Δικαιώματα με κόστος; Πώς να αντιμετωπίσετε την εκδικητική συμπεριφορά στον εργασιακό χώρο

Όλοι θέλουμε ο εργασιακός μας χώρος να είναι δίκαιος και ειρηνικός, αλλά πολλές φορές τα πράγματα δεν είναι τόσο ιδανικά. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου εργαζόμενοι βρίσκονται αντιμέτωποι με εκδικητική συμπεριφορά από τον εργοδότη, ειδικά αν διεκδικούν τα δικαιώματά τους ή συμμετέχουν σε συνδικαλιστικές δράσεις. Τέτοιες καταστάσεις μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική υγεία και την καριέρα τους.

Από τη μέχρι σήμερα ενασχόλησή μου με το συνδικαλισμό έχω διαχειριστεί ουκ ολίγες περιπτώσεις εκδικητικής μανίας εργοδοτών σε βάρος εργαζομένων.

Με τον παρακάτω mini οδηγό λοιπόν, επιχειρώ να δώσω μερικά tips για το πώς να αναγνωρίσετε και να διαχειριστείτε αυτές τις καταστάσεις με απλά βήματα και παραδείγματα.

1. Καταρχάς, τι είναι η εκδικητική συμπεριφορά εργοδότη;

Η εκδικητική συμπεριφορά εργοδότη είναι κάθε ενέργεια που έχει στόχο να "τιμωρήσει" τον εργαζόμενο για τη στάση του. Παραδείγματα εκδικητικής συμπεριφοράς είναι:

• Αιφνίδια αλλαγή θέσης ή καθηκόντων: Για παράδειγμα, ένας υπάλληλος που διεκδίκησε καλύτερο μισθό μετακινείται σε άλλη θέση με λιγότερες ευθύνες.
• Απομόνωση από την ομάδα: Ο εργαζόμενος αποκλείεται από συναντήσεις ή δεν ενημερώνεται για κρίσιμες πληροφορίες.
• Άδικες αξιολογήσεις: Ξαφνικά ο εργαζόμενος λαμβάνει χαμηλές αξιολογήσεις χωρίς εξήγηση.
• Αλλαγές στο ωράριο εργασίας: Αδικαιολόγητη αλλαγή ωραρίου με στόχο να δυσκολέψει τη ζωή του εργαζομένου.
• Αδικαιολόγητες πειθαρχικές κυρώσεις: Π.χ., προειδοποιήσεις ή πρόστιμα χωρίς πραγματική αιτία.

2. Ποιες είναι οι αιτίες αυτής της συμπεριφοράς;

Οι εργοδότες μπορεί να καταφεύγουν σε τέτοιες ενέργειες για διάφορους λόγους:

• Έλλειψη ελέγχου: Ο εργοδότης αισθάνεται ότι χάνει τον έλεγχο και προσπαθεί να τον επαναφέρει.
• Φόβος για νομικές συνέπειες: Εργοδότες μπορεί να προσπαθούν να "τιμωρήσουν" όσους αποκαλύπτουν παραβιάσεις της νομοθεσίας.
• Αντίδραση στον συνδικαλισμό: Όταν οι εργαζόμενοι οργανώνονται μέσω σωματείων, ορισμένοι εργοδότες προσπαθούν να αποτρέψουν αυτή την οργάνωση.

3. Πώς να διαχειριστείτε τη σύγκρουση;

Ακολουθήστε αυτά τα βήματα για να προστατευτείτε από την εκδικητική συμπεριφορά:

Πρέπει να παραμείνετε ψύχραιμοι. Αν ο εργοδότης προκαλεί, διατηρήστε την ψυχραιμία σας. Παράδειγμα: Αν ο εργοδότης σας αλλάξει το ωράριο χωρίς προειδοποίηση, ρωτήστε ήρεμα τον λόγο.

Καταγράψτε Κάθε Περιστατικό. Κρατήστε σημειώσεις με ημερομηνίες, ώρες και λεπτομέρειες για κάθε περίεργο περιστατικό. Π.χ., "Στις 12/03/2024, μου άλλαξαν το ωράριο χωρίς προειδοποίηση. Ο προϊστάμενος δεν εξήγησε τον λόγο."

Ζητήστε Διευκρινίσεις. Αν κάτι δεν είναι σαφές, ρωτήστε ευγενικά. Παράδειγμα: "Μπορείτε να μου εξηγήσετε γιατί αλλάζει το ωράριό μου;" Η απάντηση μπορεί να σας φανεί χρήσιμη ως αποδεικτικό στοιχείο.

Ζητήστε Βοήθεια από Συνδικαλιστική Οργάνωση. Αν είστε μέλος συνδικαλιστικού σωματείου, ενημερώστε το. Αν δεν είστε, αναζητήστε μια συνδικαλιστική οργάνωση κοντά στο χώρο ή τον κλάδο σας. Τα σωματεία έχουν εμπειρία σε τέτοιες υποθέσεις και μπορούν να παρέχουν νομική υποστήριξη.

Ενημερώστε την Επιθεώρηση Εργασίας. Αν η κατάσταση δεν αλλάξει, καταθέστε καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας. Η καταγγελία μπορεί να γίνει ανώνυμα.

Αναζητήστε Νομική Συμβουλή. Αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί, απευθυνθείτε σε δικηγόρο που ειδικεύεται στο εργατικό δίκαιο.

4. Ποια είναι τα δικαιώματά σας;

Οι εργαζόμενοι προστατεύονται από την εκδικητική συμπεριφορά με βάση την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Έχετε τα εξής δικαιώματα:

• Ισότιμη μεταχείριση: Ο εργοδότης δεν μπορεί να σας μεταχειρίζεται διαφορετικά λόγω των συνδικαλιστικών σας δράσεων ή της διεκδίκησης των δικαιωμάτων σας.
• Προστασία από απόλυση: Ο εργοδότης δεν μπορεί να σας απολύσει ως αντίποινα. Μια τέτοια απόλυση μπορεί να κριθεί καταχρηστική ή ακόμα και παράνομη από τα δικαστήρια.
• Δικαίωμα συνδικαλιστικής δράσης: Έχετε δικαίωμα να συμμετέχετε σε σωματεία και να διεκδικείτε τα δικαιώματά σας.

5. Πώς να προλάβετε τη σύγκρουση;

• Δημιουργήστε σχέσεις εμπιστοσύνης με τους συναδέλφους και την ομάδα σας.
• Γνωρίστε τα δικαιώματά σας. Όσο περισσότερα γνωρίζετε για τα δικαιώματά σας, τόσο πιο δύσκολο είναι για έναν εργοδότη να τα παραβιάσει.
• Συμμετέχετε σε συνδικαλιστική δράση. Οργανωθείτε με συναδέλφους και διεκδικήστε από κοινού τα δικαιώματά σας.

Εν κατακλείδι. Η εκδικητική συμπεριφορά του εργοδότη αποτελεί σοβαρή απειλή για τα δικαιώματα και την ψυχική υγεία των εργαζομένων. Ωστόσο, μπορείτε να την αντιμετωπίσετε. Καταγράψτε τα περιστατικά, ζητήστε βοήθεια από συνδικαλιστικά όργανα και χρησιμοποιήστε τα νομικά σας δικαιώματα. Το σημαντικότερο μήνυμα είναι ότι δεν είστε μόνοι. Η γνώση των δικαιωμάτων σας και η συλλογική δράση είναι το καλύτερο σας όπλο.

Αν αντιμετωπίζετε εκδικητική συμπεριφορά, μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια. Η δράση σας δεν είναι μόνο για εσάς αλλά για όλους τους συναδέλφους σας.