Αυθαίρετο τερατούργημα στην παραλία Γλύστρα της Ρόδου

Μια εξόφθαλμα αυθαίρετη και παράνομη, θηριώδης κατασκευή, που δείχνει να αφορά την ανέγερση καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, άρχισε να ξεφυτρώνει σε δημόσια έκταση στην παραλία Γλύστρα στη Ρόδο στα μέσα του περασμένου Φεβρουαρίου.

Καταλαμβάνοντας χώρο 1.500 τετραγωνικών μέτρων εντός αιγιαλού και εντός δημόσιου κτήματος, η αυθαίρετη κατασκευή ξεφύτρωσε αρχικά με την τοποθέτηση ξύλινου δαπέδου τύπου deck, αφού προηγήθηκε επέμβαση στις αμμοθίνες και στη βλάστηση της περιοχής.

Παρά την κινητοποίηση των αρμόδιων φορέων/υπηρεσιών, εξακολουθεί να ορθώνεται σταδιακά μέχρι και σήμερα, δίχως κανείς να έχει καταφέρει να εφαρμόσει τη νομοθεσία και να επιτύχει την κατεδάφισή της. Πλέον, στο στηριζόμενο σε μεταλλικούς κοιλοδοκούς και μεταλλικές στράντζες δάπεδο έχουν προστεθεί 43 ξύλινες δοκοί μήκους 8 έως 10 μέτρων και στέγαστρο, ενώ η κατασκευή κοντεύει να ολοκληρωθεί.

Η παραλία Γλύστρα βρίσκεται στα νοτιοανατολικά παράλια της Ρόδου, στον Ορμο της Λάρδου, σε απόσταση περίπου 55 χιλιομέτρων από την πόλη του νησιού. Η παράκτια ζώνη της παραλίας είναι αμμώδης όπως και ο θαλάσσιος πυθμένας της και περιλαμβάνει αμμόλοφους και βλάστηση κυρίως από κέδρους και πουρνάρια. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει κυρίως χλωροφύκη, φαιοφύκη, μαλάκια και λιβάδια θαλάσσιων φανερογάμων (μακρόφυτων). Η ακτή, με μήκος 210 μέτρα και μέσο πλάτος 35, αποτελεί το παράλιο τμήμα ενός κλειστού μικρού κόλπου. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 250 άτομα. Η οικολογική κατάσταση αυτού του παράκτιου υδατικού συστήματος έχει χαρακτηριστεί ως υψηλή, σύμφωνα με την Ειδική Γραμματεία Υδάτων.

Τα γεγονότα

Στις 16 Φεβρουαρίου ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου ενημερώθηκε από πολίτες ότι στην εν λόγω παραλία γίνεται απόπειρα ανέγερσης μιας ιδιαίτερα μεγάλης κατασκευής, προφανώς από την εταιρεία η οποία εκμεταλλεύεται την καντίνα στην παραλία, που έχει λάβει άδεια για λειτουργία τροχήλατης καντίνας. Η παραλία Γλύστρα βρίσκεται εντός της περιοχής προστασίας της παραλιακής έκτασης «Κοκκούμια» της Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου περιοχής Λάρδου, για την οποία ισχύουν ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης, εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου «Σταφύλια» Λάρδου και εντός αιγιαλού και δημόσιου κτήματος.

Ωστόσο, παρόλο που η παράνομη κατασκευή διαπιστώθηκε από τα μέσα Φεβρουαρίου, καμιά δημόσια αρχή δεν τη σταμάτησε όπως ορίζει ο νόμος. Αντίθετα, οι εργασίες συνεχίζονται και οδεύει προς την ολοκλήρωσή της. Μάλιστα, όπως καταγγέλλει ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου, οι εργασίες στην αυθαίρετη κατασκευή συνεχίστηκαν ακόμη και την ημέρα που δασική πυρκαγιά έκαιγε το νησί, την 1η Αυγούστου.

«Φαίνεται ότι τέτοιου είδους κατασκευή είναι δύσκολο να γίνει με απλούς εργάτες, κρυφά και σιωπηλά υπό το φως των αστεριών ή του φεγγαριού, καθώς απαιτεί μια οργανωμένη επιχείρηση με μεταφορά υλικών με φορτηγά, γερανούς για την ανύψωση των δοκών και για τα μεταλλικά - ατσάλινα μέρη, θεμελίωση με εκσκαφές και μπετόν, χρήση θορυβωδών ηλεκτρικών εργαλείων και μηχανημάτων κτλ. Πραγματικά απορούμε πώς όλα αυτά έγιναν σε μια παραλία που βρίσκεται δίπλα στον κεντρικό δρόμο. Απορούμε επίσης για το πώς έλαβε νερό και ρεύμα η παράνομη αυτή κατασκευή» ανέφερε η Rhodes International Culture & Heritage Society (RICHeS) έπειτα από πρόσφατη αυτοψία που πραγματοποίησαν μέλη του Δ.Σ. της στη Γλύστρα.

Η υπόθεση πήρε έκταση στα κοινωνικά δίκτυα, ενεργοποίησε την τοπική κοινωνία και τις αρμόδιες υπηρεσίες. Ετσι, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου αντέδρασε πρώτη εκδίδοντας Σήμα Διακοπής Εργασιών (26/2/2021) στο οποίο ανέφερε για την παράνομη κατασκευή: «…υπάρχει εγκατάσταση ηλεκτροδότησης με τσιμεντένιο πεσσό, ρολόι και καλωδιώσεις τριφασικού ρεύματος, εγκατάσταση υδροδότησης, αφού προηγήθηκε “καθαρισμός” της παραλίας με μηχανικά μέσα, ο οποίος προχώρησε σε μεγάλο βάθος στις αμμοθίνες, μεταξύ των συστάδων αυτοφυούς βλάστησης από αρκεύθους και κέδρους. Η καταστροφή του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος είναι ήδη μεγάλης έκτασης».

Στη συνέχεια, η Εφορεία Αρχαιοτήτων ζήτησε από τον ΔΕΔΔΗΕ και τη δημοτική επιχείρηση ύδρευσης (ΔΕΥΑΡ) να διακόψουν άμεσα οποιαδήποτε σύνδεση στις εγκαταστάσεις που βρίσκονται στη Γλύστρα, καθώς η σύμφωνη γνώμη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είναι προαπαιτούμενο για την παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας.

Το Αστυνομικό Τμήμα Νότιας Ρόδου υπέβαλε μήνυση κατά αγνώστων δραστών για ανέγερση κτίσματος επί του αιγιαλού, ενημερώνοντας και τον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Ρόδου, αλλά χωρίς να συλλάβει τον υπεύθυνο του έργου. Η Κτηματική Υπηρεσία Δωδεκανήσου Α’ συνέταξε πρωτόκολλο κατεδάφισης (11/6/2021). Επιπλέον, ζήτησε εγγράφως από τον Δήμο Ρόδου ενημέρωση για τον κατασκευαστή της επένδυσης, αλλά καθώς δεν έλαβε απάντηση, το πρωτόκολλο κατεδάφισης εκδόθηκε κατά αγνώστων. Το Δασαρχείο Δωδεκανήσου προχώρησε στην καταγραφή και αποτύπωση της αυθαίρετης κατασκευής και θα προχωρήσει στην κατάθεση μήνυσης επίσης κατά αγνώστων.

Αναρμόδιος ο δήμος

Ομως, παρά τις επανειλημμένες καταγγελίες, τις αντιδράσεις και τη γενική κατακραυγή στην τοπική κοινωνία, αυτό που προκαλεί αίσθηση είναι ότι, επί τόσους μήνες που πέρασαν από την έναρξη της αυθαίρετης κατασκευής, το θέμα δεν είχε τεθεί προς συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου και δεν απασχόλησε ποτέ τον δήμαρχο Αντώνη Καμπουράκη. Παρ’ όλο που είχε γίνει αναφορά στο δημοτικό συμβούλιο και ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Αλέξανδρος Κολιάδης, που ανήκει στην πλειοψηφία, είχε μιλήσει γι’ αυτό δημόσια και είχε ενημερώσει τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες από τον περασμένο Φεβρουάριο. «Το ανησυχητικό είναι όταν ο κόσμος βλέπει την παρανομία και φοβάται να μιλήσει», είχε πει τότε, ενώ λίγες μέρες αργότερα ανέφ

ερε ότι έγινε διακοπή των εργασιών (κάτι που τελικά δεν συνέβη) και ότι διακόπηκε η παροχή νερού, έπειτα από καταγγελία του αντιδημάρχου Νίκου Καραμαρίτη.

Τελικά, το δημοτικό συμβούλιο Ρόδου εδέησε να ασχοληθεί με το ζήτημα της αυθαίρετης κατασκευής στη Γλύστρα αλλά και σε άλλες παραλίες του νησιού στις 31 Αυγούστου. Το θέμα τέθηκε από τον πρώην δήμαρχο Φώτη Χατζηδιάκο, με τους περισσότερους δημοτικούς συμβούλους να τοποθετούνται κατά των αυθαιρεσιών. Ωστόσο, άλαλος για το θέμα παρέμεινε καθ’ όλη τη διάρκεια της συνεδρίασης ο δήμαρχος Ρόδου Αντώνης Καμπουράκης. Αλλά, έτσι κι αλλιώς, η συνεδρίαση κατέληξε άκαρπη, καθώς οι αντιδήμαρχοι της πλειοψηφίας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο δήμος δεν έχει αρμοδιότητα για τις κατεδαφίσεις.

Εντύπωση προκάλεσε η τοποθέτηση του αντιδημάρχου Πολιτισμού Αλέξανδρου Κολιάδη, που καταλόγισε συγκάλυψη στον αστυνομικό διευθυντή του νησιού και αναρωτήθηκε τι κάνει το Λιμεναρχείο. Ο ίδιος μίλησε ακόμη και για απειλές που δέχονται πρόεδροι δημοτικών κοινοτήτων.

Ομως, ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι κανείς (μα κανείς!) στο δημοτικό συμβούλιο δεν τόλμησε να πει δημόσια ποιος βρίσκεται πίσω από την αυθαίρετη κατασκευή στην παραλία της Γλύστρας. Οπως, ανάλογα, η κατά τα λοιπά αρμόδια αστυνομία δηλώνει ότι δεν γνωρίζει το όνομα του δράστη της κατασκευής, εξού και προχώρησε σε μήνυση κατ’ αγνώστων. Κι αυτό συμβαίνει ενώ όλοι στη Ρόδο γνωρίζουν ότι πίσω από την αυθαίρετη κατασκευή βρίσκεται γνωστός επιχειρηματίας του νησιού. Συνεπώς, το ερώτημα που προκύπτει είναι αν υπάρχει εισαγγελέας στο νησί. Που μάλλον υπάρχει, αφού έχει γίνει αποδέκτης των καταγγελιών για τη Γλύστρα.

Κατεδαφιστέο ή διατηρητέο;

Θα έλεγε κανείς ότι η αυτή η υπόθεση οδεύει προς το τέλος της, έπειτα και από το «πρωτόκολλο κατεδάφισης αυθαίρετων κατασκευών στην παραλία Γλύστρα» που εξέδωσε η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Ρόδου στις 30 Αυγούστου. Εντούτοις, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Τα πρωτόκολλα κατεδάφισης πρέπει να περάσουν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου η οποία θα υλοποιήσει την κατεδάφιση της αυθαίρετης κατασκευής. Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο ότι η συγκεκριμένη υπηρεσία διαθέτει πόρους και μηχανήματα για να προχωρήσει στην εκτέλεση των πρωτοκόλλων κατεδάφισης. Τη λύση φαίνεται να δίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου, Δημήτρης Γρηγοριάδης, ο οποίος δήλωσε στον ραδιοσταθμό «Sky Rodos» ότι, με βάση το Προεδρικό Διάταγμα 267/98 που αφορά τη διαδικασία χαρακτηρισμού και κατεδάφισης νέων αυθαίρετων κατασκευών, η υπηρεσία δόμησης του Δήμου Ρόδου έχει δικαίωμα να προχωρήσει στην κατεδάφιση της κατασκευής στη Γλύστρα.

Ωστόσο, με νομοθετική ρύθμιση που έφερε τον περασμένο Μάρτιο η κυβέρνηση, οι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε αιγιαλούς και παραλίες «πάγωσαν» ώς τις 31 Οκτωβρίου του 2021. Αυτό σημαίνει ότι, εάν δεν δοθεί νέα παράταση στο πάγωμα των κατεδαφίσεων αυθαιρέτων, αυτό στη Γλύστρα δεν θα κατεδαφιστεί πριν από την 1η Νοεμβρίου, ακόμη κι αν υπάρξει βούληση, γεγονός που φαίνεται ότι εκμεταλλεύεται ο… ανώνυμος καταπατητής.

Ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ρόδου αναφέρει ότι «η ολοκλήρωση της αυθαίρετης κατασκευής στην παραλία της Γλύστρας και η μη κατεδάφισή της θα είναι ισχυρό πλήγμα στη νομιμότητα (ό,τι απέμεινε) και στην ηθική του νησιού». Να ενεργήσουν άμεσα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους απαιτεί από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες και η Rhodes International Culture & Heritage Society και ζητά την άμεση κατεδάφιση και απομάκρυνση των παράνομων και αυθαίρετων κατασκευών από τις παραλίες του νησιού.

Αντιδράσεις

Τη διαμαρτυρία τους για την καταπάτηση στη Γλύστρα έχουν εκφράσει η Οργάνωση Μελών ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Ρόδου και ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. νομού Δωδεκανήσου, που κάνει λόγο για «περίεργη ανοχή που επιδεικνύει η δημοτική αρχή στις αυθαιρεσίες». Ο βουλευτής Δωδεκανήσου ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Νεκτάριος Σαντορινιός, σε δήλωσή του αναρωτιέται: «Πόσο ακόμα θα “ξεγλιστρούν” οι τοπικοί φορείς και οι αρμόδιες υπηρεσίες από τις ευθύνες τους για την αυθαιρεσία στη Γλύστρα Ρόδου;» Το ΜέΡΑ25 Δωδεκανήσου ζητά απαντήσεις αλλά και παρέμβαση από τον Δήμο Ρόδου και την Αστυνομία «καθώς η σιωπή για το συγκεκριμένο θέμα έχει δημιουργήσει πολλά ερωτηματικά».

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στην ιδιωτική κατασκευή στην παραλία Γλύστρα πραγματοποιήθηκε χθες το πρωί από κατοίκους του νησιού στο σημείο. Στη συγκέντρωση καλούσαν ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος και η Επιτροπή Κατοίκων Νότιας Ρόδου. Εξάλλου, περίπου 800 υπογραφές έχουν συγκεντρωθεί σε ψήφισμα στο avaaz με αίτημα την κατεδάφιση της αυθαίρετης κατασκευής.