Το στενό δημοσιονομικό «κοστούμι» του μεσοπρόθεσμου προγράμματος

Του Χρυσόστομου Τσούφη

Στενό δημοσιονομικό «κοστούμι» επιβάλλουν στη χώρα μας οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες έως και το 2028 έτσι όπως αποτυπώνονται στο νέο Μεσοπρόθεσμο Διαρθρωτικό Σχέδιο.

Και το πόσο στενό είναι το κοστούμι, δεν το καθορίζουν πλέον οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα όπως είχαμε συνηθίσει, οι οποίοι αποκτούν δευτερεύουσα σημασία.

Πλέον τα πάντα εξαρτώνται από τα όρια των δαπανών – πόσα παραπάνω μπορεί να ξοδέψει κάθε χρόνο μια χώρα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά - οι οποίοι είναι ανελαστικοί κι αδιαπραγμάτευτοι.
 
Για την Ελλάδα και την ερχόμενη τετραετία το μαγικό νούμερο είναι 13,8δισ€ καθώς η κυβέρνηση μετά από διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν, κατόρθωσε να αυξήσει το αρχικό όριο κατά 4δισ€.

Ειδικά για το 2025 η διαπραγμάτευση προσέφερε 700εκατ€ επιπλέον – που «επέτρεψαν» και τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες στη ΔΕΘ ενώ για τα έτη 2026, 2027 και 2028, ο επιπλέον «χώρος» είναι περίπου 1,1δισ€.

Έτσι η αύξηση των δαπανών για την επόμενη τετραετία κατανέμεται ως εξής :

2025 : 3,7δισ€
2026 : 3,7δισ€
2027 : 3,2δισ€
2028 : 3,2δισ€
 
Δυστυχώς όμως, όλα αυτά δε σημαίνουν ότι το σύνολο αυτών 4δισ€ μπορεί να πάει σε παροχές και ελαφρύνσεις φόρων.

Κι αυτό γιατί κάθε χρονιά πρέπει να αφαιρούνται τα ποσά των αυξήσεων των λειτουργικών δαπανών, των συνταξιοδοτικών δαπανών και των αμυντικών δαπανών.

Επιπλέον πρέπει να αφαιρεθεί και το κόστος κάποιων μέτρων που ήδη έχουν εξαγγελθεί όπως για παράδειγμα η νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών το 2027 με κόστος 230εκατ€ και οι ετήσιες αυξήσεις των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων που ακολουθούν τον κατώτατο μισθό  ακολουθώντας τον κατώτατο μισθό με κόστος 300εκατ€
Αν αφαιρεθούν όλα αυτά, απομένουν λιγότερα από 1δισ€ το χρόνο για νέες παροχές.
 
Για παράδειγμα, το 2026 – με όριο αύξησης τα 3,7δισ€ όπως αναφέρεται πιο πάνω – αναμένεται σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις :

Αύξηση 1δισ€ των λειτουργικών δαπανών
Αύξηση 1,4δισ€ των συνταξιοδοτικών δαπανών
Αύξηση 480εκατ€
 
Απομένουν λοιπόν περί τα 820εκατ€ για αξιοποίηση και όπως αναφέρεται ρητά στο Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα μεγάλο μέρος αυτών αφορά μέτρα που έχουν εξαγγελθεί.
 
Σε περίπτωση που μια χρονιά η κυβέρνηση αποφασίσει να ξοδέψει λιγότερα, μπορεί να «μεταφέρει» τη διαφορά σε επόμενο έτος.

Δεν μπορεί να το κάνει το 2025 που είναι η πρώτη χρονιά εφαρμογής του 4ετούς δημοσιονομικού προγράμματος.
 
Στον αντίποδα να ξοδέψει παραπάνω από το στόχο δεν επιτρέπεται.

Τυχόν επιπλέον δαπάνες πάνω από το επιτρεπτό όριο, θα πρέπει να αντισταθμίζονται από μέτρα αύξησης των εσόδων ενώ τυχόν μέτρα μείωσης εσόδων, θα πρέπει να αντισταθμίζονται από μείωση δαπανών.

Συγκυριακές αυξήσεις ή μειώσεις εσόδων λόγω του οικονομικού κύκλου (π.χ. μεγαλύτερος ή μικρότερος ρυθμός ανάπτυξης) δεν επηρεάζουν τον δείκτη δαπανών και τον στόχο.
 
Τα ασφυκτικά πλαίσια κινήσεων μπορεί να... .χαλαρώσει μόνο η αποτελεσματική πάταξη της φοροδιαφυγής. Η αύξηση των εσόδων από την πάταξη της φοροδιαφυγής θεωρείται μόνιμη οπότε θα επιτρέπεται να γίνουν ενίσχυση προς τους πολίτες, επομένως μπορούν να κατευθυνθούν στη μείωση των φόρων.

Κάπως έτσι το 2027 -έτος εκλογών- αναδεικνύεται σε χρονιά ορόσημο καθώς σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών θα προέλθει τότε αύξηση εσόδων κατά 2,5δισ€. Και κάπως έτσι θα αποκτήσει και η κυβέρνηση μεγάλο πλεονέκτημα έναντι των αντιπάλων της για την παραμονή της στην εξουσία.
 
Στη θεωρία, επιπλέον μικρά περιθώρια ελιγμών μπορεί να προέλθουν κι από την επισκόπηση των δαπανών. Την αξιολόγηση δηλαδή του πώς ξοδεύονται τα έσοδα του κράτους.

Η επανεξέταση των λειτουργικών δαπανών -με τον Κωστή Χατζηδάκη να έχει κάνει αναφορά στη χρήση των κρατικών ΙΧ- , των φαρμακευτικών δαπανών και της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης καθώς των δαπανών των ΟΤΑ με τη λειτουργία του παρατηρητηρίου δαπανών μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση πόρων.
 

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.