Γιάννης Στουρνάρας για συνταξιοδοτικό: Αυτά πρέπει να κάνουμε

Ως επιτακτική χαρακτήρισε την ανάγκη συμμετοχής και των τριών πυλώνων ασφάλισης για τη δημιουργία μιας βεντάλιας συνταξιοδοτικών παροχών, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, ο Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στην παρουσίαση του βιβλίου του κ. Χρ. Νούνη με τίτλο «Το Οικοσύστημα της Επαγγελματικής Ασφάλισης στην Ελλάδα».

Επεσήμανε πως το συνταξιοδοτικό της χώρας διαφέρει ως προς τη δομή σε σύγκριση με αυτά τα προηγούμενα κράτη του δυτικού κόσμου καθώς στην Ελλάδα παρατηρείται χαμηλή ασφαλιστική διείσδυση στην Ιδιωτική Ασφάλιση και ακόμη χαμηλότερη στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης.

Εκτίμησε πως η συνθήκη αυτή μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως πλεονέκτημα, εφόσον εκμεταλλευόμαστε τη διεθνή εμπειρία των κρατών που επιχείρησαν αντίστοιχες μεταρρυθμίσεις νωρίτερα.

Αναλυτικά η ομιλία

Είναι μεγάλη χαρά γιατί συμμετέχω στην επίσημη παρουσίασή του εν λόγω συγγράμματος ως Επόπτης του Δεύτερου και Τρίτου Πυλώνα Ασφάλισης, δύο εκ των τριών Πυλώνων που μπορούν να συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός σύγχρονου και βιώσιμου συνταξιοδοτικού συστήματος.

Το βιβλίο που καλωσορίζουμε σήμερα θα αποφέρει εγχειρίδιο-οδηγό όλων των εμπλεκομένων στην προσπάθεια αναμόρφωσης του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας.

Είναι γεγονός ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας διαφέρει ως προς τη δομή σε σύγκριση με αυτά τα προηγούμενα κράτη του δυτικού κόσμου.

Εντός Ευρώπης βλέπουμε για παράδειγμα κράτη όπως η Ολλανδία, η Μ. Η Βρετανία και η Ιρλανδία θα αναπτυχθούν και οι τρεις Πυλώνες Ασφαλείας Προστασίας, έχοντας ισορροπήσει το βάρος που ιδανικά μπορεί να αναλάβει καθένας από αυτούς.

Σε αντίθεση, στην Ελλάδα παρατηρείται χαμηλή ασφαλιστική διείσδυση στην Ιδιωτική Ασφάλιση και ακόμη χαμηλότερη στην Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης. Μάλιστα, η ασφαλιστική διείσδυση στα τελευταία είναι τόσο μικρή που θα τολμούσα να πω ότι μεγάλο μέρος των ασφαλιστικών κοινωνικών ασφαλίσεων δεν γνωρίζουν την ύπαρξη του συγκεκριμένου θεσμού. 

Το μειονέκτημα αυτό της χαμηλής διείσδυσης μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως πλεονέκτημα, εκμεταλλευόμενο τη διεθνή εμπειρία των κρατών που επιχείρησαν αντίστοιχες μεταρυθμίσεις νωρίτερα.

Πλέον, υπάρχει διαθέσιμη σύγχρονη τεχνογνωσία ώστε να μην βαδίσουμε σε αχαρτογράφητα νερά και χρησιμοποιώντας την εμπειρία με τα χαρακτηριστικά των δικών μας, να κατορθώσουμε να χτίσουμε ένα προσαρμοσμένο στα νέα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα συνταξιοδοτικό σύστημα, εκμεταλλευόμενοι τα στοιχεία που μπορούν να προσφέρουν. κάθε Πυλώνας Ασφάλισης. 

Η παραπάνω διαπίστωση, σε συνδυασμό με τα ολοένα χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης που επιτυγχάνονται μέσω του Πρώτου Πυλώνα της υποχρεωτικής ασφάλισης, καθιστά επιτακτική την ανάγκη συμμετοχής και των τριών πυλώνων ασφάλισης για τη δημιουργία μιας βεντάλιας συνταξιοδοτικών παροχών.

Η εξισορρόπηση του αναδιανεμητικού Πρώτου Πυλώνα Ασφάλισης με τον κεφαλαιοποιητικό χαρακτήρα του προαιρετικού Δεύτερου Πυλώνα, που εκπροσωπεί την Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, είναι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας.

Τόσο η μείωση των εργαζομένων προς τους συνταξιούχους όσο και η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, καθίσταται αναγκαία η χρήση όλων των διαθεσίμων εργαλείων για τη σύνθεση των παροχών μετά τη συνταξιοδότηση.

Η μακροχρόνια επιτυχία ενός συστήματος συνταξιοδότησης είναι συνυφασμένη με την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αυτονομία/ αυτοχρηματοδότηση αυτού. Είναι πλέον αποδεκτό ότι το σύστημα συνταξιοδότησης μίας δυτικής κοινωνίας δεν μπορεί να έχει αμιγώς αναδιανεμητικό χαρακτήρα.

Πέρα από τη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού είναι και η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου κάθε επόμενης γενιάς, που αυξάνει τις απαιτήσεις για ολοένα υψηλότερες μετεργασιακές παροχές.

Είναι ξεκάθαρο ότι η σταδιακή μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος απαιτεί την ενίσχυση των κεφαλαιοποιητικών πυλώνων, ώστε τόσο οι εργοδότες όσο και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι να μπορέσουν να εμπιστευθούν μέρος του συνταξιοδοτικού τους εισοδήματος σε αυτούς.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επισημάνω την σημαντική μεταρρύθμιση που έλαβε χώρα στην επικουρική ασφάλιση του πρώτου Πυλώνα: Τη δημιουργία του ΤΕΚΑ! Αφορά τους νεοεισελθόντες στην αγορά εργασίας από τις αρχές του 2022, συμβάλλοντας στη σταδιακή μετατροπή στην επικουρική ασφάλιση του αναδιανεμητικού συστήματος σε κεφαλαιοποιητικό. Επιπρόσθετα, δημιουργεί υψηλότερες επικουρικές συντάξεις, αυξάνει την ιδιωτική αποταμίευση και εμβαθύνει την Κεφαλαιαγορά.

Με τα μέχρι τώρα στοιχεία, περίπου 8% του εργατικού δυναμικού έχει ενταχθεί σε αυτό με περιουσιακά στοιχεία λιγότερα από 0,1% του ΑΕΠ. Η αύξηση της ιδιωτικής αποταμίευσης, ιδιαιτέρως της αποταμίευσης των νοικοκυριών, είναι απαραίτητη για τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση, με εγχώριους αποταμιευτικούς πόρους, των επενδύσεων, ώστε να μην επιβαρύνεται υπέρμετρα το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Επιπρόσθετα, θα ήθελα να επισημάνω τον καταλυτικό ρόλο που καλείται να αναλάβει η Εποπτική Αρχή. Τη διασφάλιση, δηλαδή, της εύρυθμης λειτουργίας της Αγοράς Ιδιωτικής Ασφάλισης και των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης σε ένα περιβάλλον που δεν θα πρέπει επ’ ουδενί να λειτουργεί ανταγωνιστικά. Τουναντίον, ο στόχος είναι οι τρεις Πυλώνες Ασφάλισης να λειτουργούν συμπληρωματικά για τη μεγιστοποίηση του οφέλους των ασφαλισμένων και κατ’ επέκταση της κοινωνίας συνολικά. 
Με τον νέο νόμο (ν.5078/2023) επιχειρείται η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου της επαγγελματικής προαιρετικής ασφάλισης, καθορίζοντας τους όρους ίδρυσης, λειτουργίας και εποπτείας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης.

Η Τράπεζα της Ελλάδος με τη χρήση του εργαλείου της εποπτικής αμφισβήτησης θα ασκεί: χρηματοοικονομική εποπτεία (επάρκεια τεχνικών προβλέψεων, καταλληλότητα επενδύσεων),
εποπτεία απαιτήσεων διαφάνειας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης προς τα μέλη τους (συλλογή και επεξεργασία κατάλληλων πληροφοριών καθ’ όλη τη διάρκεια συμμετοχής των ασφαλισμένων στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης).

Επιπλέον, χωρίς να αμφισβητείται η αξία των κατασταλτικών μέτρων σε μία ενδεχόμενη παράβαση εποπτευόμενου μέλους, ιδιαίτερο βάρος θα έχει η άσκηση προληπτικής εποπτείας, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι αρνητικές επιπτώσεις για τα ασφαλισμένα μέλη. 

Υιοθετείται κινδυνοκεντρική εποπτική προσέγγιση, εστιάζοντας στον έγκαιρο εντοπισμό των άμεσων αλλά και μελλοντικών κινδύνων.  

Επίσης, ο συμβουλευτικός ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδος ενισχύεται μέσω της επικοινωνίας με τους εποπτευόμενους φορείς, αφού κατανοώντας καλύτερα τη δομή και τη λειτουργία αυτών μπορεί να προσδιορίσει την εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας.

Στο πλαίσιο της προληπτικής εποπτείας που έχει υιοθετήσει η Τράπεζα της Ελλάδος, η βασική επισήμανση της Εποπτικής Αρχής είναι απευθείας διάλογος με τους εποπτευόμενους, ώστε οι τελευταίοι να κατανοήσουν ότι οι εποπτικές εφαρμογές είναι κυρίως χρήσιμα εργαλεία για τους ίδιους και την Ασφαλιστική Αγορά. 

Επίσης, με τον νέο νόμο δίνεται στην Εποπτική Αρχή η δυνατότητα έγκαιρης και κλιμακωτής παρέμβασης λαμβάνοντας υπόψη την προστασία των μελών.

Τέλος, υπάρχει πρόβλεψη για λήψη μέτρων εξυγίανσης ενός Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης.  

Η βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος αποτελεί ένα δυσεπίλυτο γρίφο, με την επιτυχία αυτού να επιβεβαιώνεται σε βάθος χρόνου.

Ο σχεδιασμός, λοιπόν, ενός σταθερού συνταξιοδοτικού συστήματος που θα διασφαλίζει ένα επαρκές συνταξιοδοτικό εισόδημα στα μέλη του και θα παρέχει αξιόπιστο επίπεδο διαβίωσης μετά τη συνταξιοδότησή τους, απαιτεί την προσοχή και την ενεργή συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων. 

Η Τράπεζα της Ελλάδος, ως ο πλέον εξειδικευμένος οργανισμός στη χρηματοοικονομική εποπτεία με τον προσανατολισμό του δημόσιου συμφέροντος, θα αναλάβει από την 01.01.2025 την εποπτεία των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης με στόχο την προστασία των μελών και δικαιούχων αυτών.

Ευχαριστώ τον κύριο Χρήστο Νούνη για την προσφορά αυτού του εγχειριδίου.

Προσπάθειες όπως αυτή σε όλους μας να είμαστε αισιόδοξοι για την επιτυχή αναδιάρθρωση του συνταξιοδοτικού συστήματος, εξασφαλίζοντας τις κατάλληλες συνθήκες για την ευημερία της κοινωνίας συνολικά. 
 

Πηγή: skai.gr

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.