Ελληνοτουρκικά: Τι βγήκε από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο Βίλνιους

Σε νέο «κλίμα προσέγγισης» δείχνουν να εισέρχονται οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μετά την εντυπωσιακή «στροφή» στη ρητορική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το «άνοιγμα» του Τούρκου προέδρου προς τη Δύση και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας, επιβεβαίωσε το θετικό κλίμα που έχει αρχίζει να κτίζεται μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στη γειτονική χώρα και τη βοήθεια που προσέφερε η Ελλάδα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος συζήτησαν τον οδικό χάρτη για την επαναπροσέγγιση μεταξύ των δύο πλευρών, θέτοντας στο τραπέζι της συζήτησης -κυρίως- την πρόθεση να συνεχιστεί ο διάλογος σε κορυφαίο διπλωματικό επίπεδο, δίχως εντάσεις και «συγκρούσεις» που μόνο προς όφελος των δύο λαών δεν πρόκειται να λειτουργήσουν.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε φανερώσει τις προθέσεις του από την Τρίτη, όταν άναψε το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας στις τάξεις του ΝΑΤΟ, καθώς και στην επανεκκίνηση των σχέσεων και των διεργασιών με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στο ίδιο μήκος κύματος και η ρητορική του Τούρκου προέδρου στη συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζο Μπάιντεν και κυρίως στο θέμα των F-16. Η δήλωση του κ. Ερντογάν για τα F-16 και την Ελλάδα προκάλεσε μεγάλη εντύπωση, καθώς, όπως τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος... «δεν χρησιμοποιήσαμε ποτέ τα F-16 κατά της Ελλάδας και δεν σκοπεύουμε να το κάνουμε στο μέλλον».

«Aυτό που μας ανέφερε ο κ. πρόεδρος είναι πως το Κογκρέσο είναι δεσμευτικό. Ο ίδιος δήλωσε πως θα κάνει οτιδήποτε μπορεί.. Μου είπε θα το παρακολουθήσω κι έχω ελπίδες. Μας είπε πως όπως σε μας πρέπει να περάσει απο την Εθνοσυνέλευση, έτσι πρέπει να εγκριθεί από το Κογκρέσο. Ανέφερε πως κάποια μέλη του Κογκρέσου από τους Δημοκρατικούς και κάποιες φορές από τους Ρεπουμπλικάνους, βάζουν εμπόδια. Όμως και ο κ. πρόεδρος και ο κ. υπουργός Εξωτερικών, μας είπαν πως θα παρακολουθούν το ζήτημα κι ελπἰζω σε αυτή τη διαδικασία θα πάρουμε θετικό αποτέλεσμα. Έχω μεγαλύτερες ελπίδες απο κάθε άλλη φορά», τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος σχλιάζοντας τη συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο, προσθέτοντας: «Για το ζήτημα της άφιξης των  F-16, την Ελλάδα  και τη Βόρεια Κύπρο, κάναμε μια συνάντηση με τον Μητσοτάκη. Εμείς δεν έχουμε στόχο να κερδίσουμε εχθρούς. Ο στόχος του Ερντογάν δεν είναι να αυξήσει τους εχθρούς, αλλά να αυξήσει τους φίλους».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο πλαίσιο συνεργασίας που οραματίζεται με την Τουρκία για το μέλλον, το οποίο - πλαίσιο - στηρίζεται σε τρεις άξονες: 

1)στον πολιτικό διάλογο, υπό την καθοδήγηση των υπουργών εξωτερικών

2)στα μέτρα οικοδόμησης και εμπιστοσύνης

3)στη δυτική ατζέντα

Απαντώντας για τη διαφαινόμενη συμφωνία ΗΠΑ - Τουρκίας για τον εκσυγχρονισμό και την προμήθεια αμερικανικών μαχητικών F - 16, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι αυτό αφορά την Ελλάδα μόνο έμμεσα, τόνισε ότι μένει να φανεί πως αυτό θα αποτυπωθεί ως αίτημα της αμερικανικής κυβέρνησης προς το Κογκρέσο και υπογράμμισε ότι «έχει γινεί κατανοητό πάντως ότι οι εξοπλισμοί στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε βάρος άλλου κράτους - μέλους», ενώ επανέλαβε ότι η Ουάσιγκτον αντιμετωπίζει την Ελλάδα ως παράγοντα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέμεινε εξάλλου ότι «Ελλάδα και Κύπρος κάθονται στο ίδιο τραπέζι» του Ευρωπαικού Συμβουλίου τονίζοντας ότι τυχόν βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας - ΕΕ περνά μέσα από την Αθήνα και τη Λευκωσία. Ο πρωθυπουργός επέμεινε ότι είναι προς το στρατηγικό όφελος μας «η Τουρκία να παίξει με τους δικούς μας κανόνες, ήτοι του Διεθνούς Δικαίου και των πολυμερών σχημάτων». Ερωτηθείς για το κατά πόσον ετέθη στο ραντεβού του με τον Τούρκο πρόεδρο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε πως οι ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές στη Μεσόγειο αποτελούν υβριδική απειλή για το ΝΑΤΟ και υπογράμμισε ότι η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ποια είναι τα θέματα, που δε συζητά και δεν θεωρεί ότι αποτελούν κομμάτι του Ελληνοτουρκικού διαλόγου η Αθήνα. «Και εγώ και ο κ. Ερντογάν ξεκινούμε μία νέα θητεία, δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω την ειλικρίνεια των προθέσεων του, ναι είναι μία στροφή της Τουρκίας, πιθανώς και προσαρμογή στην πραγματικότητα και από τη στιγμή που δεν έχω δείγματα γραφής περί του αντιθέτου μπορώ να βλέπω το ποτήρι μισογέματο», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.

«Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω, είναι ότι η συνάντησή μου με τον Τούρκο Πρόεδρο ήταν σε καλό κλίμα. Συμφωνήσαμε ότι πρέπει να χτίσουμε πάνω στις θετικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών, μετά τους σεισμούς στην Τουρκία και μετά την έμπρακτη στήριξη την οποία παρείχε και η Ελληνική Κυβέρνηση αλλά και η ελληνική κοινωνία στο σεισμό προς τον τουρκικό λαό, θεωρώ ότι άλλαξαν πολλά πράγματα στην ψυχολογία των σχέσεών μας. Η σημερινή μας συνάντηση επαναβεβαίωσε τη διάθεση, και τη δική μου και του Προέδρου Erdoğan, για μία νέα επανεκκίνηση ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και για έναν -θα έλεγα- πιο σαφή δίαυλο, οδικό χάρτη, για το πώς θα κινηθούμε τους επόμενους μήνες. Όπως γράφτηκε και στην ανακοίνωση, πρόθεσή μας είναι να μπορέσουμε να ξανασυναντηθούμε πριν το τέλος του έτους σε ένα επίπεδο Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, στη Θεσσαλονίκη, με μία προφανώς θετική ατζέντα στο «μενού». Αυτό, προς Θεού, δεν σημαίνει ότι λύθηκαν ως δια μαγείας τα σημαντικά προβλήματα που έχουμε με την Τουρκία, αλλά πιστεύω ότι υποδηλώνει τη διάθεση και των δύο ηγεσιών να ξαναπροσεγγίσουμε το πλαίσιο των σχέσεών μας μέσα από μία πιο θετική σκοπιά και αυτό κρατώ ως το πιο σημαντικό συμπέρασμα της σημερινής συνάντησης.

Το πλαίσιο το οποίο οραματίζομαι ως προς τον τρόπο με τον οποίον θα πάρει «σάρκα και οστά» αυτή η διάθεση για μια καλύτερη συνεργασία, έχει ουσιαστικά τρεις άξονες. Ο πρώτος είναι ο πολιτικός διάλογος, υπό την καθοδήγηση των δύο Υπουργών Εξωτερικών, στον οποίον προφανώς πολιτικό διάλογο θα τεθούν τα σημαντικά, τα βαριά γεωπολιτικά ζητήματα, με σημαντικότερο το βασικό ζήτημα το οποίο αναγνωρίζουμε ότι είναι η διαφορά μας με την Τουρκία, δηλαδή η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο δεύτερος δίαυλος είναι τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία μπορούν να αποδώσουν περισσότερους καρπούς χτίζοντας πάνω στο θετικό μομέντουμ των τελευταίων μηνών. Και ο τρίτος άξονας προσέγγισης αφορά τη λεγόμενη θετική ατζέντα. Είναι μια δουλειά η οποία έχει γίνει από τον Υφυπουργό Εξωτερικών, τον κ. Φραγκογιάννη, η οποία είχε προετοιμαστεί και πριν από αυτή τη συνάντηση. Αφορά ζητήματα οικονομικής συνεργασίας, ενεργειακής συνεργασίας, συνεργασίας ενδεχομένως σε τομείς όπως η πολιτική προστασία. Είναι ένας τομέας στον οποίο πιστεύω ότι μπορούμε -και σχετικά γρήγορα- να έχουμε κάποια απτά αποτελέσματα, ώστε αυτά να μπορούν να επισημοποιηθούν, καλώς εχόντων των πραγμάτων, στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη πριν τα τέλη του χρόνου.

Θέλω να θυμίσω, επίσης, ότι το ζήτημα των ευρωτουρκικών σχέσεων θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως γνωρίζετε, στο παρελθόν έχει πάρει αποφάσεις σχετικά με το πλαίσιο των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας. Θυμάστε, γιατί τα είχατε καλύψει, ότι είχε ανοίξει δύο δρόμους για την Τουρκία: τον καλό και τον λιγότερο καλό. Πρόθεσή μας είναι να πορευτούμε στον θετικό δρόμο. Και σίγουρα η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μόνο να βοηθήσει μπορεί την συνολική προσέγγιση της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τη στιγμή που δεν έχω λόγο να αμφισβητώ ότι αυτή η πρόθεση της Τουρκίας φαίνεται αυτή τη στιγμή να είναι ειλικρινής», τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός για τη συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο.

Αναφερόμενος στις σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ και τις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, τόνισε: 

«Εγώ μπορώ να μιλήσω για τις σχέσεις ΗΠΑ και Ελλάδος, οι οποίες είναι -θα έλεγα- ισχυρότερες παρά ποτέ. Είχα την ευκαιρία, μάλιστα, να συνομιλήσω και με τον Πρόεδρο Biden στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής. Επαναβεβαίωσαμε το πολύ υψηλό επίπεδο της συνεργασίας μας. Στην παρέμβαση την οποία έκανα τώρα με αφορμή και τη συζήτηση γύρω από την Ουκρανία, επανέλαβα τη μεγάλη σημασία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, όχι μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά συνολικά για την τροφοδοσία όλης της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ με στρατεύματα αλλά και με εξοπλισμό.

Και ναι, αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι εκτιμώ ότι στα πλαίσια της συνεργασίας Ελλάδας - Ηνωμένων Πολιτειών θα έχουμε -πιστεύω σύντομα- κάποιες θετικές ειδήσεις για το πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες προτίθενται να ενισχύσουν περαιτέρω τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, στα πλαίσια της στρατηγικής συνεργασίας την οποία έχουμε.

Τώρα, από εκεί και πέρα, το τι κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες με την Τουρκία είναι κάτι το οποίο, όπως καταλαβαίνετε, εμάς μας αφορά μόνο έμμεσα. Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι η στάση του Κογκρέσου στο ζήτημα αυτό φαίνεται να είναι γνωστή, δεν θέλω να πω τίποτα περισσότερο. Απομένει να δούμε τον τρόπο με τον οποίο θα διατυπωθεί το αίτημα από την αμερικανική κυβέρνηση προς το Κογκρέσο.

Νομίζω ότι είναι κοινός τόπος ότι οι εξοπλισμοί οι οποίοι δίνονται σε χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά άλλων χωρών μελών της Συμμαχίας. Αλλά αυτό, όπως σας είπα, δεν είναι κάτι το οποίο αφορά άμεσα την Ελλάδα.

Αυτό το οποίο μπορώ και πάλι να επαναπιστοποιήσω είναι το εξαιρετικό επίπεδο των σχέσεων Ηνωμένων Πολιτειών - Ελλάδος και τον τρόπο με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν την Ελλάδα, ως έναν παράγοντα σταθερότητας -γεωπολιτικής, οικονομικής, ενεργειακής σταθερότητας- στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».

Για τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση είπε: 

«Η Αθήνα και η Λευκωσία κάθονται στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Κατά συνέπεια, είναι προφανές ότι μία βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση σίγουρα σχετίζεται άμεσα με την άποψη που έχει και η Ελλάδα και η Λευκωσία για την πρόοδο την οποία μπορούμε να πετύχουμε. Από εκεί και πέρα, όπως σας είπα και πριν, θα ξανασυζητήσουμε το ζήτημα της Τουρκίας.

Θέλω να το τονίσω αυτό -πάντα το έλεγα αυτό, και στις πιο δύσκολες στιγμές των ελληνοτουρκικών σχέσεων- ότι εμείς δεν έχουμε στρατηγικό όφελος με μία Τουρκία η οποία να βρίσκεται κάθετα απέναντι στη Δύση, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το όφελος της Ελλάδος είναι η Τουρκία να παίξει με τους δικούς μας κανόνες. Με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, με τους κανόνες των πολυμερών σχημάτων στα οποία συμμετέχει, όπως το ΝΑΤΟ, ή των πολυμερών σχημάτων με τα οποία θέλει να έχει μία πιο στενή σχέση, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Θέλω να επαναλάβω ότι είμαστε στην αρχή -και εγώ και ο Πρόεδρος Erdoğan- μιας καινούριας θητείας και δεν έχω κανένα λόγο αυτή τη στιγμή να αμφισβητήσω την ειλικρίνεια των προθέσεών του.

Είναι μια στροφή αυτή σε σχέση με αυτά τα οποία είδαμε από την Τουρκία τελευταία; Ναι, είναι μία στροφή. Είναι ενδεχομένως μία προσαρμογή στην πραγματικότητα. Όμως έχω μία υποχρέωση, ειδικά όταν δεν έχω δείγματα γραφής για το αντίθετο, να βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο».

Σε ότι αφορά τα εξοπλιστικά, ο κ. Μητσοτάκης είπε: 

«Κοιτάξτε, δεν τέθηκε τέτοιο θέμα και δεν μπορούσε να τεθεί τέτοιο θέμα, όπως δεν θα έθετα κι εγώ ζήτημα της δυνατότητας της Τουρκίας να εξοπλίζεται, όσο αυτό δεν απειλεί -το τονίζω- έμπρακτα την ελληνική κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

Το εξοπλιστικό πρόγραμμα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, προφανώς υπό την απόλυτη έγκριση της Ελληνικής Κυβέρνησης, είναι δρομολογημένο, δεν επιδέχεται ουσιαστικών τροποποιήσεων. Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο θωρακίζει τις Ένοπλες Δυνάμεις αλλά ταυτόχρονα συνεισφέρει και στο ΝΑΤΟ συνολικά, αλλά και στην έννοια της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης.

Δεν πρέπει να βλέπουμε, δηλαδή, τις επενδύσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις μόνο μέσα από το πρίσμα της αντιπαλότητας που έχουμε με την Τουρκία και αυτό ισχύει και για μας, το πώς βλέπουμε τη δυνατότητα της Τουρκίας να μπορεί να εξοπλίζεται.

Τονίζω ότι αυτό το οποίο πάντα μας απασχολούσε είναι να μην χρησιμοποιούνται νατοϊκοί εξοπλισμοί για παραβιάσεις κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων. Από εκεί και πέρα, όμως, κάθε χώρα έχει το δικαίωμα και τη δυνατότητα να εξοπλίζεται όπως αυτή κρίνει ότι εξυπηρετεί καλύτερα τις δικές της εθνικές προτεραιότητες».
 

Πηγή: skai.gr

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.