Προκαταβολή εφάπαξ και συνταξιοδότηση κληρικών

ης Αγγελικής Μητροπούλου (Διδάκτωρ-Δικηγόρος) και του Αριστοτέλη Κολοβού (Εργατολόγος)

Εκδόθηκε η υπ’αριθ. 9/2024 Εγκύκλιος του e-ΕΦΚΑ

Ι. Τί προβλέπει η νέα ρύθμιση (άρθρο 122 ν. 5078/2023)

Με τον πρόσφατο ν. 5078/2023 (ΦΕΚ Α 211) «Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις … και λοιπές διατάξεις» ρυθμίστηκαν θέματα μεταξύ των οποίων και η χορήγηση εφάπαξ παροχής σε κληρικούς.

Για το ζήτημα των κληρικών και προς εφαρμογή τής άνω διάταξης, εκδόθηκε πρόσφατα  η υπ’αριθ. 9/2024 διευκρινιστική Εγκύκλιος του e-ΕΦΚΑ (αριθ.πρωτ. 215620/13-2-2024) με τίτλο «Χορήγηση εφάπαξ παροχής σε κληρικούς»

Σύμφωνα με την 9/2024 Εγκύκλιο του e-ΕΦΚΑ, με το άρθρο 122 του ν. 5078/2023 προστέθηκε περίπτωση ε στην παρ. 3 του άρθρου 35 του νόμου Κατρούγκαλου 4387/2016 (ΦΕΚ Α 85), με την οποία στους κληρικούς που είναι ασφαλισμένοι στο πρώην «Ταμείο Προνοίας Ορθοδόξου Εφημεριακού Κλήρου Ελλάδος» παρέχεται το δικαίωμα, κατά τον χρόνο άσκησης του λειτουργήματός τους, να ζητήσουν την καταβολή εφάπαξ παροχής από τον φορέα αυτό για τα έτη που ήταν ασφαλισμένοι στον κλάδο εφάπαξ παροχών του e-ΕΦΚΑ, υπό την προϋπόθεση ότι κατά τον χρόνο υποβολής τής σχετικής αίτησης έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.

Όσοι από τους ασφαλισμένους κληρικούς λάβουν την εφάπαξ παροχή, δεν δικαιούνται συμπληρωματικής εφάπαξ παροχής και απαλλάσσονται εφεξής της παρακράτησης και καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για τον κλάδο εφάπαξ παροχών του e-ΕΦΚΑ από την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα τής υποβολής τής αίτησης και μέχρι τη συνταξιοδότησή τους από τον κλάδο κύριας ασφάλισης.

Επομένως, από την υποβολή της αίτησης για απονομή τής εφάπαξ παροχής δεν πρέπει στους ασφαλισμένους αυτούς από την 1η του επόμενου μήνα να γίνεται η αντίστοιχη κράτηση από τον φορέα ασφάλισης.

Σε περίπτωση που μεταγενέστερα αποδειχθεί ότι δεν υφίσταται συντάξιμος χρόνος στον κλάδο κύριας ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ, πλην όμως ο χρόνος αυτός έχει ληφθεί υπόψη για τη χορήγηση της εφάπαξ παροχής, το επιπλέον ποσό που λήφθηκε επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθέν στον κλάδο εφάπαξ παροχών του e-ΕΦΚΑ σε δώδεκα (12) μηνιαίες δόσεις, με εντολή παρακράτησης από την κύρια σύνταξη.

Στις περιπτώσεις που για οποιοδήποτε λόγο δεν απονεμηθεί κύρια σύνταξη, το ανωτέρω ποσό αναζητείται και εισπράττεται ως αχρεωστήτως καταβληθέν.

Στην ανωτέρω Εγκύκλιο 9/2024 του e-ΕΦΚΑ επισημαίνεται ότι το ποσό τής εφάπαξ παροχής των κληρικών εξακολουθεί να υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 35 του ν. 4387/2016, όπως αυτό ισχύει και ότι ως ημερομηνία αποχώρησης για τον τρόπο υπολογισμού της εφάπαξ παροχής λογίζεται η ημερομηνία υποβολής τής σχετικής αίτησης.

Στην Εγκύκλιο 9/2024 του e-ΕΦΚΑ επισημαίνεται επίσης ότι όσοι κληρικοί έχουν ήδη λάβει εφάπαξ παροχή, σύμφωνα με το άρθρο 22 του ν. 3232/2004, εξαιρούνται από τη διάταξη του ν. 5078/2023 και για αυτούς εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του ν. 3232/2004.

ΙΙ.Ποιά είναι η διαδικασία χορήγησης του εφάπαξ. Ποιά τα δικαιολογητικά που απαιτούνται

Για την απονομή τής εν λόγω παροχής ο δικαιούχος υποβάλλει σχετική αίτηση στην οικεία Μητρόπολη που αποστέλλεται στη Β’ Δ/νση Απονομής Συντάξεων και Εφάπαξ Δημοσίου Τομέα. Μεταξύ των δικαιολογητικών που απαιτούνται, είναι απαραίτητη και η προσκόμιση Πιστοποιητικού Υπηρεσιακών Μεταβολών και βεβαίωση χρόνου ασφάλισης στην οποία θα καταγράφεται ρητά η έναρξη υπαγωγής στον κλάδο πρόνοιας, η απόδοση των προβλεπόμενων κατά νόμο εισφορών και η αναλυτική καταγραφή των αποδοχών και των κρατήσεων που έγιναν από 1-1-2009.

Περαιτέρω, στην Εγκύκλιο 9/2024 του e-ΕΦΚΑ επισυνάπτεται και ενημερωτικό σημείωμα που επιχειρεί να δώσει περαιτέρω διευκρινίσεις και πρακτικές οδηγίες σχετικά με τη διαδικασία, προκειμένου να προληφθούν παρανοήσεις και σφάλματα στην υποβολή τής σχετικής αίτησης και των απαραίτητων δικαιολογητικών, αλλά και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις, ώστε να εκδίδονται οι αντίστοιχες αποφάσεις εφάπαξ παροχής με ορθό και γρήγορο τρόπο. Έτσι δίνονται οι εξής πληροφορίες:

1) Η αίτηση υποβάλλεται από τον ίδιο τον κληρικό που επιθυμεί να κάνει χρήση των διατάξεων του ν. 5078/2023 στην αρμόδια Ιερά Μητρόπολη και όχι απευθείας στον e-ΕΦΚΑ.

2) Τα δικαιολογητικά που πρέπει να αποστέλλονται από τις Ιερές Μητροπόλεις προς τον e-ΕΦΚΑ είναι:

Τέλος, επισημαίνεται ότι όσοι κληρικοί λάβουν εφάπαξ παροχή, σύμφωνα με το άρθρο 122 του ν. 5078/2023, παύουν να καταβάλουν εισφορές υπέρ κλάδου πρόνοιας από την πρώτη του επόμενου μήνα από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης και κατά συνέπεια, δεν δικαιούται άλλη εφάπαξ παροχή στο μέλλον.

ΙΙΙ.Τί ισχύει για τη συνταξιοδότηση των κληρικών. Δυνατότητα συνταξιοδότησης μόνο με τη συμπλήρωση του 70ου έτους ηλικίας

Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι, παρότι οι Κλάδοι Σύνταξης και Ασθενείας του ΝΠΔΔ «Ταμείο Ασφαλίσεως Ορθόδοξου Εφημεριακού Κλήρου της Ελλάδος» (ΤΑΚΕ) καταργήθηκαν από 1η Ιανουαρίου 1993, οι συντάξεις των ασφαλισμένων κληρικών, αλλά και των συνταξιούχων, από την ως άνω ημερομηνία βαρύνουν πλήρως το Δημόσιο (άρθρο 21 παρ. 1 ν. 2084/1992). Ωστόσο, μετά την εφαρμογή του άρθρου 4 (παρ. 1β) του ν. 4387/2016, ως προς τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος των κληρικών και των λοιπών προσώπων που υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΤΑΚΕ, συνεχίζουν έως και σήμερα να ισχύουν τα οριζόμενα στα άρθρα 13 και 46 του Καταστατικού του πρώην Ταμείου Ασφαλίσεως Ορθόδοξου Εφημεριακού Κλήρου της Ελλάδος (ΤΑΚΕ).

Όπως, άλλωστε, επανέλαβε και το υπ’αριθ. 10481/30-1-2023 απαντητικό έγγραφο που εκδόθηκε από το Γραφείο Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, «..Επιπλέον, με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 21 του ν. 2084/1992, οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν, προβλέπεται ότι «οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι στους καταργούμενους κλάδους σύνταξης και ασθένειας του ΤΑΚΕ κατά την 31η Δεκεμβρίου 1992 θα εξακολουθούν να διέπονται από την νομοθεσία που ισχύει γι` αυτούς και τα μέλη των οικογενειών τους», δηλαδή το 70ο έτος ηλικίας που προβλέπεται στο καταστατικό.

Σύμφωνα εξάλλου με τις διατάξεις της παρ. 3 του ίδιου άρθρου, «Για τα πρόσωπα που αποκτούν την ιδιότητα αυτών που ασφαλίζονταν στο ΤΑΚΕ από 1ης Ιανουαρίου 1993 και μετά, εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις που ισχύουν για τους πολιτικούς υπαλλήλους, που προσλαμβάνονται στο Δημόσιο από την ίδια ημερομηνία, καθώς και για τις οικογένειές τους, με εξαίρεση το όριο ηλικίας των κληρικών το οποίο εξακολουθεί να είναι στο εβδομηκοστό (70ο) έτος».

Έτσι, εν προκειμένω, σε αντίθεση με τους λοιπούς κλάδους των υπαλλήλων που υπάγονται στην ασφάλιση του Δημοσίου, οι κληρικοί έχουν εξαιρεθεί από το δικαίωμα συνταξιοδότησης στην ηλικία των 67 ετών με τη συμπλήρωση της ελάχιστης 15ετίας διαδοχικής ασφάλισης. Γι’αυτούς εξακολουθεί να ισχύει η συμπλήρωση του 70ού έτους ηλικίας για τη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης.

Η συμπλήρωση του 70ού έτους ηλικίας, ως προϋπόθεση για τη θεμελίωση δικαιώματος, δεν καταργήθηκε ούτε από τη διάταξη του άρθρου 6 του ν. 3865/2010, που έθετε τα ηλικιακά όρια αποχώρησης των δημοσίων υπαλλήλων στα 65 έτη, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το ν. 4336/2015 και ισχύει. Συνεπώς, για τους κληρικούς το ηλικιακό όριο, κατά το οποίο μπορούν να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω συμπληρώσεως των λοιπών προϋποθέσεων, παραμένει το 70ό έτος σε αντίθεση με τους δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι απολύονται αυτοδικαίως από την υπηρεσία με τη συμπλήρωση του 67ου έτους.

Ο απαραίτητος συνολικός χρόνος ασφάλισης, που θα πρέπει να διαθέτουν προκειμένου να προχωρήσουν σε υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης με τελευταίο φορέα υπαγωγής στην ασφάλιση το πρώην ΤΑΚΕ (όπως αυτό εντάχθηκε στο Δημόσιο),  διαφοροποιείται ανάλογα με τα χρονικά σημεία πρώτης ασφάλισης και διορισμού στο Δημόσιο εκάστου. Σε αντίθεση με τα ισχύοντα για τους λοιπούς υπαλλήλους του Δημοσίου, για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος των κληρικών (παρότι υπάγονται στην ασφάλιση του Δημοσίου), εφαρμόζονται οι διατάξεις των ν. 3865/2010 και ν. 4093/2012, καθώς και του Π.Δ. 169/2007 (δυνάμει της παρ. 1β του άρθρου 4 του ν. 4387/2016).

Σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, για τους παλαιούς ασφαλισμένους κληρικούς (υπαγόμενους στην ασφάλιση πρώην ΤΑΚΕ) και ιδιαίτερα για όσους διορίστηκαν μετά την 1-1-1983, κρίσιμος είναι ο χρόνος συμπλήρωσης 25ετούς πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης και ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης προσδιορίζεται και ο απαιτούμενος χρόνος συνολικής συντάξιμης υπηρεσίας. Για παράδειγμα, αν ο χρόνος συμπλήρωσης της 25ετίας έχει πραγματοποιηθεί έως και 31-12-2010, τότε απαραίτητη προϋπόθεση για την υποβολή αιτήματος συνταξιοδότησης αποτελεί η 35ετής συντάξιμη υπηρεσία και συμπλήρωση του 70ού έτους ηλικίας. Αν η συμπλήρωση 25ετίας ολοκληρωθεί το έτος 2011, απαιτούνται συνολικά 36 έτη συντάξιμης υπηρεσίας. Αν η 25ετία συμπληρωθεί το 2012, απαιτούνται 37 έτη συντάξιμης υπηρεσίας και από το 2013 κι εφεξής, απαιτείται 40ετής ασφάλιση.

Όσον αφορά τους νέους ασφαλισμένους κληρικούς, η συνολική ασφάλιση που απαιτείται για τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης, υπό την προϋπόθεση της συμπλήρωσης του 70ου έτους ηλικίας, είναι 15 έτη.

Γίνεται, λοιπόν, σαφής η διάκριση που ισχύει και συντηρείται ακόμη μέχρι και σήμερα σε βάρος των κληρικών.

Αγγελική Α. Μητροπούλου (Διδάκτωρ-Δικηγόρος)

Αριστοτέλης Κολοβός (Εργατολόγος)
Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://enypekk.gr/2024/04/14/prokatavoli-efapax-kai-syntaxiodotisi-klirikon

Απαγορεύεται η οποιαδήποτε αναδημοσίευση, χωρίς την άδεια του εκδότη και οπωσδήποτε χωρίς την αναφορά της πηγής προέλευσης του περιεχομένου.