, που μεθοδεύονται υπό την ηγεσία σας. Εάν προχωρήσετε σε αυτές τις αλλαγές, καθίστασθε οι υπεύθυνοι που θα φέρουν την Ελλάδα στη θέση της μοναδικής ευρωπαϊκής χώρας που δεν θα παρέχει ανώτατες σπουδές στην Κλωστοϋφαντουργία. Και μάλιστα, παρά την ύπαρξη αντίστοιχου βιομηχανικού κλάδου με σημαντική συμμετοχή στην ελληνική οικονομία» αναφέρει το υπόμνημα που υπογράφει ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Συλλόγου, Ευάγγελος Λούρης.

«Υπόγεια» διαδρομή

Η απάντηση του υπουργείου είναι δηλωτική της «υπόγειας» διαδρομής που ακολουθήθηκε από πλευράς διοίκησης του τμήματος, αφού από το υπουργείο αποκαλύπτεται ότι είχε αποσταλεί αίτημα του Ιδρύματος για απονομή ενιαίου και αδιάσπαστου τίτλου σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου/integrated master στο τμήμα.

Ακολούθησε νέο υπόμνημα/καταγγελία του Συλλόγου σύμφωνα με το οποίο «η Διοίκηση του ΠΑΔΑ προχώρησε εσφαλμένα και καταχρηστικά στην αναθεώρηση του προγράμματος σπουδών, βάσει του άρ. 32 του ν. 4009/2011» τονίζοντας παράλληλα ότι το αναθεωρημένο πρόγραμμα σπουδών καταργεί εξ ολοκλήρου τη κατεύθυνση Τεχνολογίες Κλωστοϋφαντουργίας και Ενδυσης και το αντίστοιχο γνωστικό αντικείμενο.

«Η συγκεκριμένη μεθόδευση, πέραν του ότι αγνοεί την ορθή διαδικασία όπως προβλέπεται από το άρ. 10 του ν. 4485/2017 (Α’ 114), λειτουργεί παραπλανητικά τόσο για την υπουργό Παιδείας όσο και για τους φορείς που έχουν την αρμοδιότητα σχετικής γνωμοδότησης» τονίζει ο Σύλλογος, ο οποίος ως άμεσα θιγόμενος και έχοντας έννομο συμφέρον ζητά από την υπουργό να μην προβεί στην έγκριση των παραπάνω αλλαγών.

Το υπουργείο επανέρχεται πετώντας όμως την μπάλα στην εξέδρα, αρνούμενο να πάρει θέση και προτάσσοντας... το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων.

Η πρόσφατη προσπάθεια απαξίωσης δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, αλλά πρόκειται για μια συντονισμένη προσπάθεια ετών, όπως μας λένε φοιτητές και καθηγητές του τμήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι κατατακτήριες εξετάσεις του 2018, οι οποίες ακυρώθηκαν με απόφαση της τότε Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος. Ακολούθησε σχετική αναφορά στην Ανεξάρτητη Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη, με την Αρχή να ζητά να πληροφορηθεί για τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν προκειμένου να διαπιστώσει εάν τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία.

Κακοδιοίκηση

Το ΠΑΔΑ στην απάντησή του ανέφερε ως λόγους ακύρωσης της διεξαχθείσας διαδικασίας τα εξής:

α) ότι ο διαχωρισμός των υποψηφίων σε δύο ομάδες, βάσει απόφασης που ελήφθη από τη συνέλευση του τμήματος (13.11.2018), έπασχε νομιμότητας και
β) ότι κατά τη διαδικασία των εξετάσεων διαπιστώθηκαν εκτεταμένα περιστατικά αντιγραφής.

Ο Συνήγορος του Πολίτη (το έγγραφο βρίσκεται στη διάθεση της «Εφ.Συν.»), στην απάντησή του στη σχετική αναφορά, διαπιστώνει ότι «υπήρξε σαφής περίπτωση κακοδιοίκησης», την οποία εξέφραζε την προσδοκία «να θεραπεύσει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής κατά τη διεξαγωγή των αντίστοιχων διαδικασιών του προσεχούς ακαδημαϊκού έτους» (22 Ιουλίου 2019).

Εκτοτε, όμως, δεν ξανάγιναν κατατακτήριες εξετάσεις, κόβοντας έτσι τη ροή επιπλέον ατόμων στο τμήμα και δη στην κατεύθυνση της Κλωστοϋφαντουργίας που κέρδιζε συνεχώς έδαφος ως επιστήμη, αλλά και στερώντας τη δυνατότητα αναγνώρισης επαγγελματικών δικαιωμάτων σε χιλιάδες απόφοιτους παλαιότερων ετών τεχνολογικής εκπαίδευσης.

Τις συνέπειες του αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει το τμήμα, ένα τμήμα που από τις ενέργειες της ίδιας της διοίκησής του έχει φτάσει στο σημείο να μην μπορεί να πάρει την απαραίτητη έγκριση για το πρόσφατο πρόγραμμα σπουδών από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), τουλάχιστον προσώρας, τις βιώνουν οι απόφοιτοι αυτού και δη όσοι είχαν επιλέξει την κατεύθυνση της Κλωστοϋφαντουργίας, αφού πλέον θα τους απονέμεται πτυχίο χωρίς κανένα αντίκρισμα.

«Το 2015, όταν πέρασα στη σχολή, αντιλήφθηκα πως πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον τμήμα. Με απέραντη χαρά σπούδασα έως το 3ο έτος, ώσπου ο ένας νόμος μετά τον άλλον μετέφεραν στο τμήμα ένα κλίμα δυσχέρειας και προβληματισμού. Φοιτητές και καθηγητές απαιτούνταν να ακολουθούν όσους έκοβαν και έραβαν με σκοπό έναν πιο ελκυστικό τίτλο σπουδών. Ή, τουλάχιστον, έτσι έπρεπε να μας λένε. Το αποτέλεσμα, ίδιο για όλους!

»Μη αναγνωρισμένα πτυχία, κατευθύνσεις με μαθήματα που δεν υποστηρίζουν το αντικείμενο, τίτλος σπουδών που δεν ανταποκρίνεται στο γνωστικό αντικείμενο, νέοι φοιτητές (με το τσουβάλι) που τους έταξαν και δεν ρώτησαν να μάθουν, παλιοί φοιτητές που μοιράστηκαν στα δύο κι έπειτα στα τέσσερα για ένα “καλύτερο” αβέβαιο μέλλον, καθηγητές που αμφισβητήθηκαν και υποβαθμίστηκαν άδικα. Θα μπορούσε να είναι ένα άσχημο όνειρο, όμως δυστυχώς είναι μια άσχημη πραγματικότητα» μας λέει η 23χρονη Αναστασία Αποστολάτου.

Αυτόνομο τμήμα

Η Πρωτοβουλία Φοιτητών του Τμήματος Μηχανικών Βιομηχανικής Σχεδίασης και Παραγωγής (ΜΒΣΠ) ζητά, επομένως, τη δημιουργία αυτόνομου τμήματος Μηχανικών Κλωστοϋφαντουργίας με τη δυνατότητα αυτοδίκαιης ελεύθερης μετακίνησης των φοιτητών του Τμήματος ΜΒΣΠ στο νέο τμήμα και την ένταξη του νέου αυτού τμήματος στο μηχανογραφικό των υποψηφίων των πανελλαδικών εξετάσεων.